Test warunków skrajnych 2017 – analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej dla portfela bankowego

28 lutego 2017

Częste pytania

1. Dlaczego w ramach testu warunków skrajnych 2017 Nadzór Bankowy EBC prowadzi analizę wrażliwości portfeli bankowych na ryzyko stopy procentowej?

Nadzór Bankowy EBC jest zobowiązany przeprowadzać coroczne testy warunków skrajnych w bankach, które nadzoruje bezpośrednio (zob. art. 100 CRD); taki test odbędzie się także w 2017.

W tym roku ma on dostarczyć EBC informacji pozwalających sprawdzić wrażliwość aktywów i zobowiązań w portfelu bankowym oraz wyniku z tytułu odsetek na zmiany stóp procentowych. Hipotetyczne scenariusze szokowe wykorzystane w teście opierają się na standardach przedstawionych przez Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego w dokumencie z kwietnia 2016 pt. Standards – Interest rate in the banking book.

2. Na czym będzie się koncentrować analiza wrażliwości i jak zostaną wykorzystane jej wyniki?

Nadzorcy zbadają, jak hipotetyczne zmiany poziomu stóp procentowych wpłynęłyby na banki.

Analiza skupi się na tym, jak pod wpływem szoków w zakresie stóp procentowych będzie się kształtować wartość ekonomiczna aktywów i zobowiązań w portfelu bankowym oraz generowany przez nie wynik z tytułu odsetek. Portfel bankowy obejmuje aktywa i zobowiązania, które nie zaliczają się do portfela handlowego. Celem testu jest także zbadanie, jak na pomiar ryzyka stopy procentowej wpływają stosowane przez banki modele zachowań klientów, ponieważ zachowania te mogą się zmieniać w reakcji na zmianę stóp.

Wyniki testu zostaną uwzględnione – choć nie w sposób bezpośredni – w procesie przeglądu i oceny nadzorczej (SREP) 2017, od którego zależy, ile kapitału powinny utrzymywać poszczególne banki. W decyzjach SREP w 2017 zapotrzebowanie banku na kapitał nadzorczy nie będzie wyznaczane jedynie na podstawie wyników ilościowych testu, lecz także względnej wrażliwości na różne szoki w zakresie stóp procentowych. Ściśle mówiąc, wyniki testu zostaną wykorzystane do oceny kwoty kapitału, jaki powinna posiadać dana instytucja zgodnie z wymogiem w ramach filaru II oraz zaleceniem w ramach filaru II.

3. Czy test doprowadzi do wzrostu zapotrzebowania banków na kapitał nadzorczy?

Przy założeniu, że inne czynniki się nie zmienią, łączne zapotrzebowanie na kapitał nadzorczy w bankach bezpośrednio nadzorowanych przez EBC powinno pozostać stabilne.

4. Jakie założenia przyjęto względem zmian różnych stóp procentowych na potrzeby testu warunków skrajnych?

W teście będzie użytych sześć różnych scenariuszy szokowych, które zostaną zastosowane do portfela bankowego. Zaczerpnięto je z dokumentu przedstawionego przez Komitet Bazylejski w kwietniu 2016 roku (zob. „Standards – Interest rate in the banking book”). Obejmują one różne zmiany poziomu i kształtu krzywej stóp procentowych. Nadzorcy zbadają, jak pod wpływem każdego z tych szoków będzie się zmieniać wartość ekonomiczna instrumentów kapitałowych w portfelu bankowym i projekcje wyniku z tytułu odsetek. Szoki te są czysto hipotetyczne i nie należy ich w żadnym razie traktować jako prognozy przyszłych zmian stóp procentowych w strefie euro; służą jedynie do rozpoznania ewentualnych słabych punktów w portfelach bankowych badanych instytucji.

Szoki są zatem aplikowane zgodnie ze specyfiką analizy wrażliwości, która znacząco różni się od makroekonomicznego testu warunków skrajnych, gdzie scenariusz szokowy obejmuje zazwyczaj projekcje ekonomiczne oparte na modelach.

5. Które pozycje bilansowe banków zostaną poddane analizie wrażliwości?

Test skupi się na pozycjach wchodzących w skład portfela bankowego. Analiza każdego banku ograniczy się do aktywów i zobowiązań w jego głównych walutach, czyli takich, w których denominowane jest ponad 20% aktywów w portfelu bankowym. Aby zmniejszyć obciążenie sprawozdawcze, postanowiono nie brać pod uwagę walut, dla których zasób aktywów jest poniżej tego progu. Poza tym dane dotyczące takich niewielkich zasobów prawdopodobnie nie wpłynęłyby znacząco na ogólne wyniki testu.

6. Jak długo potrwa test?

Prace rozpoczęły się 28 lutego 2017. Wyniki testu zostaną wykorzystane przede wszystkim w procesie przeglądu i oceny nadzorczej do kalibracji zaleceń kapitałowych w ramach filaru II. Będą też przedmiotem dialogu nadzorczego w ramach SREP między bankami a wspólnymi zespołami nadzorczymi, który odbędzie się w lecie.

Test będzie prowadzony metodą wstępująca, czyli projekcje dla określonych scenariuszy szokowych zostaną opracowane przez banki na podstawie własnych modeli. Jego wyniki zostaną uwzględnione w jakościowych środkach nadzorczych oraz w konsultacjach wspólnych zespołów nadzorczych i banków w kontekście SREP.