L-indirizzar tal-impatt tar-riskju ġeopolitiku
Ir-riskju ġeopolitiku mhuwiex riskju ġdid. Huwa motivatur tar-riskju trasversali li jista’ jkollu impatt fuq il-kategoriji ta’ riskju tradizzjonali tal-banek. Iżda r-riskji ġeopolitiċi qed jiżdiedu, u qed jaffettwaw lin-negozji, lill-ekonomija u lis-settur bankarju tal-Ewropa. Dan jitlob aktar enfasi superviżorja.
Il-banek jeħtieġ li jibqgħu reżiljenti u jiżguraw li jkunu ppreparati sew biex jimmaniġġaw l-impatt tar-riskju ġeopolitiku fuq l-attivitajiet tagħhom. Biex tissalvagwardja s-sistema finanzjarja, is-superviżjoni bankarja Ewropea qed taħdem mal-banek biex tiżviluppa prattiki tajbin dwar kif għandhom jiġu ġestiti dawn ir-riskji. Jekk ikun meħtieġ, jintużaw għodod superviżorji biex jiġi żgurat li l-banek itejbu l-ġestjoni tar-riskju.
X’inhu r-riskju ġeopolitiku?
Ir-riskju ġeopolitiku jirreferi għat-theddida, għar-realizzazzjoni u għall-eskalazzjoni ta’ avvenimenti avversi assoċjati ma’ gwerer, terroriżmu u kwalunkwe tensjoni fost l-Istati u l-atturi politiċi li jaffettwaw il-perkors paċifiku tar-relazzjonijiet internazzjonali.
“Measuring Geopolitical Risk” (Il-Kejl tar-Riskju Ġeopolitiku), Rieżami Ekonomiku Amerikan, 2022Inċertezza tal-politika ekonomika
Ir-riskji ġeopolitiċi intensifikaw f’dawn l-aħħar snin, u kkontribwew għal żieda sinifikanti fl-inċertezza tal-politika ekonomika fl-Ewropa u globalment.
Sors: policyuncertainty.com.
Noti: L-indiċi huwa indiċi bbażat fuq l-aħbarijiet u jaqbad l-inċertezza tal-politika ekonomika billi jgħodd l-għadd ta’ artikli tal-gazzetti li fihom it-termini inċerti jew inċertezza, ekonomiċi jew ekonomija, u terminu wieħed jew aktar rilevanti għall-politika. Id-data hija għall-perjodu minn Jannar 1997 sa Awwissu 2025 għall-indiċi tal-inċertezza tal-politika ekonomika fl-Ewropa u għall-perjodu minn Jannar 1997 sa Lulju 2025 għall-indiċi tal-inċertezza tal-politika ekonomika globali. L-indiċi Ewropew huwa bbażat fuq gazzetti fi Franza, fil-Ġermanja, fl-Italja, fi Spanja u fir-Renju Unit. L-indiċi globali huwa medja ponderata skont il-PDG (bil-prezzijiet attwali) tal-indiċijiet nazzjonali tal-Inċertezza tal-Politika Ekonomika għal: l-Awstralja, il-Brażil, il-Kanada, iċ-Ċilì, iċ-Ċina, Franza, il-Ġermanja, il-Greċja, l-Indja, l-Irlanda, l-Italja, il-Ġappun, ir-Russja, il-Korea t’Isfel, Spanja, l-Iżvezja, ir-Renju Unit u l-Istati Uniti.
Ir-riskji ġeopolitiċi kif jaffettwaw lill-banek?
Ir-riskji ġeopolitiċi jistgħu jimmaterjalizzaw bħala riskji ta’ kreditu, tas-suq, operazzjonali u ta’ finanzjament. Ix-xokkijiet ġeopolitiċi jistgħu jiġu trażmessi lill-banek u lill-ambjent operattiv tagħhom permezz ta’ kanali differenti.
Xokk ġeopolitiku jista’ jaffettwa lill-banek permezz ta’:
Il-kanal tas-suq finanzjarju
Inċertezza u averżjoni għar-riskju akbar fost l-investituri u l-frammentazzjoni tas-suq finanzjarju jistgħu jwasslu għal fluttwazzjonijiet fil-prezzijiet tal-assi, li jwasslu għal tfixkil fil-flussi tal-kapital globali u żieda fil-volatilità tas-suq. Dan jista’ jnaqqas il-valur tal-portafolli tal-assi tal-banek jew jista’ jwassal għal telf dirett fuq il-portafolli tan-negozjar, filwaqt li jżid ir-riskji tas-suq u tal-finanzjament.
