Besluitvorming
Als bankentoezichthouder in de Europese Unie kan de ECB een aantal toezichtsbesluiten nemen die juridisch bindend zijn voor banken in het gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (SSM).
Deze omvatten:
- besluiten over prudentiële vereisten
- goedkeuring van verminderingen van het eigen vermogen
- het bepalen van micro- en macroprudentiële kapitaalvereisten (buffers)
- besluiten over de status (belangrijk of minder belangrijk) van onder toezicht staande banken
- verlenen of intrekken van bankvergunningen
- beoordelen van verwervingen en afstotingen van gekwalificeerde deelnemingen
- besluiten over de geschiktheid van alle leden van een leidinggevend orgaan, voor zowel de bestuurs- als de toezichtsfunctie
- het nemen van handhavingsmaatregelen en het opleggen van sancties t.a.v. belangrijke banken
De ECB is gebonden aan de vereisten van een behoorlijke procedure, wat betekent dat ze haar besluiten moet motiveren en dat adressaten het recht hebben te worden gehoord en inzage kunnen krijgen in alle documenten die de ECB tijdens de toezichtprocedure heeft verkregen, geproduceerd of samengesteld (het ‘toezichtdossier’).
De motiveringsplicht
Toezichtbesluiten van de ECB dienen vergezeld te gaan van een duidelijke redenering, waarin de belangrijke feiten, juridische redenen en overwegingen van de toezichthouder die aan het besluit ten grondslag liggen, uiteengezet worden.
Het recht om te worden gehoord
Wanneer ontwerpbesluiten van de ECB ongunstige gevolgen hebben voor de rechten van de adressaten, dan krijgen die de gelegenheid commentaar te leveren alvorens de besluiten worden vastgesteld. Dit recht biedt adressaten van besluiten niet alleen de gelegenheid te reageren op de feitelijke en juridische analyse van de ECB, het garandeert ook dat de besluitvorming van de ECB berust op volledige informatie. De adressaat heeft in principe twee weken de tijd om te reageren, maar in bepaalde omstandigheden kan die termijn worden verkort tot drie werkdagen.
Recht op inzage in het toezichtdossier
Als onderdeel van hun recht op verdediging hebben de partijen bij een toezichtprocedure van de ECB het recht om inzage te krijgen in het toezichtdossier voordat een besluit wordt genomen dat negatieve gevolgen voor hen kan hebben. Inzage in het dossier is mogelijk vanaf de inleiding van de toezichtprocedure tot het definitieve besluit. Dit recht is onderworpen aan de bescherming van bedrijfsgeheimen van derden en geldt niet voor vertrouwelijke informatie.
Hoe worden besluiten genomen?
De Raad van Toezicht als intern orgaan van de ECB stelt conceptbesluiten op die door de Raad van Bestuur worden aangenomen onder de geen-bezwaarprocedure. Als de Raad van Bestuur niet binnen een daartoe gestelde termijn bezwaar aantekent, wordt het besluit geacht te zijn aangenomen.
Daarnaast worden overige besluiten over het algemene kader (bijv. de GTM-kaderverordening) door de Raad van Bestuur buiten de geen-bezwaarprocedure om genomen.
Functiescheiding
Om belangenconflicten tussen het monetair beleid en het bankentoezicht te voorkomen waarborgt de ECB een scheiding van doelstellingen, besluitvormingsprocesssen en taken.