Għażliet tat-Tfixxija
Paġna ewlenija Midja Spjegazzjonijiet Riċerka u Pubblikazzjonijiet Statistika Politika Monetarja L-€uro Ħlasijiet u Swieq Karrieri
Suġġerimenti
Issortja skont

1 Introduzzjoni

Il-prijoritajiet superviżorji għall-2026-28 jirriflettu l-istrateġija ta’ terminu medju tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE għat-tliet snin li ġejjin. Il-Bord Superviżorju tal-BĊE jistabbilixxi dawn il-prijoritajiet abbażi ta’ valutazzjoni komprensiva tar-riskji u l-vulnerabbiltajiet ewlenin għall-entitajiet taħt superviżjoni. Dawn jiġu rieżaminati kull sena biex jirriflettu l-bidliet fix-xenarju tar-riskju u l-eżitu ta’ diversi eżerċizzji superviżorji, b’mod partikolari l-Proċess ta’ Reviżjoni u Evalwazzjoni Superviżorji (SREP).[1] Dawn il-prijoritajiet jiġu rieżaminati wkoll biex jiġi vvalutat il-progress li sar mill-banek skont il-prijoritajiet u r-rekwiżiti regolatorji tas-snin preċedenti. Dan it-tip ta’ rieżami annwali jwassal għal strateġija bbażata fuq ir-riskju u li tħares ’il quddiem, li trawwem allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi superviżorji, tagħmel l-azzjonijiet superviżorji aktar trasparenti u prevedibbli għall-banek, filwaqt li xorta tiżgura biżżejjed flessibbiltà biex jiġu aġġustati l-prijoritajiet jekk ikun ġustifikat.

Is-sistema bankarja Ewropea għandha profil tar-riskju sod u prinċipji fundamentali robusti, u tpoġġiha f’pożizzjoni tajba biex tinnaviga l-ambjent ġeopolitiku u makrofinanzjarju inċert ħafna tal-lum u biex tappoġġa l-ekonomija Ewropea b’mod effettiv. Matul l-aħħar sena, is-settur kompla jirrapporta pożizzjonijiet kapitali u ta’ likwidità b’saħħithom u livelli baxxi ta’ self improduttiv, b’livelli ta’ profittabbiltà li s’issa wrew li huma reżiljenti għat-tnaqqis fir-rati tal-imgħax. Dawn l-elementi fundamentali solidi, li jirriżultaw parzjalment mit-tisħiħ tal-oqfsa prudenzjali u superviżorji mill-kriżi finanzjarja globali ’l hawn, ippermettew lis-settur jegħleb l-ostakli ekonomiċi li jirriżultaw mill-eskalazzjoni tat-tensjonijiet u l-kunflitti kummerċjali globali, kif ukoll il-perjodi ta’ volatilità għolja tas-suq finanzjarju li segwew. Barra minn hekk, ir-reżiljenza tas-settur bankarju bbenefikat matul dawn l-aħħar ftit snin minn miżuri pubbliċi mmirati biex jappoġġaw l-ekonomija reali u jtaffu l-impatt ta’ xokkijiet negattivi. Ir-reżiljenza ġenerali tas-settur bankarju għal xenarju negattiv ikkawżat minn tensjonijiet ġeopolitiċi tidher ukoll mill-eżerċizzju tat-test tal-istress fl-UE kollha ta’ din is-sena.

Madankollu, jeħtieġ li l-banek ikunu lesti li jimmaniġġaw l-isfidi li ġejjin. L-inċertezzi globali żdiedu għal livelli eċċezzjonali, u ħolqu ambjent ta’ fraġilità akbar, fejn ir-riskji li darba kienu jitqiesu remoti qed isiru aktar probabbli. It-tensjonijiet ġeopolitiċi u l-politiki kummerċjali li qed jinbidlu, il-kriżijiet relatati mal-klima u man-natura, it-tibdil demografiku u t-tfixkil teknoloġiku qed jaggravaw il-vulnerabbiltajiet strutturali, u b’hekk il-probabbiltà ta’ avvenimenti ta’ probabbiltà estrema u baxxa (riskji fit-tarf) hija għolja bla preċedent. L-inċertezza hija għolja. Din il-kombinazzjoni ta’ fatturi żżid ir-riskju ta’ tfixkil f’daqqa u serju b’konsegwenzi estensivi kemm għall-ekonomiji, għas-swieq finanzjarji kif ukoll għall-banek. Ittenni s-sejħa lill-banek matul dawn l-aħħar snin biex jibqgħu viġilanti u jevitaw il-kompjaċenza.

Minħabba din il-perspettiva diffiċli, il-prijoritajiet superviżorji għall-2026-28 jirriflettu l-ħtieġa li l-banek jibqgħu reżiljenti fid-dawl tar-riskji ġeopolitiċi u l-inċertezzi makrofinanzjarji (Prijorità 1), fl-istess ħin li jiżguraw reżiljenza operazzjonali u kapaċitajiet tal-ICT b’saħħithom (Prijorità 2).

Illustrazzjoni 1

Prijoritajiet superviżorji għall-2026-2028, l-indirizzar tal-vulnerabbiltajiet identifikati fil-banek

Sors: BĊE.
Noti: Din iċ-ċifra turi ż-żewġ prijoritajiet superviżorji għall-perjodu 2026-28 u l-vulnerabbiltajiet korrispondenti li l-banek huma mistennija jindirizzaw matul it-tliet snin li ġejjin. Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se twettaq attivitajiet immirati li jivvalutaw, jimmonitorjaw u jsegwu l-vulnerabbiltajiet identifikati. In-naħa tal-lemin taċ-ċifra turi l-kategorija ta’ riskju ġenerali li hija assoċjata ma’ kull vulnerabbiltà.

Kull prijorità superviżorja timmira lejn sett speċifiku ta’ vulnerabbiltajiet fis-settur bankarju li għalihom ġew stabbiliti objettivi strateġiċi ddedikati u ġew żviluppati programmi ta’ ħidma mfassla apposta. Il-Figura 1 telenka ħames objettivi biex jiġu indirizzati l-vulnerabbiltajiet ewlenin fil-banek u tiddeskrivi strateġija fuq terminu medju sa twil li tiffoka fuq l-istrateġiji diġitali tal-banek u, b’mod partikolari, dawk relatati mal-IA, il-governanza u l-ġestjoni tar-riskju. Dawn iż-żewġ prijoritajiet jirriflettu l-impenn tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE li trawwem settur bankarju Ewropew robust, reżiljenti u sostenibbli li kapaċi jinnaviga xenarju tar-riskju dejjem aktar kumpless.

Il-prijoritajiet superviżorji għandhom l-għan li jindirizzaw l-aktar vulnerabbiltajiet rilevanti u ġenerali li jiffaċċjaw il-banek u li jikkontribwixxu għall-ħidma usa’ tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE. B’mod parallel, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tkompli twettaq attivitajiet superviżorji regolari biex tindirizza oqsma ta’ riskju rilevanti oħra biex tkompli tappoġġa r-reżiljenza tas-settur bankarju Ewropew għal riskji speċifiċi għall-istituzzjonijiet. Il-ħidma ta’ segwitu fuq il-prijoritajiet tal-passat se tibqa’ wkoll fokus ewlieni, flimkien mal-involviment superviżorju kontinwu mal-banek.

Il-prijoritajiet superviżorji jippromwovu l-effettività u l-konsistenza fil-ħidma tal-ippjanar tat-Timijiet Superviżorji Konġunti (TSK) u jappoġġaw l-allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi f’konformità mal-livelli predefiniti ta’ tolleranza tar-riskju. [2] Jgħinu wkoll lis-superviżuri nazzjonali sabiex jistabbilixxu l-prijoritajiet tagħhom stess għas-superviżjoni ta’ istituzzjonijiet anqas sinifikanti b’mod proporzjonat. Il-komunikazzjoni trasparenti ta’ dawn il-prijoritajiet għandha rwol kritiku biex tiċċara l-aspettattivi għall-banek, issaħħaħ l-impatt li din is-superviżjoni għandha biex tkompli żżid ir-reżiljenza tas-settur bankarju Ewropew u toħloq kundizzjonijiet ekwi fost l-istituzzjonijiet.

It-taqsimiet li ġejjin jipprovdu ħarsa ġenerali lejn il-valutazzjoni tar-riskju tal-2025 flimkien ma’ deskrizzjoni dettaljata tal-prijoritajiet superviżorji u l-programmi ta’ ħidma għall-perjodu 2026-28.