Il-kanal tal-ekonomija reali
It-tariffi, is-sanzjonijiet u l-flussi kummerċjali u l-ktajjen tal-provvista mfixkla jistgħu jwasslu għal pressjonijiet inflazzjonarji, ibiddlu l-imġiba korporattiva u tal-konsumatur u jdgħajfu l-kundizzjonijiet ekonomiċi ġenerali li jirfdu l-portafolli tal-kreditu tal-banek. Dan jista’ jżid ir-riskju ta’ kreditu u jwassal għal rati ogħla ta’ inadempjenza, żieda fil-proviżjonament għat-telf mis-self u pressjoni fuq il-pożizzjonijiet kapitali tal-banek.
Il-kanal tas-sikurezza u s-sigurtà
Il-kunflitt u l-inkwiet jistgħu jaffettwaw ir-reżiljenza operazzjonali tal-banek, kif ukoll l-attakki ċibernetiċi ta’ suċċess. Il-banek jistgħu jiffaċċjaw riskji operazzjonali minn attakki ċibernetiċi u interruzzjonijiet tas-servizzi. L-infrastruttura fiżika tagħhom jew l-infrastruttura ta’ fornituri terzi kritiċi ta’ servizzi tista’ ssirilhom ħsara wkoll.
Trażmissjoni ta’ tensjonijiet ġeopolitiċi lill-banek
Trażmissjoni ta’ tensjonijiet ġeopolitiċi lill-banek
Nota: Il-kanali ta’ trażmissjoni jintwerew f’aktar dettall f’din id-dijagramma.
Kif qed ninkorporaw ir-riskju ġeopolitiku fis-superviżjoni tagħna?
Prijoritajiet superviżorji
Ir-riskju ġeopolitiku jista’ jaffettwa r-riskji bankarji tradizzjonali u għalhekk kien diġà parti mill-prijoritajiet superviżorji tal-BĊE għall-2024-26. Aħna saħħaħna l-enfasi fuq dan ir-riskju fil-prijoritajiet superviżorji għall-2025-27.
Test tal-istress tar-reżiljenza ċibernetika
Fl-2024 wettaqna test tal-istress tar-reżiljenza ċibernetika biex nivvalutaw ir-reżiljenza tal-banek għal riskji potenzjali, peress li t-taqlib ġeopolitiku jista’ jkun assoċjat ma’ riskji operazzjonali u attakki ċibernetiċi. Ir-riskju ġeopolitiku kien ukoll komponent ewlieni tat-test tal-istress fl-UE kollha tal-2025 u se jkun il-fokus tat-test tal-istress tematiku tal-2026.
Gwida superviżorja
Minħabba n-natura trasversali tar-riskji ġeopolitiċi, il-gwida superviżorja eżistenti jista’ jkollha rwol importanti biex tgħin lill-banek jimmaniġġahom. Qed niskrutinizzaw il-proċessi ta’ ppjanar ġenerali tal-banek. Dan jinkludi l-eżaminar tal-proċessi interni tagħhom ta’ valutazzjoni tal-adegwatezza tal-kapital u tal-likwidità, il-pjanijiet ta’ rkupru u l-oqfsa interni għall-ittestjar tal-istress biex tiġi vvalutata r-rieda tagħhom li jiffaċċjaw xokkijiet ġeopolitiċi.
Attivitajiet ta’ informazzjoni dwar is-suq
Barra minn hekk, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE qed twettaq attivitajiet regolari ta’ intelligence dwar is-suq u qed tieħu passi profondi biex tifhem, tidentifika u tivvaluta aħjar ir-riskji li jirriżultaw minn xokkijiet ġeopolitiċi emerġenti u żżid is-sensibilizzazzjoni tas-superviżuri dwar l-isfidi relatati. Iż-żieda fis-sensibilizzazzjoni hija utli għad-djalogu mal-banek dwar il-ġestjoni tar-riskji ġeopolitiċi.
X’nistgħu nistennew mill-banek?
Il-banek iridu jidentifikaw u jimmaniġġaw ir-riskju ġeopolitiku b’mod prudenti u konservattiv, proporzjonat mad-daqs u mal-kumplessità tal-mudelli u l-operazzjonijiet tan-negozju tagħhom. Huwa importanti li l-esponiment għar-riskju ġeopolitiku ma jkunx limitat għal banek b’impronta internazzjonali diretta. Banek iżgħar ukoll jistgħu jiġu affettwati indirettament – permezz tal-klijenti korporattivi tagħhom, id-dipendenza fuq is-swieq kapitali internazzjonali jew l-arranġamenti ta’ esternalizzazzjoni, b’mod partikolari għas-servizzi tal-ICT u tal-cloud li huma kkonċentrati fost għadd żgħir ta’ fornituri globali.
Fl-istess ħin, ix-xokkijiet ġeopolitiċi jistgħu jimmanifestaw ruħhom b’modi idjosinkratiċi ħafna: skont il-kontropartijiet ta’ kull bank, il-fokus settorjali jew id-dipendenzi operazzjonali, l-istess avveniment ġeopolitiku jista’ jkollu impatti differenti ħafna bejn il-banek.
