Testy warunków skrajnych służą Europejskiemu Nadzorowi Bankowemu do oceny, w jakim stopniu banki są zdolne poradzić sobie z szokami finansowymi i gospodarczymi. Wyniki stress testów pomagają nadzorcom rozpoznawać i eliminować słabe punkty banków na wczesnym etapie dialogu nadzorczego.
EBC przeprowadza kilka rodzajów stress testów.
Ponadto w razie potrzeby prowadzi się specjalne stress testy w poszczególnych bankach i grupach bankowych.
Prawo unijne wymaga, żeby EBC przynajmniej raz w roku przeprowadzał w nadzorowanych przez siebie bankach test warunków skrajnych. Wyniki tego testu są wykorzystywane podczas procesu SREP w danym roku.
Dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (art. 100)
Co dwa lata Europejski Urząd Nadzoru Bankowego we współpracy z EBC, Europejską Radą ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) i krajowymi organami nadzoru przeprowadza ogólnounijny test warunków skrajnych. Do badanej grupy należą największe spośród banków istotnych pod bezpośrednim nadzorem EBC. W tym teście stosuje się metodykę i formularze EUNB, a scenariusze i główne założenia są opracowywane wspólnie przez EUNB, ERRS, EBC i Komisję Europejską. Następnie EUNB publikuje zarówno zbiorcze, jak i indywidualne wyniki testu.
W latach, w których odbywa się test ogólnounijny, EBC przeprowadza własny test w tych nadzorowanych przez siebie bankach, których nie objął test EUNB. Test EBC odbywa się w ramach rocznego procesu SREP. Jest prowadzony według metodyki EUNB, ale zmodyfikowanej tak, żeby zapewnić proporcjonalne podejście do mniejszych banków. Następnie EBC podaje wyniki testu do wiadomości publicznej.
W 2021 odbędzie się ogólnounijny test warunków skrajnych koordynowany przez EUNB, początkowo zaplanowany na 2020 i przełożony o rok ze względu na pandemię koronawirusa. W ramach tego testu EBC oceni 38 banków istotnych ze strefy euro. Na te banki przypada ok. 70% wszystkich aktywów bankowych w strefie euro. EBC planuje opublikować wyniki poszczególnych banków do końca lipca 2021. Zamierza też równolegle przeprowadzić własny test warunków skrajnych w 53 bankach pod swoim bezpośrednim nadzorem, które nie są objęte próbą EUNB.
W latach, w których nie odbywa się ogólnounijny test EUNB, banki istotne pod bezpośrednim nadzorem EBC są poddawane testom pod kątem jakiegoś rodzaju szoku. EBC przeprowadza je we współpracy z krajowymi organami nadzoru. Następnie ogłasza zbiorcze wyniki tych testów.
W 2019 roku Nadzór Bankowy EBC testował banki pod kątem ich odporności na idiosynkratyczne szoki płynnościowe, które skalibrowano na podstawie ostatnich kryzysów.
Wyniki testu były zasadniczo pozytywne: banki wykazały dość długie okresy przetrwania oraz taki zasób środków pieniężnych i zabezpieczeń, że miałyby wystarczająco dużo czasu na uruchomienie awaryjnych planów finansowania.
Pozostają jednak kwestie, którymi należy się jeszcze zająć: krótkie okresy przetrwania w przypadku walut obcych; w niektórych bankach – potencjalne ryzyko związane ze środkami osłonowymi ograniczającymi przepływ kapitału lub zabezpieczeń; strategie optymalizacji wskaźników pokrycia płynnością (LCR); potrzeba usprawnienia praktyki zarządzania zabezpieczeniami oraz ogólne niedoszacowanie niekorzystnych skutków hipotetycznego obniżenia ratingu. Test ujawnił także problemy związane z jakością danych w sprawozdaniach regulacyjnych. Wszystkie te ustalenia pomogą poprawić jakość sprawozdawczości nadzorczej w zakresie płynności.
Wyniki testu dostarczyły informacji do oceny adekwatności płynnościowej banków i zarządzania ryzykiem, ale nie wpłynęły bezpośrednio na nadzorcze wymogi kapitałowe.
Stress testy stanowią jeden z dwóch elementów wszechstronnej oceny, czyli badania kondycji finansowej banku, żeby upewnić się, że posiadany kapitał pozwoli mu przetrwać potencjalne szoki finansowe. Wszechstronną ocenę przeprowadza się w trzech sytuacjach:
Te testy opierają się na metodyce opracowanej przez EUNB dla testów ogólnounijnych, która może jednak zostać dostosowana do indywidualnej sytuacji danego banku.
Metodyka testu warunków skrajnych opracowana przez EUNB (po angielsku)
EBC przeprowadza również testy warunków skrajnych na potrzeby polityki makroostrożnościowej i stabilności finansowej. Skupiają się one bardziej na efektach ogólnosystemowych niż na konkretnych podmiotach i są przeprowadzane metodą zstępującą (top down) bez udziału banków. Wyniki ukazują się regularnie w publikacjach Financial Stability Review i Macroprudential Bulletin.
Ta strona będzie na bieżąco uzupełniania o aktualne informacje na temat stress testów prowadzonych przez EBC.