Διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων
Οι διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων αξιολογούν κατά πόσον τα εσωτερικά υποδείγματα που χρησιμοποιούν οι τράπεζες για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων συμμορφώνονται με τις νομικές απαιτήσεις. Μπορούν να διενεργηθούν κατόπιν αιτήματος συγκεκριμένης τράπεζας (αρχική έγκριση, ουσιώδεις μεταβολές, επεκτάσεις, θέση σε εφαρμογή, μόνιμη μερική χρήση ή επάνοδος σε λιγότερο εξελιγμένες προσεγγίσεις) ή κατόπιν πρωτοβουλίας της ΕΚΤ.
Μετά την ολοκλήρωση της διερεύνησης οι εποπτικές αρχές συντάσσουν αποφάσεις που αφορούν τη χρήση των εσωτερικών υποδειγμάτων. Προκειμένου να οριστικοποιηθούν, οι αποφάσεις πρέπει να λάβουν το πράσινο φως από το Εποπτικό Συμβούλιο και να εγκριθούν από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ στο πλαίσιο της διαδικασίας μη διατύπωσης αντίρρησης.
Πλαίσιο των διερευνήσεων εσωτερικών υποδειγμάτων
Ο οδηγός της ΕΚΤ σχετικά με τις επιτόπιες επιθεωρήσεις και τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων διευκρινίζει το γενικό πλαίσιο και τις διαδικασίες που ισχύουν για τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων.
Οδηγός σχετικά με τις επιτόπιες επιθεωρήσεις και τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτωνΣυμπληρώνεται από τον οδηγό της ΕΚΤ σχετικά με τα εσωτερικά υποδείγματα, ο οποίος επικεντρώνεται στο περιεχόμενο των διερευνήσεων εσωτερικών υποδειγμάτων.
Οι διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων αξιολογούν κατά πόσον μια τράπεζα πληροί τις απαιτήσεις για τη χρήση εσωτερικών υποδειγμάτων. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο των εν λόγω διερευνήσεων:
- Εξετάζεται το χαρτοφυλάκιο στο οποίο εφαρμόζεται το εσωτερικό υπόδειγμα, ιδίως όσον αφορά τους σχετικούς παράγοντες κινδύνου, και αξιολογείται η επάρκεια του εύρους του υποδείγματος.
- Εξετάζεται η επάρκεια και η προσαρμοστικότητα των επιχειρησιακών διαδικασιών που σχετίζονται με το υπόδειγμα, όπως η τιμολόγηση, η λήψη αποφάσεων, η διαχείριση κινδύνων, η επικύρωση και ο υπολογισμός κεφαλαίων.
- Αξιολογούνται οι επιδόσεις του υποδείγματος, η ικανότητά του να προβλέπει τον κίνδυνο (συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, εκ των υστέρων ελέγχων και δοκιμών του υποδείγματος σε ποικίλες υποθετικές και ιστορικές συνθήκες της αγοράς).
- Αξιολογούνται οι υποδομές πληροφορικής, τα εισαγόμενα δεδομένα και τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση του εσωτερικού υποδείγματος.
- Επαληθεύονται τα αποτελέσματα των υποδειγμάτων, όπου είναι εφικτό.
Κατά την έναρξη της προκαταρκτικής φάσης της διερεύνησης εσωτερικών υποδειγμάτων, πρέπει να επιβεβαιωθεί η διαθεσιμότητα και η ετοιμότητα όλων των μερών (βλ. επίσης την ενότητα Υποβολή αιτημάτων σχετικά με τα εσωτερικά υποδείγματα).
Η διαδικασία της διερεύνησης απεικονίζεται στην παρακάτω γραφική αναπαράσταση (για λεπτομερή περιγραφή της διαδικασίας, βλ. τον οδηγό σχετικά με τις επιτόπιες επιθεωρήσεις και τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων).