2 Valutazzjoni tar-riskju u prijoritajiet superviżorji għall-2026-2028

2.1 Ambjent makroekonomiku u operazzjonali għall-entitajiet taħt superviżjoni

Matul l-aħħar sena, l-ambjent makroekonomiku kien ikkaratterizzat minn eskalazzjoni fit-tensjonijiet kummerċjali globali u minn riskji ġeopolitiċi usa’, li wasslu għal bidla fil-politiki kummerċjali u inċertezza ġenerali ogħla. It-tħabbira tat-tariffi l-ġodda tal-importazzjoni tal-Istati Uniti fil-bidu ta’ April 2025 wasslet għal bejgħ qawwi mis-suq ta’ bonds li intensifikaw il-biżgħat ta’ reċessjoni globali. L-inċertezza politika, b’mod partikolari fil-qasam tal-kummerċ internazzjonali, żdiedet għal livelli mingħajr preċedent, u dan irriżulta f’volatilità sinifikanti fis-swieq finanzjarji.[3] Avviżi sussegwenti – l-ewwel ta’ pawża temporanja fiż-żidiet fit-tariffi u, aktar tard, ta’ ftehim kummerċjali li evita gwerra kummerċjali bejn l-Istati Uniti u l-UE – qajmu entużjażmu fis-swieq tal-ekwità. Għalkemm it-telf inizjali treġġa’ lura, is-swieq tal-ekwità għadhom volatili u vulnerabbli għal aktar ipprezzar mill-ġdid minħabba valwazzjonijiet għoljin u konċentrazzjoni tar-riskju.[4]

Minkejja l-fluttwazzjonijiet fl-attività ekonomika, il-kundizzjonijiet jibqgħu ta’ appoġġ għat-tkabbir tal-PDG reali taż-żona tal-euro biex jissaħħaħ matul il-perjodu ta’ projezzjoni, u l-inflazzjoni hija mbassra li tistabbilizza madwar il-mira fuq terminu medju ta’ 2 %.[5] Attività ekonomika aktar b’saħħitha milli mistenni fl-ewwel trimestru tal-2025, parzjalment xprunata mill-frontloading tal-esportazzjonijiet b’antiċipazzjoni ta’ tariffi ogħla, hija pproġettata li tagħti lok għal tkabbir aktar dgħajjef fit-tieni nofs tas-sena. Madankollu, it-tkabbir fil-PDG reali taż-żona tal-euro huwa pproġettat li jiżdied fuq terminu medju, appoġġat minn titjib fl-introjtu disponibbli reali, inċertezza mnaqqsa, domanda barranija aktar b’saħħitha u stimolu fiskali relatat mad-difiża u l-infrastruttura. L-indikaturi tal-istħarriġ jissuġġerixxu wkoll espansjoni modesta kemm fis-settur tal-manifattura kif ukoll f’dak tas-servizzi, u dan jindika momentum sottostanti pożittiv fl-ekonomija. L-inflazzjoni nominali hija pproġettata li tibqa’ madwar il-mira fuq terminu medju ta’ 2 %, filwaqt li l-inflazzjoni sottostanti hija mistennija li tonqos bħala riżultat tat-tnaqqis fil-pressjonijiet tal-kostijiet lavorattivi u l-apprezzament tal-euro.

Filwaqt li l-inċertezza mmoderat xi ftit fit-tieni nofs tas-sena, għadha għolja meta mqabbla man-normi storiċi, u dan joħloq riskji għall-perspettiva ekonomika.[6] Ir-riskji għat-tkabbir ekonomiku saru aktar ibbilanċjati peress li l-ftehimiet kummerċjali naqqsu l-inċertezza.[7] Madankollu, eskalazzjoni mġedda fit-tensjonijiet kummerċjali globali tista’ tkun ta’ piż fuq it-tkabbir tal-esportazzjoni u ddgħajjef l-investiment u l-konsum. It-tensjonijiet ġeopolitiċi li għaddejjin għadhom sors ewlieni ta’ riskju għall-prospettiva makroekonomika. Deterjorament potenzjali fis-sentiment tas-suq finanzjarju jista’ jirriżulta f’kundizzjonijiet ta’ finanzjament aktar stretti, żieda fl-averżjoni għar-riskju u tkabbir li qed jiddgħajjef. Barra minn hekk, taħlita ta’ tkabbir aktar dgħajjef milli mistenni, ħtiġijiet ogħla ta’ nfiq għad-difiża u sfidi strutturali – bħal produttività baxxa, popolazzjonijiet li qed jixjieħu, it-tibdil fil-klima u d-diġitalizzazzjoni – jistgħu jimminaw is-sostenibbiltà tad-dejn sovran, b’mod partikolari f’pajjiżi b’dejn kbir.[8]

S’issa, is-swieq finanzjarji u s-settur bankarju Ewropew urew reżiljenza qawwija għal xokkijiet esterni, xi drabi megħjuna f’dan ir-rigward minn sett ta’ miżuri pubbliċi ta’ appoġġ, inklużi politiki fiskali u monetarji. Ħafna likwidità fis-sistema finanzjarja kellha rwol kritiku fit-trażżin tan-numru ta’ pożizzjonijiet li ġew disponibbli matul il-bejgħ tal-bonds fis-suq ta’ April. Filwaqt li t-taqlib relatat mat-tariffi u ż-żieda akkumpanjanti fil-volatilità makroekonomika kienu materjali, irriżultaw li kellhom ħajja qasira. Is-swieq tal-ekwità rpiljaw malajr wara t-tħabbira tal-pawża temporanja fiż-żidiet fit-tariffi, bil-prezzijiet tal-assi tal-banek Ewropej appoġġati mill-elementi fundamentali solidi tagħhom. Fid-dawl tax-xokkijiet li jirriżultaw mill-politiki kummerċjali, il-probabbiltà ta’ aktar tensjonijiet ġeopolitiċi u makrofinanzjarji għadha għolja, u dan iżid ir-riskju ta’ pprezzar mill-ġdid f’daqqa tas-suq li jista’ jkollu implikazzjonijiet negattivi għall-istabbiltà finanzjarja fiż-żona tal-euro u fl-ekonomija globali. Dan ir-riskju jista’ min-naħa tiegħu jiġi aggravat mill-interkonnessjoni dejjem tikber bejn l-istituzzjonijiet finanzjarji bankarji u dawk mhux bankarji.[9]

Barra minn hekk, il-ħtiġijiet għoljin ta’ nfiq pubbliku flimkien ma’ spazju fiskali disponibbli limitat jistgħu jqajmu tħassib dwar is-sostenibbiltà tad-dejn sovran f’xi pajjiżi, li jwassal għal żieda fil-kostijiet ta’ finanzjament u effetti konsegwenzjali għall-banek u l-korporazzjonijiet.[10] Għall-ġejjieni, dan jista’ jillimita wkoll l-ispazju ta’ politika disponibbli biex jiġu mrażżna x-xokkijiet għall-ekonomija reali.

2.2 Prijorità 1: It-tisħiħ tar-reżiljenza tal-banek għal riskji ġeopolitiċi u inċertezzi makrofinanzjarji

L-ambjent makrofinanzjarju u ġeopolitiku attwali jikkonferma l-ħtieġa għal reżiljenza finanzjarja b’saħħitha fis-settur bankarju Ewropew u jiġġustifika attenzjoni superviżorja dejjem akbar f’oqsma magħżula. B'mod partikolari, il-banek għandhom jiżguraw teħid ta' riskju prudenti u standards ta' kreditu sodi biex jipprevjenu l-akkumulazzjoni ta' self improduttiv ġdid. Barra minn hekk, is-superviżuri se jagħtu attenzjoni mill-qrib lil kif il-banek jimplimentaw l-approċċi standardizzati ġodda u aktar sensittivi għar-riskju li huma mfassla biex jassistu l-kalkolu tar-rekwiżiti kapitali skont il-pakkett bankarju tas-CRR III/CRD VI. Dawn l-oqfsa ġodda tar-rekwiżiti kapitali jallinjaw aħjar ir-rekwiżiti kapitali mar-riskji reali tal-banek u l-impatt tagħhom fuq il-kalkoli tal-assi ponderati għar-riskju huwa mistenni li jiżdied maż-żmien bl-introduzzjoni gradwali tal-minimu l-ġdid tal-output. Fl-aħħar nett, il-frekwenza dejjem tikber ta’ diżastri relatati mal-klima u l-progress kajman lejn l-għanijiet ta’ emissjonijiet żero netti skont il-Ftehim ta’ Pariġi jirrikjedu li l-banek ikomplu jsaħħu l-ġestjoni tagħhom tar-riskji relatati mal-klima u man-natura (C&N).

Bħala xprunaturi ewlenin tal-inċertezza makroekonomika, ir-riskji ġeopolitiċi jibqgħu l-fokus tal-prijoritajiet superviżorji tal-BĊE. F’dan ir-rigward, it-test tematiku tal-istress tal-2026 se jivvaluta x-xenarji ta’ riskju ġeopolitiku speċifiċi għall-istituzzjoni u l-potenzjal tagħhom li jkollhom impatt sinifikanti fuq is-solvenza tal-banek.[11] Dan se jgħin ukoll biex jiġi aċċertat kif ix-xenarji ta’ riskju ġeopolitiku kkunsidrati mill-banek jista’ jkollhom impatt fuq il-kundizzjonijiet ta’ finanzjament u likwidità tal-banek. Minħabba n-natura trasversali tagħhom, ir-riskji ġeopolitiċi se jinqabdu kemm matul l-attivitajiet superviżorji prijoritizzati kif ukoll matul dawk regolari. Bħala parti mill-attivitajiet regolari tagħhom, is-superviżuri se jivvalutaw il-kapaċità tal-banek li jifilħu għax-xokkijiet ġeopolitiċi u se jirrieżaminaw id-dikjarazzjonijiet interni tal-banek dwar l-adegwatezza tal-kapital u tal-likwidità, il-proċessi tal-ippjanar tal-likwidità u tal-finanzjament tagħhom, il-pjanijiet ta’ rkupru u l-oqfsa interni tal-ittestjar tal-istress.

2.2.1 Vulnerabbiltà prijoritizzata: L-iżgurar ta’ teħid ta’ riskju prudenti u standards ta’ kreditu sodi

Objettiv strateġiku: Sabiex jitrawwem teħid tar-riskju prudenti, jenħtieġ li l-entitajiet taħt superviżjoni jkollhom fis-seħħ u jżommu standards ta’ kreditu sodi u pprezzar ibbażat fuq ir-riskju, filwaqt li jridu jaġġustaw għall-bidliet fl-ambjent makrofinanzjarju u ċ-ċirkostanzi speċifiċi tal-istituzzjoni tagħhom.

