Klokkenluiders handelen in het algemeen belang

08-09-2015 (bijgewerkt 26 oktober 2018)

De ECB hecht aan streng maar rechtvaardig bankentoezicht. Het is een essentieel onderdeel van die taak ervoor te zorgen dat alle onder toezicht staande banken en hun toezichthouders hun verplichtingen uit hoofde van het EU-recht volledig nakomen. Dat doen ze echter niet altijd, en in sommige gevallen worden er zelfs opzettelijk maatregelen genomen om overtredingen te verhullen. Klokkenluiders die de ECB informeren over mogelijke wanpraktijken, handelen in het algemeen belang als ze hun verdenkingen melden.

Groepen als compliancemedewerkers, auditors en andere bankmedewerkers hebben het vaakst weet van eventuele overtredingen. Tot de meest gemelde overtredingen behoren onjuiste berekeningen van de eigenvermogen- en kapitaalvereisten en governancekwesties.

"Zulke rapportages van overtredingen zijn een effectief instrument om gevallen van laakbaar zakelijk handelen bij banken aan de oppervlakte te brengen.”

(Danièle Nouy, voorzitter van de Raad van Toezicht in een opiniestuk)

De ECB kan alleen onderzoek doen naar overtredingen van 'toepasselijk EU-recht', ofwel het recht dat betrekking heeft op het prudentieel toezicht op banken, zoals het recht inzake kapitaalvereisten en governanceregelingen. Een overtreding op andere gebieden van het bankentoezicht, zoals consumentenbescherming of de toepassing van anti-witwasregels, valt buiten de bevoegdheid van de ECB. Zulke overtredingen moeten bij de nationale autoriteiten worden gemeld.

Een melding doen

Overtredingen dienen met behulp van het onlineformulier te worden gemeld. Het gebruik van het formulier garandeert dat de melding rechtstreeks en onmiddellijk wordt gestuurd aan degenen die de mogelijke overtreding moeten beoordelen. Verder bevat het formulier enkele vragen die voor de ECB van belang zijn bij de beoordeling van de melding.

Klokkenluidersplatform

Bescherming van klokkenluiders

Iedereen kan met behulp van het onlineformulier van de ECB anoniem een overtreding melden. Informanten kunnen erop vertrouwen dat de ECB hun melding zorgvuldig zal beoordelen.

Om de bescherming van informanten volgens het EU-recht inzake gegevensbescherming met alle nodige waarborgen te kunnen omgeven, heeft de ECB het advies van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming ingeroepen. De bescherming van informanten wordt ook beschreven in het juridisch kader dat voor de ECB geldt bij haar taken als toezichthouder.

Wat gebeurt er met de meldingen?

Een team van deskundigen ontvangt de melding en bepaalt of deze relevant is, hetzij voor de ECB, hetzij voor een nationale toezichthouder. Als dit team na een eerste analyse tot de conclusie komt dat de melding relevant is, stuurt het deze door naar de verantwoordelijke afdeling binnen de ECB of naar een nationale toezichthouder. De melding kan vervolgens een toezichtsactie uitlokken, zoals een verzoek om informatie, een inspectie ter plaatse, toezichtsmaatregelen of een sanctieprocedure.

Vanwege het beroepsgeheim is het de ECB niet toegestaan de resultaten van de melding aan de informant mee te delen. Wel wordt er jaarlijks in het jaarverslag van ECB-Bankentoezicht een geaggregeerd en geanonimiseerd overzicht opgenomen van alle gemelde overtredingen en de acties die de ECB naar aanleiding daarvan heeft ondernomen.