Λήψη αποφάσεων
Ως η αρχή εποπτείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΚΤ μπορεί να λαμβάνει εποπτικές αποφάσεις οι οποίες είναι νομικά δεσμευτικές για τις τράπεζες στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού.
Αυτές οι αποφάσεις αφορούν μεταξύ άλλων:
- τον καθορισμό απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας
- τη χορήγηση έγκρισης σχετικά με τις μειώσεις ιδίων κεφαλαίων
- τον καθορισμό μικροπροληπτικών και μακροπροληπτικών κεφαλαιακών απαιτήσεων («κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας»)
- τον προσδιορισμό της σημασίας των εποπτευόμενων τραπεζών
- τη χορήγηση ή την ανάκληση αδειών λειτουργίας τραπεζών
- την αξιολόγηση της απόκτησης και της διάθεσης ειδικών συμμετοχών από τις τράπεζες
- τον καθορισμό της καταλληλότητας όλων των μελών του διοικητικού οργάνου, τόσο για τις διοικητικές όσο και για τις εποπτικές αρμοδιότητες
- την επιβολή μέτρων και κυρώσεων σε σημαντικές τράπεζες
Η ΕΚΤ δεσμεύεται από τις απαιτήσεις της δέουσας επιμέλειας, δηλαδή πρέπει να αιτιολογεί τις αποφάσεις της και να παρέχει στους αποδέκτες το δικαίωμα ακρόασης και το δικαίωμα πρόσβασης σε όλα τα έγγραφα που λαμβάνει, παράγει ή συγκεντρώνει κατά τη διάρκεια της εποπτικής διαδικασίας («φάκελος εποπτείας»).
Το καθήκον αιτιολόγησης των αποφάσεων
Οι εποπτικές αποφάσεις της ΕΚΤ πρέπει να συνοδεύονται από σαφή αιτιολόγηση, στην οποία περιγράφονται τα ουσιώδη γεγονότα, οι νομικοί λόγοι και οι σκέψεις εποπτικού χαρακτήρα που στηρίζουν την απόφαση.
Το δικαίωμα ακρόασης
Οι αποδέκτες των σχεδίων αποφάσεων της ΕΚΤ των οποίων τα δικαιώματα θα επηρεάζονταν αρνητικά από αυτές έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους πριν από την έκδοση των αποφάσεων. Εκτός του ότι δίνει στον αποδέκτη τη δυνατότητα να αντιδράσει στην πραγματολογική και νομική ανάλυση που διενεργεί η ΕΚΤ, το εν λόγω δικαίωμα διασφαλίζει ότι η λήψη αποφάσεων της ΕΚΤ βασίζεται σε ολοκληρωμένο σύνολο πληροφοριών. Κατ' αρχήν, ο αποδέκτης έχει στη διάθεσή του δύο εβδομάδες αλλά, υπό ιδιαίτερες συνθήκες, αυτή η περίοδος μπορεί να συντομευθεί σε τρεις εργάσιμες ημέρες.
Το δικαίωμα πρόσβασης στον εποπτικό φάκελο
Στο πλαίσιο του δικαιώματος υπεράσπισής τους, τα μέρη εποπτικής διαδικασίας της ΕΚΤ έχουν δικαίωμα πρόσβασης στον εποπτικό φάκελο πριν από την έκδοση απόφασης που μπορεί να τους επηρεάσει αρνητικά. Τα μέρη μπορούν να έχουν πρόσβαση από την έναρξη της εποπτικής διαδικασίας έως ότου η απόφαση καταστεί οριστική. Το δικαίωμα αυτό υπόκειται στην προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου τρίτων μερών και δεν καλύπτει τις εμπιστευτικές πληροφορίες.
Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Το Εποπτικό Συμβούλιο, ως εσωτερικό όργανο της ΕΚΤ, συντάσσει σχέδια αποφάσεων, τις οποίες εκδίδει το Διοικητικό Συμβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας μη διατύπωσης αντίρρησης. Εάν το Διοικητικό Συμβούλιο δεν διατυπώσει αντίρρηση εντός καθορισμένης χρονικής περιόδου, τότε η απόφαση θεωρείται ότι έχει εγκριθεί.
Πέραν τούτου, άλλες αποφάσεις σχετικά με το γενικό πλαίσιο (π.χ. κανονισμός για το πλαίσιο του ΕΕΜ) λαμβάνονται από το Διοικητικό Συμβούλιο εκτός της διαδικασίας μη διατύπωσης αντίρρησης.
Η αρχή του διαχωρισμού καθηκόντων
Για την αποτροπή της σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των αρμοδιοτήτων νομισματικής πολιτικής και των εποπτικών αρμοδιοτήτων, η ΕΚΤ διασφαλίζει τον διαχωρισμό στόχων, διαδικασιών λήψης αποφάσεων και καθηκόντων.