Il-kwalità tal-assi tal-entitajiet taħt superviżjoni, b’mod ġenerali, baqgħet stabbli matul l-aħħar sena, appoġġata mir-reżiljenza tal-unitajiet domestiċi u korporattiva għal rati tal-imgħax ogħla. Filwaqt li l-volumi tas-self improduttiv żdiedu bi ftit matul l-aħħar sena, b’mod predominanti fis-segmenti tal-konsumatur u tal-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, il-proporzjonijiet tas-self improduttiv tal-biċċa l-kbira tal-entitajiet taħt superviżjoni tjiebu. Il-perspettiva ekonomika taż-żona tal-euro tibqa’ ġeneralment ta’ appoġġ, b’rati tal-imgħax aktar baxxi u livelli ta’ dejn aktar b’saħħithom mistennija li jtaffu l-pressjoni fuq is-servizz tad-dejn. Is-swieq residenzjali tal-proprjetà immobbli huma mistennija wkoll li jibqgħu reżiljenti, jibbenefikaw minn kundizzjonijiet favorevoli tas-suq tax-xogħol, u hemm sinjali ta’ stabbilizzazzjoni emerġenti fis-segment tal-proprjetà immobbli kummerċjali, għalkemm is-settur tal-uffiċċji subprime jibqa’ dgħajjef fost domanda persistenti aktar baxxa.[12] Fl-istess ħin, għad hemm riskji negattivi sinifikanti, b’mod partikolari bħala riżultat ta’ tensjonijiet kummerċjali bejn l-Istati Uniti u l-UE u riskji ġeopolitiċi usa’, li jistgħu jaffettwaw setturi b’volumi għoljin ta’ esportazzjoni lejn l-Istati Uniti, bħas-setturi awtomobilistiċi, kimiċi jew farmaċewtiċi, li potenzjalment jikkawżaw tnaqqis fil-kwalità tal-assi. B’reazzjoni għal dawn l-inċertezzi globali, xi banek bdew iżidu l-provvedimenti tagħhom, iżda l-kost aggregat tar-riskju u l-livelli ta’ proviżjonament baqgħu stabbli b’mod ġenerali. Minħabba l-possibbiltà ta’ kundizzjonijiet makroekonomiċi li qed jiddeterjoraw bħala riżultat ta’ tensjonijiet ġeopolitiċi u kummerċjali globali li qed jiżdiedu, huwa għalhekk kruċjali li jiġi żgurat li l-banek japplikaw standards sodi ta’ sottoskrizzjoni għall-produzzjoni ta’ self ġdid.[13]

Il-valutazzjonijiet superviżorji juru li, minkejja l-progress, xi banek għadhom jiffaċċjaw nuqqasijiet fl-IFRS 9 tagħhom u fl-oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu għall-portafolli aktar vulnerabbli tagħhom. Ir-rieżamijiet fuq il-post u mhux fuq il-post żvelaw titjib fil-qbid tar-riskji[14]li qed jevolvu, bħar-riskji C&N, iżda għad hemm kwistjonijiet persistenti bħal sovrapożizzjonijiet arbitrarji u qbid inadegwat tar-riskju.[15] Is-superviżuri identifikaw dgħufijiet fil-proviżjonament u fl-oqfsa tal-IFRS 9 fl-SREP 2025 u se jkomplu jsegwu n-nuqqasijiet li fadal bħala parti mill-ħidma superviżorja regolari tagħhom. Barra minn hekk, is-superviżuri komplew jimmonitorjaw mill-qrib il-ġestjoni tal-banek ta’ debituri aktar vulnerabbli. Rieżami mmirat tal-portafoll ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju żvela nuqqasijiet materjali fl-oqsma tal-governanza (inklużi banek li jużaw data skaduta biex jagħmlu valutazzjonijiet), sistemi ta’ twissija bikrija (li spiss jiddependu biss fuq il-klassifikazzjonijiet) u tħejjija għad-diffikultà finanzjarja tal-mutwatarji. L-ispezzjonijiet fuq il-post tar-riskju ta’ kreditu (OSIs) ta’ intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju, kif ukoll portafolli vulnerabbli oħra bħall-proprjetà immobbli kummerċjali, komplew jiżvelaw kwistjonijiet relatati mal-proviżjonament, il-proċessi ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu (inkluża l-valwazzjoni tal-kollateral), il-governanza u l-kwalità tad-data.

Għall-ġejjieni, is-superviżuri se jipprijoritizzaw it-teħid ta’ riskju prudenti u standards sodi ta’ sottoskrizzjoni tal-kreditu fil-banek biex jipprevjenu l-emerġenza ta’ self improduttiv futur. Se jitwettaq rieżami tematiku, li jibni fuq l-eżerċizzju tal-2019[16], biex jiġi vvalutat kif il-banek jimmitigaw it-telf potenzjali permezz tal-oqfsa tagħhom ta’ self ta’ kreditu. Dan se jiġi segwit minn inizjattivi mmirati, inklużi miżuri ta’ rimedju u OSIs tar-riskju ta’ kreditu li jkopru standards ta’ sottoskrizzjoni. Għal dawk il-banek fejn ir-rieżami tematiku jidentifika kwistjonijiet rigward l-ipprezzar tas-self jew il-ġestjoni tal-kostijiet, għandhom jitwettqu rieżamijiet addizzjonali biex jiġi vvalutat jekk il-prattiki ta’ self humiex konformi mal-għanijiet ta’ profittabbiltà sostenibbli.

2.2.1.1 Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Rieżami tematiku tal-istandards tas-sottoskrizzjoni tal-kreditu, b’enfasi fuq self ġdid biex jiġi vvalutat kif il-banek beħsiebhom itaffu t-telf potenzjali ta’ kreditu futur
  • Rieżami mmirat tal-ipprezzar tas-self, bħala segwitu għar-rieżami tematiku, biex jiġu vvalutati l-prattiki u l-istandards tal-ipprezzar tas-self tal-banek
  • OSIs immirati għar-riskju ta’ kreditu, inklużi l-oqfsa tal-oriġinazzjoni tas-self u tas-sottoskrizzjoni tal-kreditu tal-banek

2.2.2 Vulnerabbiltà prijoritizzata: Żgurar ta’ kapitalizzazzjoni adegwata u ta’ implimentazzjoni konsistenti tas-CRR III

Objettiv strateġiku: Sabiex iżommu kapitalizzazzjoni adegwata, l-entitajiet taħt superviżjoni jeħtieġ li jimplimentaw l-approċċ standardizzat il-ġdid għall-kalkolu tar-rekwiżiti kapitali minimi tagħhom skont is-CRR III, b’mod konsistenti u preċiż.

Il-qafas finali ta’ Basel III żviluppat b’reazzjoni għall-kriżi finanzjarja globali għandu l-għan li jagħmel il-banek mgħammra aħjar biex jassorbu x-xokkijiet ekonomiċi fl-istess ħin li jżommu l-kapaċità tagħhom li jiffinanzjaw l-attività ekonomika u jappoġġaw it-tkabbir. Fl-UE, dan il-qafas ġie implimentat permezz tal-pakkett CRR III/CRD VI, li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2025. Dan il-pakkett leġiżlattiv isaħħaħ ir-rekwiżiti Ewropej tas-superviżjoni bankarja u tal-governanza u jintroduċi bidliet ewlenin fil-kalkolu tal-assi ponderati għar-riskju tal-banek fil-kategoriji kollha tar-riskju prudenzjali.

Għalhekk huwa kruċjali li l-banek jimplimentaw b’mod konsistenti u preċiż l-approċċ standardizzat il-ġdid biex jiżguraw li r-rekwiżiti kapitali jkunu allinjati aktar mill-qrib mar-riskji reali tal-banek. Għalkemm ir-rieżamijiet superviżorji rilevanti mwettqa fil-passat kienu kemxejn limitati, analiżijiet immirati tat-TSK u tal-OSI tal-implimentazzjoni mill-banek tal-approċċ standardizzat indikaw b’mod komuni lejn nuqqasijiet materjali li jirriżultaw minn klassifikazzjonijiet tal-iskoperturi skorretti, allokazzjonijiet tal-piż tar-riskju, valwazzjonijiet tal-kollateral jew kontrolli dgħajfa mill-funzjonijiet tagħhom ta’ kontroll tar-riskju.

Se jkun meħtieġ skrutinju superviżorju aktar mill-qrib biex jitqies ir-rwol dejjem akbar li l-approċċ standardizzat se jkollu fid-determinazzjoni tas-solvenza tal-banek, inkluż permezz tal-kalkolu tal-minimu tal-output il-ġdid. Għar-riskju ta’ kreditu, is-superviżuri se jivvalutaw l-implimentazzjoni mill-banek tal-approċċ standardizzat wara l-bidliet rilevanti introdotti mis-CRR III. Is-superviżuri se jikkombinaw OSIs immirati ma’ rieżamijiet immirati biex jivvalutaw l-adegwatezza tal-oqfsa kapitali tal-banek. Ir-rimedju tas-sejbiet assoċjati se jiġi indirizzat permezz ta’ segwitu regolari tat-TSK. Għar-riskju operazzjonali, is-CRR III jintroduċi approċċ ġdid mhux ibbażat fuq mudell applikabbli għall-banek kollha, li jissostitwixxi l-approċċ preċedenti. Simili għar-riskju ta’ kreditu, is-superviżuri se jwettqu rieżami inizjali biex jidentifikaw anomaliji potenzjali, abbażi tal-assi ponderati għar-riskju rrapportati mill-banek u valutazzjonijiet kwalitattivi oħra, u sussegwentement se jwettqu rieżami mmirat ta’ dawk il-banek b’riskju ogħla ta’ kalkolu ħażin. Għar-riskju tas-suq, minħabba l-posponiment tal-ewwel data tal-applikazzjoni tar-Rieżami Fundamentali tal-Ktieb tan-Negozjar, ir-rieżamijiet superviżorji mmirati rilevanti se jitwettqu biss fuq talba tat-TSK, skont l-eżitu tad-djalogu kontinwu tagħhom mal-banek f’dan il-qasam.

