Επιλογές αναζήτησης
Η ΕΚΤ Ενημέρωση Επεξηγήσεις Έρευνα & Εκδόσεις Στατιστικές Νομισματική πολιτική Το ευρώ Πληρωμές & Αγορές Θέσεις εργασίας
Προτάσεις
Εμφάνιση κατά

Απαντήσεις σε συνήθεις ερωτήσεις...

... σχετικά με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό

Τι είναι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός;

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο για την τραπεζική εποπτεία στην Ευρώπη. Περιλαμβάνει την ΕΚΤ και τις εθνικές εποπτικές αρχές των συμμετεχουσών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Εθνικές εποπτικές αρχές

Οι βασικοί σκοποί του είναι:

  • η διαφύλαξη της ασφάλειας και της ευρωστίας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, και
  • η ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης και σταθερότητας στην Ευρώπη.

Ο ΕΕΜ είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία προς μια τραπεζική ένωση εντός της ΕΕ.

Γιατί είναι απαραίτητος ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός;

Ένας αληθινά ευρωπαϊκός εποπτικός μηχανισμός αποδυναμώνει τον δεσμό μεταξύ κράτους και τραπεζών. Αυτό συμβάλλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα της Ευρώπης.

Η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση μάς έδειξε με πόση ταχύτητα και με πόση ένταση προβλήματα στον χρηματοπιστωτικό τομέα μιας χώρας μπορούν να μεταδοθούν σε άλλες χώρες, ιδίως εντός μιας νομισματικής ένωσης, καθώς και πώς αυτά τα προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τους πολίτες σε όλες τις χώρες.

Γιατί αναλαμβάνει η ΕΚΤ αυτά τα νέα καθήκοντα;

Πέρα από τη νομική βάση, υπάρχουν και αρκετοί λόγοι για τους οποίους η ΕΚΤ αναλαμβάνει νέα καθήκοντα προληπτικής εποπτείας:

  • Ανεξαρτησία – Η ΕΚΤ, ως ανεξάρτητο όργανο της ΕΕ, διενεργεί την τραπεζική εποπτεία από ευρωπαϊκή προοπτική. Έτσι, περιορίζονται οι αρνητικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ κράτους και τραπεζών.
  • Εμπειρογνωμοσύνη – Η ΕΚΤ έχει ήδη συσσωρεύσει τεχνικές γνώσεις όσον αφορά την ανάλυση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αγορών. Επομένως, έχει τα μέσα και –σε συνεργασία με τις εθνικές εποπτικές αρχές– τις τεχνικές ικανότητες που απαιτούνται για την εκτέλεση αυτών των σύνθετων καθηκόντων.
  • Διαχωρισμός καθηκόντων – Οι οργανωτικές αρχές που καθορίζονται στις σχετικές νομικές πράξεις διασφαλίζουν ότι η ΕΚΤ διενεργεί την εποπτεία ανεξάρτητα από τη νομισματική πολιτική.
Τι είναι ο κανονισμός για το πλαίσιο του ΕΕΜ και γιατί είναι απαραίτητος; Σε ποιους εφαρμόζεται;

Ο κανονισμός για το πλαίσιο του ΕΕΜ ορίζει τη νομική δομή στην οποία θα στηρίζεται η συνεργασία με τις εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες είναι επίσης γνωστές ως εθνικές αρμόδιες αρχές (ΕΑΑ), εντός του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ). Διέπει τις σχέσεις μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών εποπτικών αρχών και περιλαμβάνει κανόνες οι οποίοι εφαρμόζονται άμεσα στις τράπεζες.

Πώς λογοδοτεί δημοκρατικά η ΕΚΤ για τα νέα της καθήκοντα;

Έχουν θεσπιστεί διάφορες ρυθμίσεις για τον δημοκρατικό έλεγχο της ΕΚΤ σε σχέση με τα εποπτικά της καθήκοντα, οι οποίες περιλαμβάνουν τα εξής:

  • τακτική υποβολή εκθέσεων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωομάδα (Eurogroup) και τα εθνικά κοινοβούλια των συμμετεχόντων κρατών μελών,
  • έλεγχο από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο,
  • νομικό έλεγχο από το Δικαστήριο της ΕΕ.