Οδηγός σχετικά με τις επιτόπιες επιθεωρήσεις και τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων
- Επικεφαλής αποστολής: Ο επικεφαλής αποστολής διορίζεται από την ΕΚΤ και επιλέγεται μεταξύ των μελών του προσωπικού της ΕΚΤ ή των εθνικών αρμόδιων αρχών ως επικεφαλής της επιθεώρησης. Ο επικεφαλής αποστολής είναι ο βασικός υπεύθυνος με τον οποίο έρχεται σε επικοινωνία η επιθεωρούμενη τράπεζα σε ό,τι αφορά τα υπό εξέταση ζητήματα στη διάρκεια της επιθεώρησης. Ο επικεφαλής αποστολής διευθύνει την ομάδα επιθεώρησης, οργανώνει τα διάφορα στάδια της επιθεώρησης και είναι το μόνο μέλος της ομάδας αυτής που υπογράφει την έκθεση πορισμάτων ελέγχου.
- Ομάδα επιθεώρησης: Η ομάδα επιθεώρησης διενεργεί όλες τις απαραίτητες επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις της επιθεωρούμενης τράπεζας υπό την ευθύνη του επικεφαλής αποστολής. Η ομάδα μπορεί να αποτελείται από επιθεωρητές της ΕΚΤ, επόπτες από τις ΕΑΑ, μέλη των μεικτών εποπτικών ομάδων ή άλλα πρόσωπα που εξουσιοδοτεί η ΕΚΤ. Τα μέλη της ομάδας επιθεώρησης διορίζονται από την ΕΚΤ.
- Μεικτή εποπτική ομάδα (ΜΕΟ): Η βασική συνεισφορά της ΜΕΟ στις επιτόπιες δραστηριότητες περιλαμβάνει τα εξής:
- προετοιμασία του προγράμματος εποπτικής εξέτασης,
- επικοινωνία με την ομάδα επιθεώρησης στη διάρκεια της επιθεώρησης (ή κάποιες φορές συμμετοχή στην ομάδα επιθεώρησης),
- προετοιμασία των σχεδίων αποφάσεων ως αποτέλεσμα της διερεύνησης εσωτερικών υποδειγμάτων, και
- ακόλουθη παρακολούθηση τυχόν διορθωτικών ενεργειών ή εποπτικών μέτρων.
- Τμήμα Διερευνήσεων Εσωτερικών Υποδειγμάτων: Το Τμήμα Διερευνήσεων Εσωτερικών Υποδειγμάτων, μαζί με τη Γενική Διεύθυνση Επιτόπιων Επιθεωρήσεων και Διερευνήσεων Εσωτερικών Υποδειγμάτων, είναι αρμόδιο για τον οδηγό της ΕΚΤ σχετικά με τα εσωτερικά υποδείγματα, τη μεθοδολογία για τις διερευνήσεις εσωτερικών υποδειγμάτων και τον έλεγχο συνέπειας των εκθέσεων αξιολόγησης υποδειγμάτων. Τα μέλη του εν λόγω τμήματος είναι επικεφαλής των διερευνήσεων εσωτερικών υποδειγμάτων και συμμετέχουν σε αυτές.
Υποβολή αιτημάτων σχετικά με εσωτερικά υποδείγματα
Προκειμένου να ακολουθείται συνεπής προσέγγιση ως προς τα αιτήματα που αφορούν εσωτερικά υποδείγματα εντός της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας, η οποία αναφέρεται επίσης ως Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ), η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ έχει δημοσιεύσει σύνολο εγγράφων και διαδικασιών που τα σημαντικά ιδρύματα καλούνται να χρησιμοποιούν όταν υποβάλλουν αιτήματα στην ΕΚΤ όσον αφορά τα εσωτερικά υποδείγματα.
Συνοπτική παρουσίαση της διαδικασίας υποβολής αιτήματος
Τα έντυπα και οι κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν την (προκαταρκτική) διαδικασία υποβολής αιτήματος παρέχονται παρακάτω. Από τις 10 Ιανουαρίου 2022 θα πρέπει να χρησιμοποιείται η πύλη IMAS για να γνωστοποιούνται στην ΕΚΤ τυχόν μη ουσιώδεις μεταβολές ή επεκτάσεις υποδειγμάτων, είτε αυτές έχουν προγραμματιστεί είτε έχουν ήδη εφαρμοστεί.