2.2.2.1 Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Rieżamijiet immirati u OSIs immirati, li jiffukaw fuq il-kalkolu tal-assi ponderati għar-riskju skont l-approċċ standardizzat
  • Rieżamijiet immirati tal-kalkolu tal-komponent tal-indikatur tan-negozju biex jgħinu fil-kalkolu tar-rekwiżiti kapitali korrispondenti

2.2.3 Vulnerabbiltà prijoritizzata: Żgurar ta’ ġestjoni prudenti tar-riskji relatati mal-klima u man-natura

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom jivvalutaw u jimmaniġġaw b’mod effettiv ir-riskji fuq terminu qasir, medju u twil li jirriżultaw mill-kriżijiet klimatiċi u tan-natura, u għandhom jirrimedjaw għal nuqqasijiet persistenti fl-oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskju relatati tagħhom.

B’temperaturi globali li jaqbżu l-1,5 °C ’il fuq mill-medja preindustrijali u bl-Ewropa tkun l-aktar[17]kontinent li qed jisħon malajr fid-dinja, avvenimenti severi ta’ C&N qed isiru aktar frekwenti u għaljin. Avvenimenti bħall-għargħar u n-nirien fil-foresti reċenti madwar l-Ewropa juru l-piż uman u ekonomiku dejjem jikber li jirriżulta mill-kriżijiet tas-C&N.[18] Fl-istess ħin, id-diskrepanza għolja u li qed tikber fil-protezzjoni tal-assigurazzjoni, b’madwar 25 % biss tat-telf ta’ periklu naturali li qed jiġi assigurat, toħloq aktar riskji għat-tkabbir tal-PDG u potenzjalment għall-iskoperturi tal-karti tal-bilanċ tal-banek.[19] Barra minn hekk, il-progress li għadu lura tal-ekonomiji globali biex jimxu lejn il-miri ta’ emissjonijiet żero netti skont il-Ftehim ta’ Pariġi qed iżid ir-riskju ta’ tranżizzjoni.[20] Xenarju ta’ tranżizzjoni diżordinat “run on brown”[21] flimkien ma’ riċessjoni jistgħu jirriżultaw f’telf sinifikanti ta’ kreditu u ta’ riskju tas-suq għall-banek Ewropej.[22]

Istituzzjonijiet sinifikanti għamlu progress tajjeb ħafna u jinsabu f’pożizzjoni tajba biex jissodisfaw ir-rekwiżiti prudenzjali tal-ippjanar tat-tranżizzjoni. Il-banek Ewropej għamlu progress sinifikanti fl-indirizzar tar-riskji li jirriżultaw mill-kriżijiet tas-C&N. Filwaqt li fl-2019 inqas minn kwart tal-banek taż-żona tal-euro kienu rriflettew fuq dawn ir-riskji, issa għandhom għadd dejjem akbar ta’ prattiki avvanzati fis-seħħ biex jidentifikaw, jimmonitorjaw u – l-aktar importanti – jimmaniġġaw ir-riskji C&N. Fl-2022, kważi 80 % tal-banek jew kellhom fis-seħħ biss prattiki bażiċi ta’ ġestjoni tar-riskju jew inkella ma kellhom l-ebda prattika. Abbażi tal-livelli modesti ta’ tħejjija tagħhom f’dak iż-żmien, wara r-rieżami tematiku tal-2022 dwar ir-riskji relatati mal-klima u ambjentali u t-test tal-istress tar-riskju klimatiku tal-2022, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE ħeġġet lill-banek biex iħaffu l-progress tagħhom, filwaqt li jistabbilixxu skadenzi interim ċari għall-2023 u skadenzi finali għal tmiem l-2024 biex jallinjaw il-prattiki tagħhom mal-aspettattivi superviżorji filwaqt li jqisu l-ispeċifiċitajiet tagħhom. Fuq nota pożittiva, l-għadd ta’ banek li ma għandhomx elementi fundamentali naqas drastikament matul dawn l-aħħar ftit snin.[23] Barra minn hekk, il-progress miksub mill-banek fil-ġestjoni tagħhom tar-riskji C&N jippermettilhom isaħħu l-kapaċitajiet interni tagħhom biex jimmaniġġaw b’mod effettiv riskji oħra, bħar-riskji ġeopolitiċi. L-analiżi tar-riskju tal-katina tal-provvista u tal-konċentrazzjoni – eż. il-fehim tal-impronti ġeografiċi, id-dipendenzi u l-vulnerabbiltajiet tal-klijenti – u l-ippjanar tax-xenarji u qafas għall-ittestjar tal-istress – eż. it-tfassil u l-ittestjar ta’ xenarji plawżibbli iżda inċerti – huma biss ftit oqsma li bbenefikaw mit-titjib fil-ġestjoni tar-riskji tas-C&N tal-banek f’dawn l-aħħar snin u jistgħu jiġu applikati għall-monitoraġġ u għall-valutazzjoni tal-impatt minn xprunaturi tar-riskju trażversali oħrajn, bħar-riskji ġeopolitiċi.

Minkejja dan, l-isforz sostnut jibqa’ kritiku. Ix-xenarju tar-riskju li qed jinbidel diġà jindika li r-riskji tas-C&N qed jiżdiedu[24] u li, għall-kuntrarju tal-motivaturi tar-riskju ċikliku, ir-riskju klimatiku huwa intestatura ta’ xokk permanenti f’direzzjoni waħda biss, b’effetti serji fit-tul fuq il-prezzijiet tad-djar u valuri oħra tal-assi.[25] Din ix-xejra hija riflessa wkoll mill-aktar avvanzi reċenti fil-valutazzjonijiet tal-materjalità tal-banek, li jiżvelaw li 90 % tal-banek mistħarrġa jqisu lilhom infushom li għandhom skoperturi għar-riskju materjali għal riskji C&N, żieda minn madwar 50 % fl-2021. Barra minn hekk, l-immudellar u l-kwantifikazzjoni tar-riskji C&N għadhom emerġenti u huma soġġetti għal sottovalutazzjonijiet sinifikanti, pereżempju f’mudelli ta’ riskju fiżiku.[26] Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tosserva wkoll sfidi kontinwi, inklużi riskji fiżiċi ta' C&N, u l-akkumulazzjoni ta' dgħufijiet speċifiċi għall-istituzzjonijiet f'banek individwali, b'mod partikolari f'termini tal-fehim tal-prattiki tagħhom. Għalhekk, is-superviżuri se jsegwu dawn in-nuqqasijiet bħala parti mill-attivitajiet superviżorji regolari tagħhom.

Għall-ġejjieni, is-superviżuri se jkomplu jimmonitorjaw il-progress tal-banek u r-rimedju tan-nuqqasijiet, filwaqt li jiffukaw eżerċizzji superviżorji mmirati fuq ir-rekwiżiti tal-ippjanar tat-tranżizzjoni prudenzjali u l-isfidi persistenti għall-konformità tal-banek mal-aspettattivi superviżorji u r-rekwiżiti regolatorji għall-ġestjoni tar-riskji tas-C&N. F’konformità mas-CRD VI, il-banek se jintalbu jiżviluppaw pjanijiet ta’ tranżizzjoni prudenzjali, li se jiġu rieżaminati mis-superviżuri f’konformità mal-linji gwida tal-EBA dwar il-ġestjoni tar-riskji ESG. Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tieħu approċċ gradwali u mmirat, li jiffoka fuq l-elementi l-ġodda minn dawn il-linji gwida, l-ewwel permezz ta’ djalogi informali mal-banek u mbagħad se jiġu segwiti minn rieżami tematiku. Is-superviżuri se jkomplu wkoll jimmonitorjaw il-konformità tal-banek mar-rekwiżiti ta’ divulgazzjoni tal-Pilastru 3 għal kwistjonijiet ambjentali, soċjali u relatati mal-governanza u jwettqu rieżami mmirat tad-divulgazzjonijiet tar-riskju fiżiku tagħhom. Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se twettaq analiżijiet ulterjuri tal-kapaċitajiet tal-banek biex jindirizzaw l-isfidi kontinwi, inklużi dawk rigward ir-riskju fiżiku. Barra minn hekk, l-OSIs immirati se jiffukaw ukoll fuq il-ġestjoni mill-banek tar-riskji C&N, jew fuq bażi awtonoma, b’enfasi primarjament fuq ir-riskji C&N, jew bħala parti minn OSIs speċifiċi għar-riskju, bħal dawk fuq ir-riskju ta’ kreditu. Fl-aħħar nett, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE għandha l-għan li taġġorna l-kompendju tagħha ta' prattiki tajba għar-riskji C&N fi żmien debitu.

