Πώς καθορίζεται η απαίτηση του Πυλώνα 2

Η απαίτηση του Πυλώνα 2 (Pillar 2 requirement – P2R) είναι μια κεφαλαιακή απαίτηση, συγκεκριμένη για κάθε τράπεζα, που εφαρμόζεται επιπλέον της ελάχιστης κεφαλαιακής απαίτησης (γνωστής ως Πυλώνας 1) όταν αυτή υποεκτιμά ή δεν καλύπτει ορισμένους κινδύνους.

Η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ χρησιμοποιεί μια προσέγγιση τεσσάρων σταδίων για τον προσδιορισμό της απαίτησης του Πυλώνα 2 ανά κίνδυνο για κάθε επιμέρους τράπεζα. Καθένα από τα τέσσερα στάδια είναι εξίσου σημαντικό. Όλα τα στάδια μαζί εξασφαλίζουν μια αρχική ολιστική απαίτηση του Πυλώνα 2 η οποία βασίζεται σε μια συνολική αξιολόγηση του προφίλ κινδύνου της τράπεζας που στη συνέχεια συνδυάζεται με την ενδελεχή εξέταση κάθε επιμέρους παράγοντα κινδύνου, προκειμένου να καθοριστεί η τελική απαίτηση του Πυλώνα 2 ανά κίνδυνο.

Στάδιο 1

Στο Στάδιο 1, η μεικτή εποπτική ομάδα (ΜΕΟ) για την τράπεζα καθορίζει μια αρχική απαίτηση του Πυλώνα 2, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των στοιχείων 1, 2 και 3 της Διαδικασίας Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP):

• την αξιολόγηση του επιχειρηματικού μοντέλου και της κερδοφορίας·
• την αξιολόγηση της εσωτερικής διακυβέρνησης και της διαχείρισης κινδύνων·
• την αξιολόγηση των κινδύνων για το κεφάλαιο με βάση συγκεκριμένο κίνδυνο (πιστωτικό κίνδυνο, κίνδυνο αγοράς, λειτουργικό κίνδυνο και κίνδυνο επιτοκίου στο τραπεζικό χαρτοφυλάκιο).

Σε αυτό το στάδιο, η ΜΕΟ επιλέγει την ενδεδειγμένη αρχική απαίτηση του Πυλώνα 2 από μια δέσμη πιθανών τιμών βάσει της αξιολόγησης του συνολικού κινδύνου για το κεφάλαιο της τράπεζας. Αυτή η αξιολόγηση διενεργείται εφαρμόζοντας στις βαθμολογίες των προαναφερθέντων στοιχείων της SREP συντελεστές στάθμισης για τους κινδύνους του Πυλώνα 2 και χρησιμοποιώντας την τεχνοκρατική κρίση προκειμένου να ληφθεί υπόψη η συγκεκριμένη κατάσταση της τράπεζας, μεταξύ άλλων η αξιοπιστία της εσωτερικής διαδικασίας αξιολόγησης της κεφαλαιακής επάρκειας (internal capital adequacy assessment process – ICAAP) της τράπεζας.

Αυτή η αρχική απαίτηση του Πυλώνα 2 θεωρείται σημείο αφετηρίας και μπορεί να διαφέρει από την τελική απαίτηση του Πυλώνα 2 που θα αποφασιστεί τελικά για την τράπεζα. Αλλαγές μπορεί να προκύψουν από τις αξιολογήσεις ανά κίνδυνο που θα διενεργηθούν στα επόμενα στάδια.

Στάδιο 2

Στο Στάδιο 2, η ΜΕΟ αναλύει την αρχική απαίτηση του Πυλώνα 2 σε διάφορες προσαυξήσεις ανά κίνδυνο. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί μια βάση αρχικών προσαυξήσεων για τους κινδύνους που συνδέονται με το επιχειρηματικό μοντέλο, την εσωτερική διακυβέρνηση και τη διαχείριση κινδύνων της τράπεζας, καθώς και για τους κινδύνους για το κεφάλαιο.

Η ανάλυση ανά κίνδυνο λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που προκύπτουν από τη διαδικασία ICAAP και την απαίτηση του Πυλώνα 1 της τράπεζας. Κατά αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι οι κίνδυνοι που καλύπτονται ήδη από τον Πυλώνα 1 δεν θα υπολογιστούν δύο φορές.

Δεδομένου ότι οι πρακτικές ICAAP διαφέρουν από τράπεζα σε τράπεζα, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της ΜΕΟ να αποφασίσει πώς θα αποτυπώσει την αξιολόγησή της για την ICAAP της επιμέρους τράπεζας στο συνολικό επίπεδο της απαίτησης του Πυλώνα 2 και της σύνθεσής της ανά κίνδυνο.

Η ICAAP καθίσταται ολοένα πιο σημαντικό μέρος αυτής της διαδικασίας, καθώς η ΕΚΤ προωθεί βελτιωμένες πρακτικές ICAAP. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΚΤ ενθαρρύνει τις τράπεζες να ενισχύσουν τις οικείες ρυθμίσεις ICAAP διατίθενται στην έκθεση της ΕΚΤ σχετικά με τις πρακτικές ICAAP των τραπεζών και στο σχετικό άρθρο στο ενημερωτικό δελτίο εποπτείας.