Οι πρακτικές πτυχές όσον αφορά την άσκηση δημοκρατικού ελέγχου εξειδικεύονται στη διοργανική συμφωνία μεταξύ της ΕΚΤ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στο μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ της ΕΚΤ και του Συμβουλίου της ΕΕ.

Λογοδοσία

Πώς αποφεύγει η ΕΚΤ πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων
ανάμεσα στα καθήκοντα εποπτείας και τα καθήκοντα νομισματικής πολιτικής;

Τα καθήκοντα εποπτείας εκτελούνται ανεξάρτητα από τα καθήκοντα νομισματικής πολιτικής και τα όργανα λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ συζητούν θέματα νομισματικής πολιτικής και εποπτείας σε ξεχωριστές συνεδριάσεις.

Επιπλέον, στο επίπεδο της υπηρεσιακής οργάνωσης διασφαλίζεται ο διαχωρισμός των μελών του προσωπικού που συνεισφέρουν άμεσα σε καθήκοντα νομισματικής πολιτικής έτσι ώστε να αποτρέπεται το ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων.

... σχετικά με τις προπαρασκευαστικές εργασίες

Πότε τέθηκε σε λειτουργία ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός;

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) τέθηκε σε λειτουργία στις 4 Νοεμβρίου 2014.

Στις 15 Οκτωβρίου 2013 το Συμβούλιο της ΕΕ εξέδωσε επίσημα τον κανονισμό για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, έπειτα από διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο κανονισμός για τον ΕΕΜ τέθηκε σε ισχύ μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, ο ΕΕΜ έπρεπε να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το αργότερο εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος του κανονισμού.

Πώς προετοιμάστηκε η ΕΚΤ για την ανάληψη των νέων καθηκόντων της;

Νέες υπηρεσιακές δομές δημιουργήθηκαν και ενσωματώθηκαν στη γενική οργανωτική διάρθρωση. Παράλληλα αναπτύχθηκαν εσωτερικές διαδικασίες και προσλήφθηκε το πρόσθετο προσωπικό που απαιτούνταν για την εκτέλεση των νέων καθηκόντων.

Τι ήταν η συνολική αξιολόγηση;

Η συνολική αξιολόγηση ήταν ο έλεγχος της οικονομικής ευρωστίας των σημαντικών τραπεζών στη ζώνη του ευρώ και στις συμμετέχουσες χώρες. Αποτελούνταν από δύο συμπληρωματικούς πυλώνες:

  • τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού, και
  • την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.
  • διαφάνεια – όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της τράπεζάς τους,
  • αποκατάσταση – τα προβλήματα που εντοπίζονται θα πρέπει να διορθώνονται όταν και εφόσον είναι αναγκαίο,
  • οικοδόμηση εμπιστοσύνης – όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν τη βεβαιότητα ότι οι τράπεζες είναι κατ' ουσίαν υγιείς και φερέγγυες.

Η αξιολόγηση, η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2013 και διήρκεσε 12 μήνες, αφορούσε τις 130 μεγαλύτερες τράπεζες στη ζώνη του ευρώ. Αποτέλεσε σημαντικό βήμα στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό και είχε τρεις βασικούς σκοπούς: Συνολική αξιολόγηση

... σχετικά με την τραπεζική εποπτεία

Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της ΕΚΤ;

Από τον Νοέμβριο του 2014 και μετά, η ΕΚΤ έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα για ορισμένα βασικά καθήκοντα που αφορούν την προληπτική εποπτεία των τραπεζών. Μεταξύ των εξουσιών που της έχουν ανατεθεί είναι:

  • να χορηγεί/να ανακαλεί την άδεια λειτουργίας όλων των τραπεζών στις συμμετέχουσες χώρες,
  • να αξιολογεί την απόκτηση και τη διάθεση συμμετοχών σε τράπεζες,
  • να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με όλες τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας οι οποίες προβλέπονται στους τραπεζικούς κανόνες της ΕΕ και να ορίζει, όπου κρίνεται αναγκαίο, αυστηρότερες απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για τις τράπεζες έτσι ώστε να διαφυλάσσεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Τραπεζική εποπτεία
Ποιες χώρες συμμετέχουν;

Χώρες της ζώνης του ευρώ

Οι χώρες της ζώνης του ευρώ συμμετέχουν αυτομάτως.

Εθνικές εποπτικές αρχές των συμμετεχουσών χωρών

Στενή συνεργασία με χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ

Κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία δεν χρησιμοποιούν το ευρώ ως νόμισμά τους έχουν επίσης τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ), εφόσον το επιθυμούν, καθιερώνοντας «στενή συνεργασία» μεταξύ των αντίστοιχων εθνικών εποπτικών αρχών και της ΕΚΤ.

Συνεργασία με χώρες εκτός του ΕΕΜ

Για τις μη συμμετέχουσες χώρες της ΕΕ και τις χώρες εκτός ΕΕ, η ΕΚΤ και οι αντίστοιχες αρμόδιες εθνικές αρχές μπορούν να συνάπτουν μνημόνια συνεννόησης στα οποία θα περιγράφονται οι όροι της μεταξύ τους συνεργασίας κατά την εκτέλεση των εποπτικών τους καθηκόντων.

Ποιοι εποπτεύονται;

Τραπεζικοί όμιλοι οι οποίοι αποτελούνται από περισσότερες επιμέρους τράπεζες εκλαμβάνονται ως ένα ίδρυμα.

Άμεση εποπτεία

Η ΕΚΤ εποπτεύει άμεσα 113 σημαντικές τράπεζες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν σχεδόν 82% του συνολικού ενεργητικού του τραπεζικού τομέα των συμμετεχουσών χωρών.

Έμμεση εποπτεία

Η ΕΚΤ εποπτεύει έμμεσα τις λιγότερο σημαντικές τράπεζες στις συμμετέχουσες χώρες, δηλ. περίπου 2.600 τράπεζες στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, η ΕΚΤ μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποφασίσει να ασκήσει άμεση εποπτεία σε οποιαδήποτε από αυτές τις τράπεζες, προκειμένου να διασφαλίσει τη συνεπή εφαρμογή υψηλών προτύπων εποπτείας.

Κατάλογος των άμεσα εποπτευόμενων τραπεζών
Πότε χαρακτηρίζεται μια τράπεζα σημαντική;

Για να χαρακτηριστεί μια τράπεζα σημαντική λαμβάνονται υπόψη:

  • το μέγεθός της,
  • η σπουδαιότητά της για την οικονομία της χώρας στην οποία είναι εγκατεστημένη ή της ΕΕ συνολικά,
  • το φάσμα των διασυνοριακών δραστηριοτήτων της,
  • το αν έχει ζητήσει ή λάβει άμεση χρηματοδοτική στήριξη από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ή την Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Τουλάχιστον οι τρεις σημαντικότερες τράπεζες κάθε συμμετέχουσας χώρας υπόκεινται γενικά στην άμεση εποπτεία της ΕΚΤ, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους σε απόλυτες τιμές.
 

Πώς μπορώ να αναφέρω παράβαση της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με την τραπεζική εποπτεία;

Μπορείτε να αναφέρετε στην ΕΚΤ κάθε υπόνοια παράβασης των νομοθετικών διατάξεων της ΕΕ που σχετίζονται με τα εποπτικά καθήκοντα της ΕΚΤ. Αυτό αφορά οποιαδήποτε παράβαση φέρεται να έχει διαπραχθεί από τις εποπτευόμενες τράπεζες, από τις εθνικές εποπτικές αρχές ή από την ίδια την ΕΚΤ. Όλες οι αναφερόμενες πληροφορίες θα υπόκεινται σε αυστηρότατο καθεστώς εμπιστευτικότητας.