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Segwitu u monitoraġġ immirati tar-rimedju tal-banek tan-nuqqasijiet li jifdal li jirriżultaw mir-rieżami tematiku tal-2022 u mit-test tal-istress tar-riskju klimatiku
  • Rieżami tematiku tal-ippjanar tat-tranżizzjoni tal-banek f’konformità mal-pakkett CRD VI
  • Valutazzjoni orizzontali tal-konformità tal-banek mar-rekwiżiti ta’ divulgazzjoni tal-Pilastru 3 għal kwistjonijiet ambjentali, soċjali u relatati mal-governanza
  • Studju fil-fond fil-kapaċitajiet tal-banek biex jindirizzaw l-isfidi kontinwi, inkluż ir-riskju fiżiku
  • OSIs immirati ta’ ġestjoni tar-riskju tas-C&N, jew fuq bażi awtonoma jew bħala parti mir-rieżamijiet ippjanati ta’ oqsma oħra ta’ riskju

2.3 Prijorità 2: Tisħiħ tar-reżiljenza operazzjonali tal-banek u t-trawwim ta’ kapaċitajiet robusti tal-ICT

Oqfsa robusti u reżiljenti ta’ ġestjoni tar-riskju operazzjonali u kapaċitajiet b’saħħithom tal-ICT huma kruċjali biex jittaffew ir-riskji emerġenti u biex jiġi evitat tfixkil għal operazzjonijiet u servizzi kritiċi. Bid-dħul fis-seħħ tal-Att dwar ir-Reżiljenza Operazzjonali Diġitali (DORA) fil-bidu tal-2025, il-banek issa jridu jiżguraw li jimplimentaw b’mod konsistenti u rapidu r-rekwiżiti rilevanti, b’mod partikolari dawk għall-ġestjoni tar-riskju u għall-ġestjoni tar-rispons għall-inċidenti ta’ partijiet terzi tal-ICT. Barra minn hekk, l-indirizzar tan-nuqqasijiet materjali identifikati bħala parti mir-rieżamijiet superviżorji tal-passat taċ-ċibersigurtà, il-ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi u l-aggregazzjoni tad-data dwar ir-riskju u r-rapportar tar-riskju (RDARR) jibqa’ vitali. Barra minn hekk, bħala parti minn strateġija fuq terminu medju sa twil u hekk kif l-operazzjonijiet bankarji qed isiru dejjem aktar diġitali, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se żżid gradwalment l-isforzi tagħha biex tinvolvi ruħha mal-banek dwar kif jużaw teknoloġiji ġodda, u b’mod partikolari l-IA, biex jisfruttaw il-kisbiet potenzjali filwaqt li jkunu konxji wkoll tar-riskji assoċjati. Dan se jgħin fl-iżvilupp ta’ approċċ superviżorju futur.

2.3.1 Vulnerabbiltà prijoritizzata: Implimentazzjoni ta’ oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskji operazzjonali robusti u reżiljenti

Objettiv strateġiku: Sabiex titrawwem il-kapaċità tagħhom li jipprevjenu, jifilħu u jirkupraw minn tfixkil għal operazzjonijiet u servizzi kritiċi, jenħtieġ li l-banek jiżviluppaw u jżommu oqfsa robusti u reżiljenti għall-ġestjoni tar-riskju operazzjonali. Jenħtieġ li jkomplu bl-isforzi tagħhom biex jindirizzaw malajr u b’mod effettiv in-nuqqasijiet identifikati qabel fil-qasam taċ-ċibersigurtà u l-ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi u jikkonformaw bis-sħiħ mad-DORA.

Ix-xenarju tat-theddid ċibernetiku li qed jevolvi malajr, amplifikat mir-riskji ġeopolitiċi, qed ikompli jisfida ċ-ċibersigurtà tal-banek u l-kapaċitajiet ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi. L-inċidenti ċibernetiċi sinifikanti rrapportati rduppjaw f’dawn l-aħħar [27]snin, b’attakki ta’ ransomware li qed jikbru attivitajiet aktar sofistikati u sponsorjati mill-Istat li joħolqu theddid persistenti, inkluż theddid ibridu bħall-manipulazzjoni tal-informazzjoni, li jiġġustifikaw viġilanza kontinwa.[28] Filwaqt li l-banek urew li huma reżiljenti għal attakki bħal dawn – kif ukoll għal inċidenti oħra ta’ natura operazzjonali – u kienu kapaċi jevitaw tfixkil kbir, avvenimenti reċenti bħall-qtugħ tal-enerġija li seħħ fl-Ewropa jenfasizzaw l-importanza li l-banek jiżviluppaw mitiganti u jużaw pjanijiet ta’ kontinġenza effettivi għar-riskji maħluqa għall-infrastrutturi kritiċi tagħhom, li jkopru s-sistemi ta’ informazzjoni kritiċi kollha u għadd kbir ta’ xenarji plawżibbli. [29] L-avvanzi fl-iżvilupp tal-applikazzjonijiet tal-IA jistgħu wkoll jittestjaw b’mod sinifikanti ċ-ċibersigurtà tal-banek, peress li kwalunkwe sottovalutazzjoni tar-riskji għas-sigurtà relatati qabel l-użu tagħhom tista’ tintroduċi vulnerabbiltajiet kritiċi għas-sistemi tal-ICT tagħhom.[30] Barra minn hekk, ir-rappurtar superviżorju regolari juri li l-banek jiddependu ħafna fuq għadd żgħir ta’ fornituri ta’ servizzi ta’ partijiet terzi, li ħafna minnhom huma bbażati barra mill-UE. [31] Dan iżid il-kumplessità tal-arranġamenti ta’ esternalizzazzjoni tal-banek u jesponihom għal vulnerabbiltajiet akbar, b’mod partikolari minħabba tensjonijiet ġeopolitiċi.

Ir-riżultati aggregati tal-SREP tal-2025 u l-għarfien mill-attivitajiet superviżorji jikkonfermaw il-ħtieġa li jissaħħu l-prattiki tal-ġestjoni tar-riskju tal-ICT tal-banek. Ir-riskju operazzjonali u r-riskju tal-ICT għadhom jirċievu l-agħar punteġġi medji fl-SREP. Ir-rieżamijiet superviżorji żvelaw dgħufijiet rikorrenti fl-istrateġiji taċ-ċibersigurtà, nuqqasijiet fil-ġestjoni tal-inċidenti ċibernetiċi u lakuni fl-oqfsa tal-ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi. [32] Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE reċentement iffinalizzat il-Gwida tagħha dwar l-esternalizzazzjoni tas-servizzi tal-cloud lill-fornituri tas-servizzi tal-cloud biex tindirizza l-użu dejjem akbar mill-banek ta’ soluzzjonijiet ibbażati fuq il-cloud. Il-gwida tiddeskrivi l-aspettattivi superviżorji għall-implimentazzjoni tar-rekwiżiti relatati mad-DORA. Tipprovdi eżempji ta’ prattiki tajbin għall-ġestjoni effettiva tar-riskju tal-esternalizzazzjoni tal-cloud filwaqt li għandha l-għan li tiżgura kundizzjonijiet ekwi fost l-entitajiet kollha taħt superviżjoni.

Għall-ġejjieni, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se trawwem implimentazzjoni soda u konsistenti tar-rekwiżiti relatati mad-DORA. Il-konformità mad-DORA se tiġi vvalutata f’firxa wiesgħa ta’ attivitajiet. Wara rieżamijiet superviżorji tal-passat tas-sigurtà tal-IT/reżiljenza ċibernetika u l-ġestjoni tar-riskju tal-esternalizzazzjoni tal-IT, issa se jsir segwitu mmirat ma’ dawk il-banek b’nuqqasijiet materjali f’dawn l-oqsma biex jitrawwem ir-rimedju effettiv u f’waqtu tagħhom. Għal dan il-għan, se jitwettqu żewġ kampanji tal-OSI li jiffukaw fuq iċ-ċibersigurtà u fuq il-ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi mmirati lejn banek aktar vulnerabbli, kif identifikati mit-TSK. Bħala parti mill-mandat superviżorju l-ġdid skont DORA, se jsir ukoll ittestjar tal-penetrazzjoni mmexxi mit-theddid biex jiġi promoss it-titjib fl-istrateġiji tar-reżiljenza ċibernetika tal-banek. Abbażi tal-gwida ppubblikata dwar l-esternalizzazzjoni tas-servizzi tal-cloud, is-superviżuri se jwettqu wkoll studju fil-fond biex jevalwaw it-tħejjija mmirata tal-banek għal tfixkil potenzjali fis-servizz ikkawżat minn fornitur ewlieni tas-servizzi tal-cloud. Fl-aħħar nett, peress li l-kawża ewlenija primarja tal-perjodu ta’ qtugħ mhux ippjanat fil-banek spiss tinsab fil-bidliet fis-sistema tal-ICT, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se twettaq rieżami mmirat tal-ġestjoni tat-tibdil fl-ICT biex tidentifika lakuni fl-oqfsa bażiċi ta’ kontroll u ttejjeb il-kapaċitajiet ta’ ġestjoni tat-tibdil tal-banek.

Is-sorveljanza ta’ fornituri terzi kritiċi skont il-qafas ta’ sorveljanza tad-DORA se titnieda f’Jannar 2026. Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tappoġġa bis-sħiħ dan il-qafas ġdid ta’ sorveljanza, li se jgħin biex tissaħħaħ ir-reżiljenza operazzjonali diġitali fis-settur finanzjarju kollu tal-UE. Is-sorveljanza ta’ fornituri terzi kritiċi hija maħsuba biex tikkomplementa iżda mhux tissostitwixxi l-ġestjoni tajba tar-riskju ta’ partijiet terzi.

