Bankenunie
De bankenunie is een belangrijke stap naar een ware Economische en Monetaire Unie. Het schept de voorwaarden voor een uniforme toepassing van de bankregels van de EU in de deelnemende lidstaten. De nieuwe besluitvormingsprocedures en -instrumenten zorgen voor een transparantere, uniforme en veiligere markt voor banken.
Waarom een bankenunie?
De noodzaak van een bankenunie kwam voort uit de financiële crisis van 2008 en de daaropvolgende staatsschuldencrisis. Toen werd duidelijk dat, met name in een monetaire unie zoals het eurogebied, de problemen veroorzaakt door de nauwe banden tussen de overheidsfinanciën en de bankensector zich gemakkelijk van het ene naar het andere land verspreidden en tot financiële noodsituaties in andere EU-landen leidden.
| transparanter te maken | door consequent gemeenschappelijke regels en administratieve normen toe te passen bij het toezicht op en herstellen en afwikkelen van banken |
|---|---|
| tot een uniform geheel te maken | door nationale en grensoverschrijdende bankactiviteiten op gelijke wijze te behandelen en door de financiële gezondheid van banken los te koppelen van de landen waar ze zijn gevestigd. |
| veiliger te maken | door vroegtijdig te interveniëren als banken in de problemen komen, teneinde te voorkomen dat ze omvallen en - indien nodig - door banken efficiënt af te wikkelen. |
De elementen van de bankenunie
De bankenunie heeft twee pijlers:
- Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme (Single Supervisory Mechanism, ofwel SSM)
- Gemeenschappelijk Afwikkelingsmechanisme (Single Resolution Mechanism, ofwel SRM)
De twee pijlers rusten op het fundament van het gemeenschappelijk reglement ('single rulebook'), dat geldt voor alle EU-landen.
Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme
Het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme is een nieuw stelsel van bankentoezicht voor Europa. Het bestaat uit de ECB en de nationale toezichthoudende autoriteiten van de deelnemende landen.
Gemeenschappelijk ToezichtsmechanismeGemeenschappelijk Afwikkelingsmechanisme
Het hoofddoel van het Gemeenschappelijke Afwikkelingsmechanisme is te zorgen voor een efficiënte afwikkeling van failliet gaande banken waarbij de kosten voor de belastingbetaler en de reële economie tot een minimum worden beperkt. Een gemeenschappelijke afwikkelingsraad zorgt voor snelle besluitvormingsprocedures, zodat een bank in een weekend kan worden afgewikkeld. Als toezichthouder krijgt de ECB een belangrijke rol bij het vaststellen of een bank failliet is of de kans loopt om failliet te gaan.
Er komt een gemeenschappelijk afwikkelingsfonds, gefinancierd uit bijdragen van de banken, om in de kosten voor afwikkelingsmaatregelen te voorzien.
Gemeenschappelijk AfwikkelingsmechanismeGemeenschappelijk reglement
Dit pakket regels biedt wettelijke en administratieve normen voor het efficiënter reguleren, controleren en besturen van de financiële sector in alle EU-landen. Het omvat regels inzake kapitaalvereisten, herstel- en afwikkelingsprocessen en een systeem van geharmoniseerde nationale depositogarantiestelsels.
Het pakket EU-wetten dat ten grondslag ligt aan het gemeenschappelijk reglement, is op alle EU-landen van toepassing. De bankenunie waarborgt dat deze regels in het hele eurogebied en in andere deelnemende landen uniform worden toegepast.