- Qafas b’saħħtu ta’ governanza u ta’ ġestjoni tar-riskju
-
Il-banek għandhom jikkunsidraw l-impatt tar-riskju ġeopolitiku fit-teħid ta’ deċiżjonijiet strateġiċi. Dawn jeħtieġu arranġamenti ta’ governanza, kontrolli interni u ġestjoni tar-riskju b’saħħithom biex jimmonitorjaw u jindirizzaw b’mod effettiv ir-riskji ġeopolitiċi. Il-korpi maniġerjali tal-banek iridu jallinjaw l-objettivi tan-negozju u l-oqfsa tal-aptit għar-riskju biex jibbilanċjaw it-teħid tar-riskju u l-kontroll tar-riskju.
L-aggregazzjoni ċara u affidabbli tad-data dwar ir-riskju u l-kapaċitajiet ta’ rapportar għandhom rwol ewlieni fl-appoġġ tal-monitoraġġ tar-riskju u t-teħid ta’ deċiżjonijiet fil-banek. Il-metodoloġija SREP tal-governanza interna u tal-ġestjoni tar-riskju, l-abbozz ta’ gwida dwar il-governanza u l-kultura tar-riskju u l-gwida dwar l-aggregazzjoni effettiva tad-data dwar ir-riskju u r-rapportar tar-riskju jiddeskrivu prattiki tajbin li l-banek jistgħu jużaw.
- Ġestjoni tajba tar-riskju finanzjarju
-
Il-banek għandhom jimmonitorjaw kontinwament l-impatt tar-riskju ġeopolitiku u għandu jkollhom fis-seħħ sistemi ta’ twissija bikrija. Jekk ikun meħtieġ, il-banek iridu jieħdu azzjoni xierqa biex itaffu r-riskji u jipprevjenu t-teħid ta’ riskji eċċessivi. Huma għandhom jaġġustaw il-livelli tal-kapital jew għandhom jagħmlu dispożizzjonijiet għat-telf ta’ self kif xieraq.
Biex niżguraw kapital adegwat fir-rigward tal-profili tar-riskju tal-banek, ippubblikajna gwida għall-proċess intern ta’ valutazzjoni tal-adegwatezza tal-kapital (ICAAP) u gwida għall-proċess intern ta’ valutazzjoni tal-adegwatezza tal-likwidità (ILAAP). Aħna qsamna wkoll l-aħjar prattiki għall-qbid ta’ riskji ġodda fil-provvedimenti għat-telf mis-self.
- Ippjanar prudenti tal-kapital u ttestjar tal-istress
-
Il-banek jeħtieġu għodod biex jissimulaw l-impatt potenzjali tal-avvenimenti ġeopolitiċi fuq l-istabbiltà finanzjarja u r-reżiljenza operazzjonali tagħhom. Meta bank jifhem l-iskopertura tiegħu, jeħtieġ li jieħu azzjoni ta’ segwitu biex jipprevjeni jew jirkupra mill-impatt.
Ir-rapport dwar il-prattiki tal-ICAAP tal-banek iħeġġeġ lill-banek jinkorporaw firxa wiesgħa ta’ xenarji negattivi, inklużi riskji ġeopolitiċi, fl-ippjanar tal-kapital tagħhom. Il-gwida għall-ICAAP tipprovdi wkoll l-aħjar prattiki għall-ittestjar intern tal-istress.
- Reżiljenza operazzjonali
-
It-taqlib ġeopolitiku jista’ jiġġenera theddid ċibernetiku u jfixkel is-servizzi li jkunu ġew esternalizzati lil partijiet terzi. Dan jista’ jikkawża tnixxijiet ta’ data, joħloq riskji fiżiċi għas-sigurtà u s-sikurezza u jwassal għal sanzjonijiet internazzjonali. Għalhekk, il-banek jeħtieġ li jkollhom fis-seħħ oqfsa robusti ta’ konformità u monitoraġġ.
Biex iħarsu kontra dawn ir-riskji, il-banek iridu jimplimentaw miżuri preventivi u jwettqu ppjanar ta’ kontinġenza u taħriġ tal-persunal. L-Att dwar ir-Reżiljenza Operazzjonali Diġitali tal-UE jarmonizza r-regoli relatati mar-reżiljenza operazzjonali diġitali li japplikaw għal tipi differenti ta’ entitajiet finanzjarji u l-fornituri terzi ta’ servizzi tagħhom, u l-gwida dwar l-esternalizzazzjoni tas-servizzi tal-cloud lill-fornituri ta’ servizzi tal-cloud tikkondividi prattiki tajbin għall-implimentazzjoni ta’ miżuri ta’ reżiljenza tal-cloud.