2.3.1.1 Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Segwitu mmirat dwar l-istrateġiji ta’ rimedju għal dawk il-banek li jirrapportaw nuqqasijiet materjali fis-sigurtà tal-ICT/ir-reżiljenza ċibernetika u l-esternalizzazzjoni tal-ICT
  • Żewġ kampanji tal-OSI dwar il-ġestjoni taċ-ċibersigurtà u l-ġestjoni tar-riskju ta’ partijiet terzi, f’konformità mar-rekwiżiti l-ġodda tad-DORA
  • Ittestjar tal-penetrazzjoni xprunat mit-theddid biex jiġu identifikati l-vulnerabbiltajiet tal-banek u tittejjeb ir-reżiljenza taċ-ċibersigurtà tagħhom
  • Rieżami mmirat tal-ġestjoni tat-tibdil fl-ICT
  • Studju fil-fond tad-dipendenza tal-banek fuq il-fornituri tas-servizzi tal-cloud biex jivvalutaw it-tħejjija tagħhom għal tfixkil potenzjali fis-servizz

2.3.2 Vulnerabbiltà prijoritizzata: Rimedjar għal nuqqasijiet fil-kapaċitajiet ta’ rapportar tar-riskju u fis-sistemi ta’ informazzjoni relatati

Objettiv strateġiku: Biex jappoġġaw ġestjoni tajba tar-riskju u teħid ta’ deċiżjonijiet effettiv, il-banek għandhom isaħħu l-isforz tagħhom biex jirrimedjaw b’mod effettiv u f’waqtu d-dgħufijiet materjali identifikati fl-oqfsa tal-RDARR tagħhom u jġibuhom f’konformità mal-aspettattivi superviżorji stabbiliti fil-Gwida tal-BĊE rilevanti.

L-ambjent ġeopolitiku inċert u d-diġitalizzazzjoni rapida tal-operazzjonijiet u s-servizzi tal-banek jissottolinjaw il-ħtieġa għal sistemi ta’ informazzjoni interni reżiljenti u kapaċitajiet robusti tal-RDARR. Informazzjoni f’waqtha u preċiża dwar ir-riskju hija essenzjali għal tmexxija effiċjenti, teħid ta’ deċiżjonijiet strateġiku f’waqtu u ġestjoni effettiva tal-kriżijiet. Barra minn hekk, qafas b’saħħtu tal-RDARR jippożizzjona lill-banek biex jisfruttaw l-għodod u t-teknoloġiji tad-diġitalizzazzjoni bħall-IA u l-analitika avvanzata.[33]

Madankollu, il-progress li sar mill-entitajiet taħt superviżjoni biex jindirizzaw in-nuqqasijiet strutturali fl-oqfsa tal-RDARR tagħhom għadu kajman u l-attivitajiet superviżorji matul iċ-ċiklu tas-sena li għaddiet jiżvelaw il-ħtieġa li jkomplu jsaħħu l-isforzi ta’ rimedju tagħhom biex jagħlqu l-lakuni meta mqabbla mal-aspettattivi superviżorji. L-eżiti tal-SREP 2025 jindikaw nuqqasijiet persistenti fl-oqfsa tal-RDARR tal-banek, bl-ebda titjib fis-sottopunteġġ medju rilevanti meta mqabbel mas-sena l-oħra. Il-kampanja tal-OSI 2022-24 u r-rieżamijiet immirati tal-oqfsa tar-RDARR żvelaw dgħufijiet fil-banek (i) oqfsa ta’ governanza tad-data, inkluż l-ambitu jew l-adegwatezza tal-involviment tal-korpi maniġerjali; (ii) infrastruttura tad-data u l-arkitettura tal-IT; u (iii) il-preċiżjoni u l-integrità tad-data. Ir-rieżamijiet immirati tal-2024 indikaw ukoll lakuni kontra l-prinċipji tal-BCBS 239 u l-aspettattivi superviżorji rilevanti, kif deskritt fil-Gwida tal-BĊE dwar l-aggregazzjoni effettiva tad-data dwar ir-riskju u r-rapportar tar-riskju.

L-isforzi superviżorji se jintensifikaw biex jiżguraw li l-banek itejbu l-oqfsa u l-kapaċitajiet tal-RDARR tagħhom u jissodisfaw l-aspettattivi superviżorji rilevanti. F’Diċembru 2024, il-Bord Superviżorju tal-BĊE approva strateġija għas-sistema kollha, li tkopri l-entitajiet taħt superviżjoni kollha, biex jimmonitorja l-konformità tagħhom mal-aspettattivi superviżorji, kif ukoll biex isegwi l-istrateġiji ta’ rimedju tagħhom, fejn applikabbli. Din l-istrateġija inizjalment iffukat fuq ir-responsabbiltà tal-korpi maniġerjali għas-sorveljanza u l-implimentazzjoni tal-qafas tal-RDARR, qabel ma espandiet gradwalment għal aspettattivi superviżorji oħra, bħall-ġestjoni tal-kwalità tad-data u l-arkitettura tal-IT/tad-data. Proċess ta’ rimedju u eskalazzjoni definit b’mod ċar se jiggwida l-azzjonijiet tas-superviżuri u huma se jużaw is-sett ta’ għodod superviżorji eżistenti, jekk ikun meħtieġ. Se jsiru OSIs immirati biex tinkiseb informazzjoni addizzjonali dwar il-progress tal-banek fit-tnaqqis tad-distakk għal severità għolja u sejbiet aktar kumplessi.

2.3.2.1 Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Strateġija mifruxa mas-sistema kollha u rieżamijiet superviżorji relatati għall-monitoraġġ tal-konformità tal-banek mal-aspettattivi superviżorji għall-oqfsa tal-RDARR, kif ukoll rimedju effettiv tal-biċċa l-kbira tas-sejbiet materjali
  • OSIs immirati tal-oqfsa tal-RDARR għal dawk il-banek li jeħtieġu valutazzjoni ulterjuri, kif ukoll OSIs immirati ta’ sejbiet severi identifikati qabel

2.3.3 Strateġija ta’ prijorità fuq terminu medju sa twil li tiffoka fuq l-istrateġiji diġitali tal-banek u, b’mod partikolari, dawk relatati mal-IA, il-governanza u l-ġestjoni tar-riskju

Objettiv strateġiku: Meta jużaw teknoloġiji ġodda, u b'mod partikolari l-IA, biex itejbu l-effiċjenza u l-innovazzjoni, il-banek għandu jkollhom strateġiji li jirriflettu b'mod effettiv l-opportunitajiet u r-riskji li jirriżultaw mill-applikazzjonijiet relatati u jistabbilixxu kontrolli robusti tal-governanza u tar-riskju biex jimmaniġġaw ir-riskji sottostanti.

L-entitajiet taħt superviżjoni jenħtieġ li jipprijoritizzaw l-isforzi ta’ diġitalizzazzjoni tagħhom biex isaħħu l-kompetittività tagħhom u jimmaniġġjaw b’mod effettiv ir-riskji li jirriżultaw minn teknoloġiji ġodda. Il-bidliet teknoloġiċi rapidi, b’mod partikolari fil-qasam tal-IA, qed isawru mill-ġdid is-settur bankarju u l-istituzzjonijiet iridu jaġixxu b’mod strateġiku biex jaqbdu l-valur fit-tul u jadattaw il-mudelli tan-negozju tagħhom. Kemm il-fatturi min-naħa tal-provvista, inkluża disponibbiltà aktar affordabbli u usa’ ta’ riżorsi tekniċi bħall-iżvilupp tal-mudell u l-ħżin fil-cloud, kif ukoll il-fatturi min-naħa tad-domanda, inklużi l-kisbiet mistennija fl-effiċjenza u ż-żieda fil-kompetizzjoni, qed iwasslu għal użu usa’ tal-IA fil-banek, li spiss jibnu fuq kapaċitajiet ta’ mmudellar stabbiliti internament. Filwaqt li l-IA għandha l-potenzjal li ttejjeb il-ġestjoni tar-riskju u l-ipproċessar tal-informazzjoni, kif ukoll li tipprovdi titjib fl-effiċjenza permezz tal-awtomatizzazzjoni, ir-riskji assoċjati jistgħu jsiru aktar notevoli peress li l-applikazzjonijiet korrispondenti tal-IA jintużaw b’mod aktar wiesa’. F’dan ir-rigward, l-għodod ġenerattivi tal-IA huma qabża teknoloġika sinifikanti ’l quddiem, b’impatt potenzjalment għoli fuq il-banek. Filwaqt li t-teknoloġija qed tevolvi b’mod kostanti, l-enfasi superviżorja se tibqa’ teknoloġikament newtrali u ffukata fuq il-każijiet ta’ użu u r-riskji. L-użu dejjem jikber tal-għodod tal-IA kemm fl-istituzzjonijiet prudenzjali kif ukoll f’dawk mhux prudenzjali għalhekk jitlob approċċ strutturat u olistiku li jintegra l-istrateġija, il-governanza u l-ġestjoni tar-riskju relatati mal-IA. Min-naħa tagħhom, is-superviżuri jeħtieġ li jirfinaw l-oqfsa ta’ valutazzjoni tagħhom fil-fokus superviżorju tagħhom biex jevalwaw aħjar l-istrateġiji tal-banek relatati mal-IA, jippromwovu l-adozzjoni tal-aħjar prattiki tal-industrija u jiżguraw li jkun hemm fis-seħħ is-salvagwardji xierqa. Din il-prijorità għandha l-għan li tgħin fl-adozzjoni ta’ pożizzjoni superviżorja strateġika kemm dwar l-opportunitajiet kif ukoll dwar ir-riskji inerenti f’applikazzjonijiet xprunati mill-IA u li twitti t-triq għal aġġustamenti potenzjali għas-sett ta’ għodod superviżorji. B’dan il-mod, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tista’ tgħin lill-banek jindirizzaw b’mod proattiv ir-riskji emerġenti, filwaqt li tnaqqas b’mod effettiv il-fokus tas-soltu fuq terminu qasir sa medju tal-prijoritajiet superviżorji b’perspettiva strateġika aktar fit-tul.

