Unia bankowa i ESNF
NA TEJ STRONIE ZNAJDZIESZ
Unia bankowa
Utworzenie unii bankowej jest ważnym krokiem na drodze do zbudowania autentycznej unii gospodarczej i walutowej. Unijne przepisy bankowe będą stosowane w sposób spójny we wszystkich uczestniczących krajach, a nowe procedury i instrumenty decyzyjne ułatwią stworzenie bardziej przejrzystego, jednolitego i bezpieczniejszego rynku bankowego.
Dlaczego jest potrzebna?
Potrzeba stworzenia unii bankowej uwidoczniła się, gdy w roku 2008 wybuchł kryzys finansowy, który przerodził się w kryzys zadłużeniowy. Stało się wówczas jasne, że problemy wynikające z bliskich powiązań między sektorem finansów publicznych a sektorem bankowym – zwłaszcza w obrębie unii walutowej, jaką jest strefa euro – mogą łatwo przenosić się ponad granicami i powodować zaburzenia finansowe w innych krajach UE.
| bardziej przejrzysta | dzięki konsekwentnemu stosowaniu wspólnych przepisów i standardów administracyjnych w zakresie nadzoru nad bankami oraz procedur restrukturyzacyjno-likwidacyjnych |
|---|---|
| jednolita | dzięki jednakowemu traktowaniu krajowej i transgranicznej działalności bankowej oraz zniesieniu zależności między stanem finansowym banków a sytuacją kraju, w którym prowadzą one działalność |
| bezpieczniejsza | dzięki wczesnej interwencji w razie wystąpienia problemów, zapobiegającej upadłości banków, a w razie potrzeby – dzięki ich skutecznej restrukturyzacji |
Elementy unii bankowej
Unia bankowa opiera się na dwóch filarach instytucjonalnych, którymi są:
- Jednolity Mechanizm Nadzorczy
- jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
Z kolei podstawą obu filarów jest jednolity zbiór przepisów mających zastosowanie do wszystkich krajów UE.
Jednolity Mechanizm Nadzorczy
Jednolity Mechanizm Nadzorczy to nowy system nadzoru bankowego w Europie. Tworzą go EBC i organy nadzoru z uczestniczących krajów.
Jednolity Mechanizm NadzorczyJednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji
Jest to rozwiązanie, które ma przede wszystkim umożliwić sprawne prowadzenie procesu restrukturyzacyjno-likwidacyjnego w upadających bankach, przy jak najmniejszych kosztach dla podatników i gospodarki realnej. Odpowiednie decyzje będą podejmowane przez Jednolitą Radę ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji w trybie szybkim, tak że cały proces będzie można przeprowadzić w ciągu jednego weekendu. EBC jako organ nadzoru ma odgrywać ważną rolę w ustalaniu, czy dany bank znajduje się na progu upadłości lub jest nią zagrożony.
Koszty postępowania restrukturyzacyjno-likwidacyjnego będą pokrywane z jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, finansowanego ze składek banków.
Jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacjiJednolity zbiór przepisów
Zbiór ten obejmuje przepisy prawne i standardy administracyjne mające uregulować działanie sektora finansowego we wszystkich krajach UE oraz usprawnić nadzór nad tym sektorem i zarządzanie nim. Przepisy dotyczą wymogów kapitałowych, procesów restrukturyzacyjno-likwidacyjnych oraz ujednolicenia krajowych systemów gwarantowania depozytów.
Przepisy prawa unijnego zawarte w jednolitym zbiorze stosują się do wszystkich krajów UE. Unia bankowa ma sprawić, że przepisy te będą stosowane w sposób spójny w całej strefie euro i pozostałych uczestniczących krajach.
Europejski System Nadzoru Finansowego
Pojęciem Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego określa się sieć współpracy obejmującą trzy Europejskie Urzędy Nadzoru, Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego oraz krajowe organy nadzorcze. Głównym zadaniem tego systemu jest zapewnianie spójnego i skutecznego nadzoru finansowego w całej Unii Europejskiej.
Europejski Bank Centralny jako unijny organ nadzoru bankowego ściśle współpracuje z Europejskimi Urzędami Nadzoru, przede wszystkim z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego.
Europejski System Nadzoru Finansowego obejmuje nadzór zarówno makro-, jak i mikroostrożnościowy.
Nadzór makroostrożnościowy
Jest to nadzór nad całym systemem finansowym, a jego głównym celem jest eliminacja lub ograniczanie zagrożeń finansowych.
Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego
Za nadzór makroostrożnościowy nad unijnym systemem finansowym odpowiada Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS).
Choć nie jest ona częścią EBC, jej biuro mieści się w siedzibie EBC we Frankfurcie nad Menem. EBC odpowiada też za prowadzenie Sekretariatu ERRS.
Zadania
Do głównych zadań ERRS należą:
- zbieranie i analiza informacji umożliwiających wykrywanie zagrożeń systemowych
- wydawanie ostrzeżeń w razie wystąpienia istotnego zagrożenia systemowego
- wydawanie zaleceń dotyczących działań zaradczych w związku z wykrytymi zagrożeniami
- monitorowanie działań podejmowanych w następstwie wydanych ostrzeżeń i zaleceń
- współpraca i koordynacja działań z Europejskimi Urzędami Nadzoru i organizacjami międzynarodowymi.
Skład
Europejskiej Radzie ds. Ryzyka Systemowego przewodniczy prezes EBC.
W skład ERRS wchodzą przedstawiciele banków centralnych państw UE oraz przewodniczący trzech Europejskich Urzędów Nadzoru.
Europejska Rada ds. Ryzyka SystemowegoNadzór mikroostrożnościowy
Jest to nadzór nad pojedynczymi instytucjami finansowymi, np. bankami, towarzystwami ubezpieczeniowymi czy funduszami emerytalnymi.
Europejskie Urzędy Nadzoru
Są to:
- Europejski Urząd Nadzoru Bankowego – EUNB
- Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych – EIOPA
- Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych – ESMA.
Zadania
Głównym zadaniem Europejskich Urzędów Nadzoru jest opracowanie jednolitego zbioru przepisów, obejmującego standardy ostrożnościowe dla poszczególnych instytucji finansowych, czyli ujednolicenie nadzoru finansowego w Unii. Ponadto czuwają one nad tym, by przepisy te były stosowane w sposób spójny, w celu zapewnienia instytucjom finansowym równych warunków działania. Do ich kompetencji należy też ocena zagrożeń i słabości w sektorze finansowym.
Skład
Na czele każdego z Europejskich Urzędów Nadzoru stoi przewodniczący, reprezentujący dany urząd. Natomiast decyzje operacyjne podejmowane są przez Radę Organów Nadzoru tego urzędu, złożoną z przedstawicieli organów nadzorczych z poszczególnych krajów.
Wspólne organy
Komisja Odwoławcza
Jest to niezależny organ, który rozpatruje odwołania od decyzji Europejskich Urzędów Nadzoru.
Liczy sześciu członków i sześciu zastępców członków, mianowanych przez Europejskie Urzędy Nadzoru.
Wspólny Komitet
Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru czuwa nad spójnością opracowania i stosowania jednolitego zbioru przepisów w poszczególnych sektorach.
W jego posiedzeniach uczestniczą przedstawiciele każdego z trzech Europejskich Urzędów Nadzoru, co ułatwia współpracę i regularną wymianę informacji.