Κατευθύνσεις του Πυλώνα 2 (P2G)
Οι κατευθύνσεις του Πυλώνα 2 αποτελούν συγκεκριμένες συστάσεις για κάθε τράπεζα που υποδεικνύουν το επίπεδο κεφαλαίου που η ΕΚΤ αναμένει ότι θα διατηρούν οι τράπεζες πλέον των δεσμευτικών κεφαλαιακών απαιτήσεων που τις αφορούν. Χρησιμοποιούνται από τις τράπεζες ως απόθεμα ασφαλείας για να μπορούν να αντεπεξέρχονται σε πιέσεις.
Οι κατευθύνσεις P2G καθορίζονται στο πλαίσιο της Διαδικασίας Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP). Σε αντίθεση με την απαίτηση του Πυλώνα 2, οι κατευθύνσεις του Πυλώνα 2 δεν είναι νομικά δεσμευτικές.
Πώς καθορίζουν οι επόπτες τις κατευθύνσεις P2G για τις επιμέρους τράπεζες;
Από το 2021 η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ χρησιμοποιεί μια προσέγγιση δύο σταδίων βάσει κατηγοριών για να καθορίσει τα επίπεδα των κατευθύνσεων P2G των τραπεζών. Η νέα αυτή μεθοδολογία βασίζεται στη νέα νομοθεσία της ΕΕ (οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις – CRD) και σε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών. Διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού, βελτιώνει τη συνεπή εφαρμογή και αντανακλά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε τράπεζας κατά τον καθορισμό του επιπέδου των κατευθύνσεων P2G, ενώ παραμένει απλή ως προς τον σχεδιασμό της.
Η βάση καθορισμού των επιπέδων των κατευθύνσεων P2G των τραπεζών είναι οι επιδόσεις τους στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενεργούνται τακτικά σε επίπεδο ΕΕ και εξετάζουν τον αντίκτυπο που μια οικονομική διαταραχή θα είχε στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών (δηλ. στο επίπεδο του κεφαλαίου τους σε σχέση με τα σταθμισμένα ως προς τον κίνδυνο στοιχεία ενεργητικού τους).
Οι επόπτες μας ακολουθούν μεθοδολογία δύο σταδίων:
- Κατά το πρώτο στάδιο κατατάσσουν τις τράπεζες σε μία από τις τέσσερις κατηγορίες ανάλογα με τη μείωση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας που σημειώνεται στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Κάθε κατηγορία διαθέτει αντίστοιχο εύρος για τις κατευθύνσεις P2G το οποίο επικαλύπτει την αμέσως προηγούμενη ή επόμενη κατηγορία προς αποφυγή ακραίων επιδράσεων (cliff effects).
- Κατά το δεύτερο στάδιο οι επόπτες καθορίζουν τις τελικές κατευθύνσεις P2G για κάθε τράπεζα εντός του εύρους της κατηγορίας, ή κατ’ εξαίρεση πέραν αυτού, λαμβάνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη κατάσταση κάθε τράπεζας, όπως το προφίλ κινδύνου της και το έτος κατά το οποίο ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας έφθασε στο κατώτατο επίπεδό του στη διάρκεια της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Έτσι διασφαλίζεται ότι η διαδικασία εξακολουθεί να αφορά κάθε τράπεζα ξεχωριστά και εκδίδονται λογικές κατευθύνσεις P2G για τράπεζες με πολύ μεγάλη μείωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας.
Κατηγορίες εντός του εύρους των κατευθύνσεων P2G (2021)
*το μέγιστο επίπεδο των κατευθύνσεων P2G το 2021 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 4,5%
Πηγή: Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ
Η προσέγγιση βάσει κατηγοριών δημιουργεί σαφή σύνδεση μεταξύ των επιπέδων των κατευθύνσεων P2G και των αποτελεσμάτων της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Ωστόσο, οι κατευθύνσεις P2G δεν ισούνται με τη μείωση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι μια τράπεζα της οποίας ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας υποχωρεί κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες θα ενταχθεί στην τρίτη κατηγορία και επομένως θα της αποδοθούν πιθανώς κατευθύνσεις P2G που δεν θα υπερβαίνουν το επίπεδο του 2,75%. Η νέα μεθοδολογία καταργεί επίσης τα κατώτατα όρια που εφαρμόζονταν στις κατευθύνσεις P2G στους προηγούμενους κύκλους της SREP.
Η αναθεώρηση της μεθοδολογίας δεν επηρεάζει τη δέσμευση της ΕΚΤ να επιτρέπει στις τράπεζες να λειτουργούν σε επίπεδο χαμηλότερο από τις κατευθύνσεις P2G και τη συνδυασμένη απαίτηση κεφαλαιακού αποθέματος ασφαλείας τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022. Η ΕΚΤ σκοπεύει να δώσει στις τράπεζες αρκετό χρόνο για να αναπληρώσουν το κεφάλαιό τους εάν αυξηθούν τα επίπεδα των κατευθύνσεων P2G. Η ΕΚΤ έλαβε αυτά τα μέτρα κεφαλαιακής στήριξης το 2020 με σκοπό να επιτρέψει στις τράπεζες να απορροφήσουν ζημίες και να στηρίξουν την οικονομία παρέχοντας πιστώσεις στα νοικοκυριά, τις μικρές επιχειρήσεις και τις μεγάλες εταιρείες.
Όσον αφορά τις τράπεζες οι οποίες δεν συμμετείχαν στην άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων του 2021, οι επόπτες της ΕΚΤ καθορίζουν τις κατευθύνσεις P2G με βάση προσανατολισμένη στο μέλλον αξιολόγηση της ανθεκτικότητάς τους και της δυνητικής επίδρασης των δυσμενών σεναρίων στη φερεγγυότητά τους.