Na czym polega nadzór w zakresie kompetencji i reputacji?
18.03.2016 (aktualizacja 22 marca 2019)
Na czym polega nadzór w zakresie kompetencji i reputacji?
Członkowie organów zarządzających w bankach muszą być w stanie tak podejmować decyzje, by zarządzanie przebiegało bezpiecznie i rozważnie. Co za tym idzie, decyzje te przekładają się także na dobry stan całego sektora bankowego.
Odpowiedzialność za nabór do zarządu osób o odpowiednich kwalifikacjach i dbanie o utrzymanie tych kwalifikacji spoczywa w pierwszym rzędzie na samych bankach. Natomiast EBC nadzoruje ten proces: sprawdzamy, czy członkowie zarządu mają kompetencje i reputację odpowiednie do swojej funkcji. Nie możemy dopuścić, by dostała się do zarządu – lub pozostawała w nim w razie wystąpienia poważnego problemu – osoba mogąca zagrozić funkcjonowaniu banku. EBC stoi zatem na straży zarządów banków.
Kogo dotyczy sprawdzanie kwalifikacji?
EBC podejmuje decyzje w sprawie kompetencji i reputacji jedynie w odniesieniu do członków zarządów w tych bankach objętych europejskim nadzorem bankowym, które nadzoruje bezpośrednio, tj. w bankach istotnych. Decyzje dotyczące osób pełniących najważniejsze funkcje (niebędących członkami zarządu; ma to na przykład czasem miejsce w przypadku osób odpowiedzialnych za kontrolę wewnętrzną) są wydawane przez EBC tylko wtedy, gdy wymaga tego prawo krajowe. Natomiast w przypadku banków mniej istotnych (z wyjątkiem nowo licencjonowanych) decyzje w sprawie kompetencji i reputacji są nadal podejmowane przez krajowe organy nadzoru.
Jakie kryteria muszą spełniać kandydaci do zarządu?
Ocenę kompetencji i reputacji nowo powołanych członków zarządu przeprowadzamy zgodnie z odpowiednimi przepisami krajowymi wdrażającymi dyrektywę w sprawie wymogów kapitałowych (CRD). Oceniamy ich według pięciu kryteriów określonych w tej dyrektywie.
| Wiedza, umiejętności i doświadczenie | Czy kandydat ma wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do pełnienia danej funkcji w banku? |
|---|---|
| Reputacja | Czy kandydat został w przeszłości uznany za winnego przestępstwa, wykroczenia lub nieprawidłowości administracyjno-podatkowych? Czy jest stroną toczącego się postępowania sądowego? |
| Konflikt interesów | Przy podejmowaniu decyzji członkowie zarządu muszą być wolni od wpływów zewnętrznych. Czy kandydat nie jest narażony na konflikt interesów, który mógłby utrudnić obiektywne podejmowanie decyzji? |
| Dostępność | Czy kandydat może poświęcić wystarczająco dużo czasu na wykonywanie danej funkcji w banku? |
| Dopasowanie do całego zarządu | Co wniesie kandydat do zarządu i jak dobrze pasuje do jego całego składu? |
Jak przeprowadzana jest ocena kwalifikacji?
Najpierw same banki muszą wyłonić odpowiednich kandydatów na podstawie rzetelnej procedury naboru.
Następnie przekazują ich akta do krajowego organu nadzoru (nie do EBC) z wnioskiem – w formie przyjętej w danym kraju – o ocenę kompetencji i reputacji.
Po uruchomieniu procedury Dział Zezwoleń w EBC i wspólny zespół nadzorczy odpowiedzialny za dany bank, z pomocą organu krajowego, razem dokonują oceny. Udział zespołu nadzorczego jest ważny, gdyż zapewnia zgodność decyzji z ogólną linią nadzoru nad danym bankiem. Ostateczną decyzję podejmuje EBC.
Czy proces ten opiera się wyłącznie na dokumentach?
Nie. Przygotowywaniu akt kandydata może towarzyszyć nieformalna wymiana poglądów między nadzorcą a bankiem. W trakcie właściwej procedury oceny możemy także zdecydować się na przeprowadzenie rozmowy z kandydatem, żeby zebrać informacje uzupełniające dokumentację dostarczoną przez bank. Jest to też dla nas okazja, by omówić konkretne oczekiwania dotyczące przyszłej roli powoływanego członka zarządu.
Oczywiście kiedy EBC zamierza zgłosić sprzeciw wobec mianowania danej osoby, zainteresowany zawsze ma prawo do wysłuchania.
Jak długo trwa ocena kwalifikacji?
Głównym czynnikiem jest dostępność informacji. Zależy ona od tego:
- jak kompletne są informacje dostarczone przez bank,
- jak szybko krajowy organ nadzoru może zgromadzić potrzebne dodatkowe informacje,
- czy nie wystąpiły opóźnienia w przekazaniu tych informacji, zwłaszcza w tych jurysdykcjach, gdzie ocenę przeprowadza się już po powołaniu kandydata na stanowisko.
W niektórych jurysdykcjach ocenę zawiesza się lub przerywa, dopóki nadzorowany bank nie złoży dodatkowych informacji. Innymi czynnikami, które mogą mieć istotny wpływ na ogólny czas trwania oceny, są jej złożoność (np. charakterystyka, rola i stanowisko ocenianej osoby) oraz ewentualna potrzeba przeprowadzenia rozmowy lub wysłuchania.
Stosujemy się także do terminów określonych w prawie krajowym i zachęcamy do przestrzegania czteromiesięcznego terminu określonego we wspólnych wytycznych ESMA i EUNB w sprawie oceny kwalifikacji członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje.
Czy kandydat może objąć stanowisko, zanim otrzyma zielone światło od EBC?
Moment uruchomienia procedury oceny jest w poszczególnych krajach różny: w niektórych banki muszą złożyć wniosek lub zawiadomić krajowy organ nadzoru, kiedy stanowisko zostanie już obsadzone, w innych muszą wystąpić o zgodę wcześniej.
Czy korzystna decyzja w sprawie kompetencji i reputacji daje kandydatowi prawo do pracy w dowolnym banku?
Nie – decyzja taka jest wydawana na daną chwilę dla konkretnego banku i stanowiska. Jeśli sytuacja się zmieni, na przykład osoba ta przejdzie do innego banku, trzeba przeprowadzić nową ocenę.
Czy zdarzyło się, że kandydat przedstawiony przez bank został odrzucony?
Przede wszystkim należy podkreślić, że nasze decyzje nie są podawane do wiadomości publicznej. Ogólnie jednak nie oczekujemy, że liczba decyzji negatywnych będzie wysoka, gdyż banki wiedzą, jakie kryteria muszą spełnić ich kandydaci.
Poza tym decyzje nie zawsze są po prostu pozytywne lub negatywne. Czasem w wypadku zastrzeżeń stawiamy danej osobie lub bankowi określone wymogi, np. zobowiązujemy tę osobę do odbycia pewnego szkolenia bądź rezygnacji z jakiejś funkcji niezwiązanej z bankiem albo prosimy bank o informowanie nas o przebiegu toczącej się sprawy sądowej.
Ponadto ocena kompetencji i reputacji opiera się na zasadzie rzetelnego i sprawiedliwego procesu. Jeśli mamy wątpliwości, czy powoływany członek zarządu spełnia kryteria prawne, informujemy o tym bank i samego zainteresowanego. Jeśli jasno widać, że nie da się w pełni wyeliminować naszych zastrzeżeń, bank lub jego kandydat mogą zrewidować wniosek.