Matul dawn l-aħħar snin, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE identifikat aspetti importanti għat-tmexxija tat-trasformazzjoni tad-diġitalizzazzjoni tal-banek b’mod sostenibbli, regolat tajjeb u konxju mir-riskju. Ir-rapport tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE ppubblikat is-sena l-oħra dwar il-kriterji ewlenin ta’ valutazzjoni u l-prattiki tajbin fil-qasam tad-diġitalizzazzjoni żvela żieda sinifikanti fir-rata ta’ adozzjoni tal-IA fis-servizzi bankarji. Ir-rieżamijiet immirati u l-OSIs imwettqa matul l-2024-25 ikkonfermaw dan l-iżvilupp. Filwaqt li l-każijiet tal-użu tal-IA jkopru firxa wiesgħa ta’ attivitajiet, l-iskrutinju superviżorju tal-passat enfasizza l-importanza taż-żieda fl-adozzjoni tal-IA għall-punteġġ tal-kreditu u l-iżvelar tal-frodi, kif ukoll il-potenzjal li għadu emerġenti iżda ta’ tfixkil kbir tal-IA ġenerattiva. [34] Fl-2025, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE intensifikat il-monitoraġġ tagħha tal-użu tal-IA u tal-IA ġenerattiva billi ġabret data mill-banek. Barra minn hekk, is-superviżuri komplew jimpenjaw ruħhom mal-banek biex jifhmu aħjar każijiet ta’ użu speċifiċi u jivvalutaw l-impatt u r-rilevanza tagħhom minn perspettiva ta’ riskju mikroprudenzjali.

Għall-ġejjieni, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli timmonitorja l-użu ġenerali tal-IA, filwaqt li se tieħu approċċ aktar immirat biex tiffoka fuq l-applikazzjonijiet ġenerattivi tal-IA tal-banek. L-enfasi fuq l-IA ġenerattiva għandha l-għan li twessa’ l-kamp ta’ applikazzjoni tal-investigazzjonijiet li għaddejjin dwar l-applikazzjonijiet tal-IA ta’ dawk il-banek b’implikazzjonijiet prudenzjali. Dan għandu jwassal għal valutazzjoni usa’ tas-sinifikat prudenzjali tal-iżviluppi attwali u futuri tal-banek f’dan il-qasam u għall-adozzjoni ta’ pożizzjoni superviżorja dwar il-materjalità ta’ dawn l-applikazzjonijiet tal-IA u r-riskji inerenti, li tistabbilixxi l-istadju għal rieżamijiet futuri. B’mod parallel, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE hija attiva wkoll fid-diskussjonijiet dwar l-implimentazzjoni tal-Att tal-UE dwar l-Intelliġenza Artifiċjali u beħsiebha tikkoopera mal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq fil-livell nazzjonali kif ukoll mal-Awtorità Bankarja Ewropea.

Lil hinn mill-IA, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli twettaq l-attivitajiet tagħha ta' analiżi tal-orizzont biex tibqa' fuq quddiem. Peress li s-settur bankarju qed jopera f’xenarju li qed jinbidel malajr xprunat kemm mill-innovazzjoni teknoloġika kif ukoll mill-emerġenza ta’ entitajiet mhux bankarji, dawn l-attivitajiet jippermettu l-identifikazzjoni u l-fehim tax-xejriet strutturali u l-ixprunaturi tar-riskju li mistennija jsawru l-futur tal-banek fuq terminu medju sa twil. Huma jrawmu wkoll integrazzjoni gradwali tas-sejbiet sottostanti fl-oqfsa u l-istrateġija superviżorji tagħha. F’dan l-isfond, it-tkabbir rapidu tal-istablecoins u l-għadd dejjem jikber ta’ każijiet ta’ użu u l-kumplessità sottostanti, iżda wkoll l-implikazzjonijiet għall-banek – inkluż il-forniment ta’ servizzi finanzjarji lill-emittenti tal-istablecoin – jistgħu joħolqu riskji materjali jekk ma jinftehmux u ma jiġux ġestiti kif xieraq. Is-superviżuri se jimmonitorjaw kif xieraq l-iżviluppi f’dan il-qasam ukoll, u se jinvolvu ruħhom mal-banek b’mod immirat, biex jiżguraw li tiġi applikata ġestjoni tar-riskju robusta hawnhekk ukoll.

2.3.3.1 Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

  • Workshops orizzontali mmirati ma’ għadd magħżul ta’ banek dwar applikazzjonijiet ġenerattivi tal-IA biex jissaħħaħ il-fehim superviżorju ta’ kif il-banek jużaw dawn l-applikazzjonijiet
  • Kooperazzjoni mal-awtoritajiet tas-sorveljanza tas-suq responsabbli għall-Att dwar l-Intelliġenza Artifiċjali u mal-Awtorità Bankarja Ewropea

Kaxxa 1
Iċ-ċiklu superviżorju – ippjanar integrat tal-attivitajiet superviżorji

L-iżvilupp ta’ prijoritajiet superviżorji u ppjanar strateġiku huma kritiċi biex tiġi żgurata superviżjoni effettiva u biex jiġi ffaċilitat proċess ta’ ppjanar effiċjenti għall-banek. Permezz ta’ approċċ integrat, il-prijoritajiet superviżorji jinfurmaw l-ippjanar tal-attivitajiet superviżorji għaċ-ċiklu li jmiss. Il-komponenti ewlenin jinkludu l-ippjanar ta' attivitajiet orizzontali, missjonijiet fuq il-post u inizjattivi tat-TSK.[35]

L-ippjanar integrat jinkludi l-attivitajiet superviżorji kollha, inklużi attivitajiet mhux fuq il-post u fuq il-post, orizzontali u speċifiċi għall-banek. Ladarba jiġu stabbiliti l-prijoritajiet superviżorji ġenerali u jintgħażlu l-attivitajiet orizzontali, it-TSK jiddefinixxu l-objettivi u l-attivitajiet ewlenin għal kull entità taħt superviżjoni. Dan huwa miġbur fil-qosor fil-Programm ta’ Eżami Superviżorju (SEP). Dan il-proċess jinkludi l-valutazzjoni tar-rilevanza ta’ kull riskju fid-dawl tal-vulnerabbiltajiet tal-bank stess u d-determinazzjoni ta’ azzjonijiet superviżorji f’konformità mal-prijoritajiet superviżorji u l-livelli ta’ tolleranza tar-riskju. Abbażi ta’ dawn il-valutazzjonijiet, is-superviżuri jiżviluppaw programmi ta’ ħidma, imfassla għall-profil tar-riskju tal-entità taħt superviżjoni u li jinkludu l-attivitajiet superviżorji kollha. Sabiex jiġu żgurati t-trasparenza u l-prevedibbiltà, l-SEPs jiġu kkomunikati lill-banek fil-bidu taċ-ċiklu superviżorju kull sena.

L-elementi differenti tal-programmi ta' ħidma jintgħażlu biex jiġi żgurat li s-superviżjoni tal-BĊE tkun ibbażata fuq ir-riskju u tkun proporzjonata, u li r-riżorsi min-naħa tal-banek u s-superviżuri jintużaw bl-aktar mod effiċjenti possibbli. Dan ifisser li l-livelli ta’ involviment superviżorju jvarjaw bejn istituzzjonijiet differenti − aktar ma bank ikun riskjuż, aktar tkun intensa s-superviżjoni. Hemm rabta diretta bejn il-profil tar-riskju ġenerali ta’ istituzzjoni u l-livell ta’ involviment superviżorju.

Fir-riformi tiegħu li għaddejjin biex itejjeb l-effiċjenza u l-effettività tas-superviżjoni bankarja, filwaqt li jżomm fokus ċar fuq ir-riskju, il-BĊE qed jirfina l-proċess ta' ppjanar superviżorju tiegħu. It-titjib għandu l-għan li jallinja u jintegra aħjar l-attivitajiet superviżorji, filwaqt li jiżgura komplementarjetà akbar filwaqt li jevita d-duplikazzjoni tal-isforzi. Titjib tanġibbli li jkun ta’ benefiċċju għall-banek u s-superviżuri jinkludi (1) id-definizzjoni ta’ prijoritajiet superviżorji mmirati lejn vulnerabbiltajiet speċifiċi tal-banek u l-iżvilupp sussegwenti ta’ attivitajiet superviżorji aktar simplifikati mmirati lejn it-twettiq tal-objettivi strateġiċi korrispondenti; (2) it-tisħiħ tas-sinerġiji bejn l-attivitajiet orizzontali, il-missjonijiet fuq il-post u l-attivitajiet tat-TSK, li jirriżultaw fi tnaqqis ta' talbiet li jikkoinċidu lill-banek dwar kwistjonijiet simili; u (3) il-komunikazzjoni preċedenti tal-SEPs, li tippermetti ppjanar u sekwenzjar aħjar tal-isforzi ta’ rimedju tal-banek.

