Czym są kolegia organów nadzoru?
14.07.2016 (zaktualizowano 12.12.2018)
W dobie postępującej globalizacji bardzo ważne jest zapewnienie jak najskuteczniejszego nadzoru nad bankami, które działają w więcej niż jednym państwie; stało się to szczególnie widoczne podczas kryzysu finansowego. Istotną rolę w ulepszaniu kontroli nad bankami transgranicznymi odgrywają kolegia organów nadzoru.
Czym są kolegia organów nadzoru?
Są to grupy o zasadniczo stałym (lecz elastycznym) składzie powołane do nadzoru nad bankami międzynarodowymi. Tworzą je organy nadzoru z państwa pochodzenia i państwa przyjmującego danego banku. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego używa tego terminu w bardzo szerokim znaczeniu – na określenie ogółu bieżących relacji między organami, obejmujących wszystkie formy komunikacji, np. telekonferencje, wideokonferencje, pisma, e-maile czy bezpieczne strony internetowe.
Podstawowym celem kolegium jest umożliwienie jego członkom lepszego zrozumienia profilu ryzyka i słabych punktów banków transgranicznych oraz opracowanie ogólnych zasad rozwiązywania najważniejszych problemów, które są istotne z punktu widzenia nadzoru. Podstawowymi narzędziami wzmocnienia kontroli nad takimi bankami są stała wymiana informacji i bieżąca współpraca.
Jak przebiega wymiana informacji?
Zakres kontaktów między członkami kolegium zależy od grupy bankowej i zaangażowanych organów nadzoru; obowiązuje zasada współmierności.
Wymiana informacji w ramach kolegium może dotyczyć m.in.:
- nadzorczych ocen ryzyka, głównych ustaleń z przeglądów nadzorczych, a także podjętych istotnych działań nadzorczych
- analizy wpływu, jaki na grupę bankową mają warunki działania na kluczowych rynkach lub w kluczowych krajach, oraz wyników testów warunków skrajnych
- planów na wypadek kryzysu
- sytuacji i planów w zakresie płynności i kapitału
- planów strategicznych dla całej grupy i jej jednostek zależnych
- użytecznych informacji na temat czynników zewnętrznych, np. zmian przepisów lub sytuacji makroostrożnościowej.
Kolegia organów nadzoru w kontekście unijnym
W Unii Europejskiej kolegia nie mają na celu wyłącznie prowadzenia bliskiej współpracy i wymiany informacji, lecz pełnią także funkcję decyzyjną, na przykład podejmują wspólne decyzje w sprawie modeli wewnętrznych, ekspozycji na ryzyko lub bazy kapitałowej banków.
Zgodnie z dyrektywą w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV), która jest częścią unijnych ram prawnych nadzoru bankowego, kolegia powinny zapewniać „dostosowany program pracy i zharmonizowane decyzje nadzorcze”. Stosują w tym celu tzw. arkusze zestawieniowe, które dają obraz m.in. zakresu i charakteru transgranicznej działalności banków. Uzupełnieniem tych arkuszy są pisemne ustalenia w sprawie koordynacji i współpracy, stanowiące podstawę współpracy i wymiany informacji między członkami kolegium, a tym samym – wspólnych zadań i działań oraz wspólnego podejmowania decyzji.
Zgodnie z nowymi przepisami wprowadzonymi przez dyrektywę w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD) do zadań kolegiów należy także ocenianie planów naprawczych banków transgranicznych i podejmowanie wspólnych decyzji w tej sprawie.
Sposób wdrażania przepisów dotyczących kolegiów organów nadzoru w UE jest określony w wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i odpowiednich rozporządzeniach Komisji Europejskiej.
EBC jako bezpośredni nadzorca banków istotnych ze strefy euro może uczestniczyć w kolegium albo jako organ sprawujący nadzór (skonsolidowany) w państwie pochodzenia – wtedy przewodniczy kolegium – albo jako organ nadzoru z państwa przyjmującego.