Στάδιο 3

Στο Στάδιο 3, η ΜΕΟ ελέγχει τις αρχικές προσαυξήσεις ανά κίνδυνο που προέκυψαν από το Στάδιο 2. Για τον σκοπό αυτό, εξετάζει διαφορετικές πηγές στοιχείων, όπως οι βασικοί δείκτες κινδύνου, τα αποτελέσματα της ICAAP της τράπεζας, η ανάλυση μεταξύ ομοειδών ιδρυμάτων και τα ευρήματα επιτόπιων επιθεωρήσεων και σε βάθος ελέγχων. Σε αυτό το στάδιο εξετάζονται όλα τα διαθέσιμα στοιχεία με σκοπό να διασφαλιστεί ότι οι επιμέρους προσαυξήσεις ανά κίνδυνο καλύπτουν επαρκώς όλους τους σχετικούς κινδύνους και είναι συμβατές σε όλες τις τράπεζες που ασκούν παρόμοιες δραστηριότητες.

Κατά τον έλεγχο των αρχικών προσαυξήσεων ανά κίνδυνο χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία που συγκεντρώνουν τα στοιχεία από τις διάφορες πηγές και επιτρέπουν μια διεξοδική οριζόντια συγκριτική αξιολόγηση.

Στάδιο 4

Στο Στάδιο 4, η ΜΕΟ καθορίζει τις τελικές προσαυξήσεις ανά κίνδυνο που οδηγούν στην οριστική απαίτηση του Πυλώνα 2. Στο στάδιο αυτό, η ΜΕΟ χρησιμοποιεί την τεχνοκρατική κρίση της, που βασίζεται στο αποτέλεσμα του Σταδίου 3, προκειμένου να αποφασίσει το κατάλληλο μέγεθος της κάθε προσαύξησης ανά κίνδυνο. Αυτές οι αποφάσεις τεκμηριώνονται από τους παράγοντες κινδύνου του Πυλώνα 2 που βρίσκονται πίσω από κάθε προσαύξηση ανά κίνδυνο.

Κατά την εξέταση των τελικών προσαυξήσεων ανά κίνδυνο, η ΜΕΟ επικεντρώνεται στη συγκεκριμένη κατάσταση της τράπεζας. Για παράδειγμα, η προσαύξηση για τον πιστωτικό κίνδυνο μπορεί να αντανακλά αδυναμίες που εντοπίστηκαν σε πρόσφατη επιτόπια επιθεώρηση. Εναλλακτικά, οι επιμέρους προσαυξήσεις μπορεί να προσαρμοστούν προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο διπλού υπολογισμού όταν οι ίδιοι παράγοντες κινδύνου αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα στο πλαίσιο διαφορετικών κατηγοριών κινδύνου ή μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο λήψης άλλων εποπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης κατάστασης της τράπεζας.

Επικοινωνία

Η ΕΚΤ κοινοποιεί στις τράπεζες τις βασικές ανησυχίες και τους βασικούς παράγοντες των επιμέρους απαιτήσεων του Πυλώνα 2 με την απόφαση SREP. Επίσης, παρουσιάζει αυτά τα στοιχεία συνοπτικά στην εκτελεστική επιστολή που συνοδεύει την εν λόγω απόφαση SREP. Σκοπός αυτής της επιστολής είναι να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις βασικές εποπτικές ανησυχίες και τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για την απαίτηση του Πυλώνα 2 και να ενισχυθεί η διαφάνειά τους.

Σκοπεύουμε να επανεξετάσουμε τη μεθοδολογία μας;

Η μεθοδολογία της ΕΚΤ για την απαίτηση του Πυλώνα 2 είναι σύμφωνη με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΑΤ για τη SREP. Εργαζόμαστε επίσης συνεχώς για την ενίσχυση της μεθοδολογίας μας, προκειμένου να αυξήσουμε την ευαισθησία ανά κίνδυνο. Αυτό είναι απόρροια των τακτικών επικαιροποιήσεων της μεθοδολογίας που βασίζονται στα διδάγματα που αντλούνται από κάθε κύκλο της SREP. Αντανακλά επίσης τις περαιτέρω διερευνήσεις των επιδράσεων που ενδέχεται να ασκούνται στο κεφάλαιο των τραπεζών από συγκεκριμένους επιμέρους παράγοντες κινδύνου. Επιπλέον, δεσμευόμαστε να διενεργήσουμε διαρθρωτική επανεξέταση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της μεθοδολογίας μας για την απαίτηση του Πυλώνα 2 στο εγγύς μέλλον. Δεδομένης της πολυπλοκότητας αυτού του θέματος, η επανεξέταση θα διαρκέσει κατά πάσα πιθανότητα ολόκληρο το 2024.