Attivitajiet superviżorji inklużi fil-programmi ta’ ħidma

  • Rieżamijiet tematiċi: Ir-rieżamijiet tematiċi huma attivitajiet ikkoordinati ċentralment li jkopru l-biċċa l-kbira tal-entitajiet taħt superviżjoni. Huma jiffukaw fuq is-sejbien tal-fatti u l-valutazzjoni komparattiva relatati mal-prijoritajiet superviżorji definiti mill-Bord Superviżorju. L-eżiti tar-rieżamijiet tematiċi jistgħu jintużaw biex jgħinu lill-BĊE jiżviluppa gwida superviżorja,[36] itejjeb l-identifikazzjoni tar-riskju fis-sistema kollha u jippromwovi prattiki tajbin.
  • Rieżamijiet immirati: Ir-rieżamijiet immirati għandhom objettivi simili għar-rieżamijiet tematiċi iżda jiffukaw fuq sett aktar speċifiku ta’ kwistjonijiet u jkopru inqas entitajiet taħt superviżjoni, skont approċċ ibbażat fuq ir-riskju. Il-kampjun tal-istituzzjonijiet jintgħażel skont it-tolleranza tar-riskju definita minn kull TSK għall-entità taħt superviżjoni inkwistjoni.
  • Studji fil-fond: Studji fil-fond tipikament jinvolvu analiżijiet fil-fond ta’ suġġetti idjosinkratiċi magħżula minn TSK biex jiġi indirizzat tħassib speċifiku.
  • Spezzjonijiet fuq il-post: L-ispezzjonijiet fuq il-post għandhom l-għan li jipprovdu analiżi fil-fond ta’ diversi riskji, sistemi ta’ kontroll intern, mudelli ta’ negozju u governanza. L-ispezzjonijiet jitwettqu mill-BĊE u mill-awtoritajiet superviżorji nazzjonali f’ambitu u f’perjodu ta’ żmien predefiniti, fil-bini tal-entitajiet ġuridiċi spezzjonati. Dawn jitwettqu bħala parti mill-proċess superviżorju ġenerali u jridu jkunu bbażati fuq ir-riskju, proporzjonati, iħarsu ’l quddiem u orjentati lejn l-azzjoni. L-użu ta’ spezzjonijiet fuq il-post huwa kkoordinat mill-qrib mat-TSK li jikkontribwixxu għall-ippjanar tal-ispezzjonijiet (eż. permezz tal-SEP), it-tħejjija ta’ rakkomandazzjonijiet għall-bank u s-segwitu ta’ kwalunkwe azzjoni ta’ rimedju jew miżura superviżorja.

L-eżiti tar-rieżamijiet kollha elenkati hawn fuq jintużaw biex jinfurmaw l-SREP annwali jew attivitajiet superviżorji oħra. Is-sejbiet rilevanti jistgħu jirriżultaw fl-iżvilupp ta’ miżuri kwalitattivi u/jew kwantitattivi speċifiċi għall-istituzzjoni.

Meta jiżviluppa programmi ta’ ħidma biex jappoġġa l-prijoritajiet superviżorji u jiddetermina l-aktar għodod superviżorji xierqa biex jintlaħqu l-objettivi tiegħu, il-BĊE jsegwi approċċ ta’ “rimedju tar-riskju tal-identifikazzjoni tar-riskju”. Dan jinvolvi l-ewwel rieżami u valutazzjoni komparattiva tal-prattiki tal-entitajiet taħt superviżjoni. Is-sejbiet minn dawn ir-rieżamijiet imbagħad jiġu vvalutati għall-materjalità, u l-entitajiet taħt superviżjoni sussegwentement jintalbu jindirizzawhom skont il-modalitajiet u l-iskedi ta’ żmien diskussi mas-superviżuri. Jekk iseħħu devjazzjonijiet, il-BĊE jista’ jieħu miżuri vinkolanti biex jiżgura rimedju f’waqtu tas-sejbiet materjali u jista’ jeżerċita s-setgħat ta’ infurzar u ta’ sanzjoni tiegħu biex jiżgura li r-rimedju jitlesta b’mod effettiv u fil-perjodu ta’ żmien stipulat.[37]

Il-Bank Ċentrali Ewropew, 2025

Indirizz postali 60640 Frankfurt am Main, Germany
Telefon +49 69 1344 0
Sit web www.bankingsupervision.europa.eu

Id-drittijiet kollha riżervati. Ir-riproduzzjoni għal għanijiet edukattivi u mhux kummerċjali hija permessa diment li jissemma s-sors.

Għat-terminoloġija speċifka, jekk jogħġbok irreferi għall-glossarju MSU (disponibbli bl-Ingliż biss).


HTML ISBN 978-92-899-7474-5, ISSN 2599-8617, doi:10.2866/5766998, QB-01-25-230-MT-Q


  1. Ara “Aggregated results of the 2025 SREP”, BĊE, Novembru 2025.

  2. Ara l-Kaxxa 1: Iċ-ċiklu superviżorju – approċċ ta’ ppjanar integrat għal aktar informazzjoni dwar il-proċess ta’ ppjanar superviżorju.

  3. Ara Spring 2025 Economic Forecast tal-Kummissjoni Ewropea, Mejju 2025.

  4. Ara t-taqsima intitolata “Financial markets, BĊE, Mejju 2025.

  5. Ara ECB staff macroeconomic projections for the euro area, BĊE, Settembru 2025.

  6. Ara ECB staff macroeconomic projections for the euro area, BĊE, Settembru 2025.

  7. Ara l-monetary policy statement tal-BĊE, BĊE, 11 ta’ Settembru 2025.

  8. Ara l-Financial Stability Review, BĊE, Mejju 2025.

  9. ibid.

  10. ibid.

  11. Ara “Introductory statement by Claudia Buch, Chair of the Supervisory Board of the ECB, at the Hearing of the Committee on Economic and Monetary Affairs of the European Parliament”, 15 ta’ Lulju 2025.

  12. Ara l-Financial Stability Review, BĊE, Mejju 2025.

  13. Ara EBA Guidelines on loan origination and monitoring (EBA/GL/2020/06).

  14. Huwa diffiċli li r-riskji li qed jevolvu jinqabdu/jiġu mmudellati fuq mudelli tradizzjonali ta’ telf ta’ kreditu mistenni minħabba n-natura inċerta tagħhom u n-nuqqas ta’ data storika.

  15. Ara “IFRS 9 overlays and model improvements for novel risks”, BĊE, Lulju 2024.

  16. L-eżiti tal-eżerċizzju tal-2019 ġew ikkomunikati lill-pubbliku ġenerali f’pubblikazzjoni ddedikata lill-industrija; ara “Trends and risks in credit underwriting standards of significant institutions in the Single Supervisory Mechanism”, BĊE, Ġunju 2020.

  17. Ara “European state of the climate: Report 2024”, Copernicus Climate Change Service (C3S) u World Meteorological Organization (WMO), 2025.

  18. Ara “Climate change impacts, risks and adaptation”, Aġenzija Ewropea għall-Ambjent, Ġunju 2025.

  19. Ara “Insurance protection gaps”, l-Awtorità Ewropea tal-Assigurazzjoni u l-Pensjonijiet tax-Xogħol (EIOPA), Frar 2024.

  20. Perċentwal kbir ta’ kumpaniji elenkati pubblikament huma allinjati ħażin fi triqthom biex inaqqsu t-tisħin globali għal 2°C jew inqas; ara MSCI Transition Finance Tracker, Marzu 2025.

  21. Ix-xenarju “run on brown” jiffoka fuq riskji relatati mal-klima fuq terminu qasir li jimmaterjalizzaw fil-forma ta’ korrezzjonijiet fil-prezzijiet tal-assi skattati minn rivalutazzjoni f’daqqa tar-riskju ta’ tranżizzjoni.

  22. Ara “Fit-for-55 climate scenario analysis”, ESA u BĊE, Novembru 2024.

  23. Ara Annual Report on supervisory activities 2024, BĊE, Marzu 2025.

  24. Ara Swiss Re Institute, “Natural catastrophes: insured losses on trend to USD 145 billion in 2025”, rapport sigma, Nru 1, 29 April 2025.

  25. Ara Clark, P., “How the next financial crisis starts”, Financial Times, 26 ta’ Ġunju 2025.

  26. Trust, S. et al., “Planetary Solvency – finding our balance with nature”, Institute and Faculty of Actuaries, Università ta’ Exeter, Jannar 2025.

  27. Ara Tuominen, A., “Operational resilience in the digital age”, The Supervision Blog, BĊE, 17 ta’ Jannar 2025.

  28. Ara Montagner, P., “Information and communications technology resilience and reliability”, diskors fis-Summit Bankarju ta’ Frankfurt, Frankfurt am Main, it-2 ta’ Lulju 2025.

  29. Ara “What we can learn about building a resilient energy grid from the Iberian power outage”, Forum Ekonomiku Dinji, 16 ta’ Mejju 2025.

  30. Ara r-rapport bit-titolu “GlobalCybersecurity Outlook 2025”, Forum Ekonomiku Dinji, 13 ta’ Jannar 2025.

  31. Ara “Outsourcing trends in the banking sector”, Supervision Newsletter, BĊE,19 ta’ Frar 2025.

  32. Għal aktar informazzjoni, ara “Riżultati aggregati tas-SREP tal-2025”, BĊE, Novembru 2025.

  33. Ara “Sound risk data reporting: key to better decision-making and resilience”, Supervision Newsletter, BĊE, Frar 2025.

  34. Għal aktar informazzjoni, ara “Aggregated results of the 2025 SREP”, BĊE, Novembru 2025.

  35. Għal aktar informazzjoni dwar iċ-ċiklu superviżorju u l-approċċ integrat, ara s-Supervisory Manual, BĊE, Jannar 2024; għal aktar informazzjoni dwar l-ispezzjonijiet fuq il-post, ara l-Guide to on-site inspections and internal model investigations, BĊE, Settembru 2018.

  36. Ara, pereżempju, ECB supervisory guides.

  37. Ara wkoll Supervisory measures fuq is-sit web tas-superviżjoni bankarja tal-BĊE.

Il-Whistleblowing (l-iżvelar ta’ informazzjoni protetta)