Demaskowanie nieprawidłowości

Co rozumiemy przez demaskowanie?

W razie podejrzenia, że nadzorowany podmiot, krajowy organ nadzoru bankowego lub sam Europejski Bank Centralny naruszył lub narusza przepisy Unii Europejskiej dotyczące nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi, można to zgłosić odpowiednim organom. Nazywamy to demaskowaniem nieprawidłowości (ang. whistleblowing).

Jeśli odpowiednim organem jest EBC, naruszenia można zgłaszać za pomocą bezpiecznego portalu dla demaskatorów. 

Przed skorzystaniem z portalu prosimy sprawdzić, czy EBC jest uprawniony do rozpatrzenia zgłaszanego naruszenia, oraz zapoznać się z poniższym opisem sposobu działania portalu. Należy także przeczytać oświadczenie o ochronie prywatności oraz ważne informacje prawne.

W jakich przypadkach należy kontaktować się z EBC przez portal dla demaskatorów?

Ten portal służy do kontaktów z EBC, jeśli chce się zgłosić naruszenie unijnych przepisów dotyczących nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi popełnione przez:

• nadzorowany bank
  Lista nadzorowanych podmiotów
  

lub

• krajowy organ nadzoru bankowego (nazywany też właściwym organem krajowym) lub sam EBC
  Lista krajowych organów nadzoru 
  

W jakich przypadkach należy kontaktować się z krajowym organem nadzoru?

Z właściwym organem krajowym należy się kontaktować wtedy, gdy:

• podmiot podejrzewany o naruszenie przepisów podlega bezpośredniemu nadzorowi organu krajowego, a nie EBC
• naruszenia dopuścił się jakikolwiek inny podmiot, który nie jest nadzorowany bezpośrednio przez EBC w ramach europejskiego nadzoru bankowego, np. instytucja ubezpieczeniowa.

Czy przez portal dla demaskatorów można zgłaszać naruszenia w dziedzinie ochrony konsumentów i stosowania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy? 

Nie. Te kwestie należą do wyłącznych kompetencji organów krajowych i Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego. Informacje, co należy zrobić w takich przypadkach, można znaleźć na poniższych stronach.

Co to są „przepisy UE dotyczące nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi”?

W kontekście europejskiego nadzoru bankowego przepisy dotyczące nadzoru ostrożnościowego nad bankami nazywa się także „odnośnymi przepisami UE”. Celem tych przepisów jest zapewnienie bezpieczeństwa i dobrej kondycji banków i całego systemu finansowego. EBC stosuje się do tych przepisów przy wykonywaniu zadań powierzonych mu na mocy rozporządzenia w sprawie jednolitego mechanizmu nadzorczego (rozporządzenie SSM).

Do tych przepisów należą:

• stosowane bezpośrednio rozporządzenia, takie jak rozporządzenie w sprawie wymogów kapitałowych (rozporządzenie CRR), w którym zawarto wymogi w zakresie funduszy własnych, adekwatności kapitałowej, limitów dużych ekspozycji, płynności, dźwigni finansowej i sprawozdawczości, a także podawania do wiadomości publicznej informacji dotyczących tych kwestii
• przepisy krajowe stanowiące wdrożenie dyrektyw, np. dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (dyrektywa CRD), w której zawarto wymogi w zakresie zarządzania wewnętrznego, w tym kryteriów kompetencji i reputacji, zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznych oraz polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń
• rozporządzenia EBC, np. rozporządzenie ramowe SSM, oraz decyzje EBC dotyczące nadzoru bankowego.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie EBC poświęconej ramom prawnym nadzoru.

 

Naruszenia należy zgłaszać przez portal dla demaskatorów. Zgłaszający nie powinien używać urządzeń, sieci, skrzynek mailowych ani stanowisk pracy swojego pracodawcy ani innego podmiotu, jeśli nie chce, aby ten podmiot dowiedział się o zgłoszeniu lub poznał jego treść.

Wszystkie zgłoszenia muszą być składane w dobrej wierze i odpowiednio uzasadnione. EBC zaleca, żeby na potwierdzenie zarzutów dostarczyć odpowiednie dokumenty. Jeśli zgłoszenie nie zostanie poparte dowodami, możemy zrezygnować z podjęcia działań w danej sprawie. 

Krok 1: Wypełnić formularz internetowy.