Αναφορά παράβασης
Θέματα όπως η προστασία του καταναλωτή και η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εξακολουθούν να εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών. Κάθε παράβαση της νομοθεσίας σε σχέση με αυτούς τους τομείς θα πρέπει να αναφέρεται στις εθνικές εποπτικές αρχές.

Εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την προστασία του καταναλωτή

... σχετικά με οργανωτικά θέματα

Ποια είναι η διάρθρωση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού;

Εποπτικό Συμβούλιο

Προκειμένου να διασφαλιστεί ο διαχωρισμός των καθηκόντων εποπτείας από τα καθήκοντα νομισματικής πολιτικής, το Εποπτικό Συμβούλιο σχεδιάζει και εκτελεί τα εποπτικά καθήκοντα της ΕΚΤ. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η προετοιμασία εποπτικών αποφάσεων, οι οποίες υποβάλλονται προς έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ.

Νέες υπηρεσιακές μονάδες

Η δημιουργία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ) απαίτησε την τροποποίηση της οργανωτικής διάρθρωσης της ΕΚΤ, μεταξύ άλλων με τη συγκρότηση νέων υπηρεσιακών μονάδων. Τέσσερις νέες γενικές διευθύνσεις και μια γραμματεία δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για την τραπεζική εποπτεία.

Κοινές υπηρεσίες

Υφιστάμενες λειτουργίες και υπηρεσίες της ΕΚΤ παρέχουν πρόσθετη στήριξη στον ΕΕΜ. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα πληροφοριακά συστήματα, το ανθρώπινο δυναμικό, ο προϋπολογισμός, η στατιστική, η επικοινωνία, οι νομικές και οι διοικητικές υπηρεσίες.

Οργανωτική διάρθρωση στην ΕΚΤ

Πώς λειτουργεί ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός;

Το Εποπτικό Συμβούλιο σχεδιάζει και εκτελεί τα εποπτικά καθήκοντα της ΕΚΤ, με τη συνδρομή Διευθύνουσας Επιτροπής. Μεταξύ άλλων αναλαμβάνει προπαρασκευαστικές εργασίες και συντάσσει προτάσεις αποφάσεων προς έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο, το βασικό όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ, δεν προβάλλει αντίρρηση στις προτάσεις αποφάσεων που υποβάλλει το Εποπτικό Συμβούλιο, θεωρείται ότι οι αποφάσεις αυτές έχουν την έγκρισή του. Η καθημερινή εποπτεία των σημαντικών τραπεζών διενεργείται από μεικτές εποπτικές ομάδες.

Λήψη αποφάσεων

Τι είναι οι μεικτές εποπτικές ομάδες;

Σύνθεση

Οι μεικτές εποπτικές ομάδες αποτελούν μία από τις βασικές μορφές συνεργασίας μεταξύ της ΕΚΤ και των εθνικών εποπτικών αρχών. Για κάθε σημαντική τράπεζα έχει συσταθεί μία ομάδα αποτελούμενη από μέλη του προσωπικού των εθνικών εποπτικών αρχών που εμπλέκονται στην εποπτεία της συγκεκριμένης τράπεζας και μέλη του προσωπικού της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ συντονίζει τις εργασίες της ομάδας με τη συνδρομή υποσυντονιστών από κάθε εθνική εποπτική αρχή.

Καθήκοντα

Οι μεικτές εποπτικές ομάδες διενεργούν τη συνεχή εποπτεία των σημαντικών τραπεζών. Τα βασικά τους καθήκοντα περιλαμβάνουν τη διενέργεια ανάλυσης κινδύνου για την εποπτευόμενη μονάδα ή όμιλο και την εκπόνηση προτάσεων για το εποπτικό πρόγραμμα και τα κατάλληλα εποπτικά μέτρα.