Οι τράπεζες που ζητούν αρχική έγκριση υποδειγμάτων, ή ουσιώδη μεταβολή ή επέκταση υποδειγμάτων που δεν οφείλεται στην εκπλήρωση προηγούμενης υποχρέωσης, πρέπει:
- να επιβεβαιώσουν την ημερομηνία κατά την οποία σκοπεύουν να υποβάλουν το αίτημα με ηλεκτρονικό μήνυμα προς τη ΜΕΟ τουλάχιστον τέσσερις μήνες νωρίτερα,
- να υποβάλουν προκαταρκτική δέσμη εγγράφων (βλ. συνδέσεις παρακάτω) τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την επιβεβαιωμένη ημερομηνία υποβολής του αιτήματος.
Οδηγός της ΕΚΤ για την αξιολόγηση της σημαντικότητας των επεκτάσεων και μεταβολών των υποδειγμάτων της μεθόδου IMM και της μεθόδου A-CVA
Ο κανονισμός σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις ορίζει ότι η αρμόδια αρχή πρέπει να εγκρίνει τις ουσιώδεις επεκτάσεις και μεταβολές των εσωτερικών υποδειγμάτων πιστωτικού κινδύνου, λειτουργικού κινδύνου και κινδύνου αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα σχετικά με την αξιολόγηση της σημαντικότητας των επεκτάσεων και μεταβολών των υποδειγμάτων της μεθόδου εσωτερικών διαβαθμίσεων (internal ratings-based approach – IRB) για τον πιστωτικό κίνδυνο, της εξελιγμένης μεθόδου μέτρησης (advanced measurement approach – AMA) για τον λειτουργικό κίνδυνο, καθώς και της μεθόδου εσωτερικών υποδειγμάτων (internal models approach – IMA) για τον κίνδυνο αγοράς. Με βάση αυτά τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα, οι επεκτάσεις και μεταβολές των εσωτερικών υποδειγμάτων ταξινομούνται είτε ως ουσιώδεις επεκτάσεις και μεταβολές για τις οποίες απαιτείται εκ των προτέρων έγκριση από την αρμόδια αρχή είτε ως επεκτάσεις και μεταβολές που δεν είναι ουσιώδεις και για τις οποίες απαιτείται εκ των προτέρων ή εκ των υστέρων γνωστοποίηση.
Όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο αντισυμβαλλομένου τόσο για τη μέθοδο εσωτερικών υποδειγμάτων (intenal model method – IMM) όσο και για την εξελιγμένη μέθοδο μέτρησης του κινδύνου προσαρμογής πιστωτικής αποτίμησης (advanced method for credit valuation adjustment risk – A-CVA), το ισχύον κείμενο του κανονισμού σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις δεν ζητεί την έκδοση παρόμοιων ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων. Έτσι, η ΕΚΤ δημοσίευσε οδηγό σχετικά με την αξιολόγηση της σημαντικότητας με τον οποίο επικουρεί τα σημαντικά ιδρύματα στην αυτοαξιολόγηση που διενεργούν ως προς τη σημαντικότητα των επεκτάσεων και μεταβολών των υποδειγμάτων της IMM και της A-CVA σύμφωνα με το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο. Ο εν λόγω οδηγός δεν έχει καταρτιστεί με σκοπό να αντικαταστήσει, να ανατρέψει ή να επηρεάσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο την εφαρμοστέα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ΕΑΤ μπορεί να ρυθμίσει αυτόν τον τομέα εκδίδοντας κατευθυντήριες γραμμές βάσει του άρθρου 16 του κανονισμού για την ΕΑΤ ή ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα βάσει μελλοντικής ενωσιακής νομοθεσίας.
Οδηγός της ΕΚΤ σχετικά με την αξιολόγηση της σημαντικότητας