• Informacje można podać w dowolnym języku urzędowym UE.
• Zgłoszenia można składać anonimowo.
• Podane informacje powinny być dokładne i kompletne.
• Zakres przekazywanych danych osobowych powinien się ograniczać do informacji związanych ze zidentyfikowaną lub możliwą do zidentyfikowania osobą, które są istotne dla zrozumienia i rozpatrzenia zgłaszanej sprawy.

Krok 2: Dostarczyć dokumenty stanowiące materiał dowodowy (patrz dalej).

Informacje zgłoszone na portalu dla demaskatorów są przetwarzane przez EQS Group AG – bezpieczny niezależny podmiot zewnętrzny działający na zlecenie EBC. Podmiot przetwarzający nie ma dostępu do treści zgłoszeń. Szczegółowe informacje można znaleźć w oświadczeniu o ochronie prywatności.

Jak można dostarczyć materiał dowodowy?

Dokumenty stanowiące materiał dowodowy należy złożyć przez portal dla demaskatorów. W tym celu trzeba wybrać właściwe pliki i kliknąć „Upload”, kiedy pojawi się odpowiedni komunikat.

Jeśli zgłoszenie jest anonimowe, należy się upewnić, że z dokumentów zostały usunięte wszelkie informacje, które mogłyby umożliwić identyfikację osoby zgłaszającej, np. właściwości dokumentu, gdzie ta osoba mogłaby widnieć jako jego autor.

W jakim formacie można składać dokumenty?

Dopuszcza się następujące formaty (maksymalna wielkość pliku to 10 MB): PDF, Word, Excel, PowerPoint, GIF i JPEG.

Jak uzyskać dostęp do skrzynki odbiorczej na portalu dla demaskatorów?

Skrzynka odbiorcza (inbox) to bezpieczny kanał komunikacji, do którego uzyskuje się dostęp po złożeniu informacji na portalu dla demaskatorów. Przez skrzynkę odbiorczą można sprawdzać status swojego zgłoszenia. Tą drogą powiadamiamy także zgłaszających, kiedy są nam potrzebne dodatkowe informacje. Skrzynka jest tworzona także dla osób składających zgłoszenie anonimowo.

Po wypełnieniu formularza osoba zgłaszająca otrzymuje jednostkowy numer identyfikacyjny zgłoszenia i musi ustawić dla siebie hasło do skrzynki.

Ważne: Jeśli zapomni się numeru zgłoszenia lub hasła, nie można odzyskać dostępu do skrzynki.

Skrzynka odbiorcza i portal dla demaskatorów służą do komunikacji. Ze względu na bezpieczeństwo i ochronę danych EBC usuwa informacje z tego portalu, a w odpowiednich przypadkach przenosi je do swojego wewnętrznego systemu i przechowuje je przez określony z góry czas. Zgłaszający powinni sami zadbać o zachowanie kopii informacji przekazanych na portalu.

Co dzieje się po dokonaniu zgłoszenia?

Zespół ekspertów sprawdza, czy zgłoszenie jest ważne, czyli czy wchodzi w zakres kompetencji EBC lub krajowego organu nadzoru bankowego. Jeśli uzna, że tak, zgłoszenie zostanie przekazane odpowiedniej jednostce w EBC lub krajowemu organowi nadzoru bankowego. Informacje zawarte w zgłoszeniach od demaskatorów – w stosownych przypadkach lub gdy wymagają tego przepisy – mogą też zostać przekazane innym odpowiednim organom.

W wyniku ważnego zgłoszenia mogą zostać podjęte działania nadzorcze – np. wysłanie wniosku o informacje, przeprowadzenie kontroli na miejscu, zastosowanie środków nadzorczych lub wszczęcie procedury nałożenia sankcji.

Z uwagi na obowiązujące przepisy o poufności nie możemy wyjawić osobie zgłaszającej, jak zakończyła się dana sprawa. Natomiast co roku w raporcie rocznym EBC z realizacji zadań nadzorczych publikujemy zbiorcze i zanonimizowane podsumowanie zgłoszonych naruszeń i podjętych w związku z tym działań.

Poufność

Wszystkie zgłoszenia są traktowane jako poufne i przetwarzane zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych. Chronimy dane osobowe i zapewniamy odpowiednią ochronę zarówno zgłaszających naruszenia (demaskatorów), jak i tych, których dotyczą zarzuty.

Oświadczenie o ochronie prywatności