Ποιος είναι ο ρόλος των εθνικών εποπτικών αρχών;

Οι εθνικές εποπτικές αρχές, οι οποίες είναι επίσης γνωστές ως εθνικές αρμόδιες αρχές (ΕΑΑ), συνεργάζονται στενά με την ΕΚΤ. Προετοιμάζουν και εφαρμόζουν τις αποφάσεις που εγκρίνει η ΕΚΤ. Επίσης, εποπτεύουν άμεσα τις λιγότερο σημαντικές τράπεζες στις συμμετέχουσες χώρες, οι οποίες δεν υπόκεινται στην άμεση εποπτεία της ΕΚΤ. Ωστόσο, η ΕΚΤ μπορεί ανά πάσα στιγμή να αποφασίσει να ασκήσει άμεση εποπτεία σε οποιαδήποτε από αυτές τις τράπεζες, προκειμένου να διασφαλίσει τη συνεπή εφαρμογή υψηλών προτύπων εποπτείας.

Οι ΕΑΑ είναι επίσης υπεύθυνες για την προστασία του καταναλωτή και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, θέματα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο των εποπτικών αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ.

... σχετικά με την προστασία του καταναλωτή

Αν επιθυμώ να υποβάλω καταγγελία σε βάρος κάποιας τράπεζας, τι πρέπει να κάνω;

Η ΕΚΤ εποπτεύει τις τράπεζες στη ζώνη του ευρώ και στις χώρες που αποφασίζουν να συμμετάσχουν στον ΕΕΜ. Θέματα όπως η προστασία του καταναλωτή και η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες δεν εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ και επομένως εξακολουθούν να αποτελούν αρμοδιότητα των εθνικών εποπτικών αρχών.

Αν θέλετε να υποβάλετε οποιαδήποτε καταγγελία σε σχέση με την τράπεζά σας, θα πρέπει να απευθυνθείτε απευθείας στη συγκεκριμένη τράπεζα ή στην αρχή που είναι αρμόδια για θέματα προστασίας του καταναλωτή στη χώρα σας.

Εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την προστασία του καταναλωτή

Μπορώ να λάβω συγκεκριμένες πληροφορίες για την τράπεζά μου από την ΕΚΤ;

Όχι. Βάσει του ισχύοντος νομικού πλαισίου, η ΕΚΤ δεν επιτρέπεται να δημοσιοποιεί πληροφορίες ή στοιχεία σχετικά με μεμονωμένες εποπτευόμενες τράπεζες.

Κανονισμός για τον ΕΕΜ, άρθρο 27 παράγραφος 1
Οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις IV, άρθρο 53 παράγραφοι 1-3

Σε τέτοιες περιπτώσεις, σας συνιστούμε να επικοινωνείτε απευθείας με την τράπεζά σας.

Πώς εγγυάται η ΕΚΤ ότι τα χρήματά μου είναι ασφαλή;

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) έχει την εξουσία να ζητεί από τις τράπεζες να διακρατούν περισσότερο χρήμα στα αποθεματικά τους ως δίχτυ ασφαλείας σε περίπτωση προβλημάτων. Χορηγεί ή αναστέλλει άδειες λειτουργίας τραπεζών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, επιβάλλει κυρώσεις στις τράπεζες εφόσον διαπιστώνει παράβαση των κανόνων. Σκοπός του ΕΕΜ είναι να καταστήσει τις τράπεζες υγιέστερες και ανθεκτικότερες σε διαταραχές που προκαλούνται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα από μια κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Έτσι, συμβάλλει στη διατήρηση της ευρωστίας των τραπεζών και στην ασφάλεια των αποταμιεύσεών σας.

Εάν έχετε και άλλες ερωτήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας χρησιμοποιώντας το έντυπο υποβολής αιτήματος για την παροχή πληροφοριών ή τηλεφωνικώς στον αριθμό +49 69 1344 1300.

Όλες οι σελίδες σε αυτήν την ενότητα

Μηχανισμός καταγγελίας παραβάσεων