Kredyty zagrożone
Ryzyko kredytowe jest nieodłączną częścią działalności banków – udzielenie kredytu zawsze wiąże się z możliwością, że nie zostanie on spłacony. Z tego samego powodu nadzorcy z EBC zwracają szczególną uwagę na ryzyko kredytowe, a zwłaszcza przyglądają się kredytom zagrożonym.
Nadzór z bliska: Co to są kredyty zagrożone?Skala kredytów zagrożonych ma duże znaczenie dla gospodarki, ponieważ wpływają one niekorzystnie na rentowność banków i wiążą ich środki finansowe, co odbija się na zdolności sektora bankowego do udzielania nowych kredytów. Trudności występujące w tym sektorze mogą też szybko rozprzestrzenić się na inne części gospodarki i zaszkodzić pespektywom wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. W dążeniu do zapewnienia bezpieczeństwa i dobrego stanu europejskiego systemu bankowego EBC pomaga bankom w rozwiązywaniu tego problemu.
Szczegółowe dane na temat poziomu kredytów zagrożonych można znaleźć w kwartalnych statystykach nadzoru bankowego publikowanych przez EBC.
Nadzorcze statystyki bankowe EBCPriorytety nadzorcze
Kredyty zagrożone mogą znacząco wpływać na kondycję banku. Dlatego nadzorcy z EBC uważnie obserwują poziom tych kredytów w poszczególnych bankach. Sprawdzają także, czy banki właściwie zarządzają ryzykiem związanym z udzielonymi przez siebie kredytami oraz czy mają odpowiednie strategie, struktury zarządcze i procedury. Jest to elementem procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP), przeprowadzanego co roku we wszystkich bankach.
Ograniczenie ryzyka powstawania i kumulacji kredytów zagrożonych wymaga stosowania odpowiednich standardów kredytowych i skutecznego zarządzania ryzykiem kredytowym. Dla minimalizacji tego ryzyka banki powinny:
- udzielać nowych kredytów tylko takim klientom, którzy najprawdopodobniej będą w stanie je spłacić
- monitorować kredyty już udzielone, żeby wcześnie rozpoznawać trudną sytuację finansową klientów i starać się jej zaradzić
- rozmawiać z wiarygodnymi klientami w trudnej sytuacji finansowej o restrukturyzacji ich kredytów
- odpowiednio wcześnie tworzyć wystarczające rezerwy na pokrycie strat
- dążyć do zmniejszenia stanu kredytów zagrożonych.
Rygorystyczne standardy kredytowe, właściwe zarządzanie ryzykiem i aktywne zarządzanie kredytami zagrożonymi są szczególnie istotne w kontekście kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa: po wycofaniu obostrzeń wprowadzonych dla jej opanowania prawdopodobnie nastąpi gwałtowny wzrost zaległości w spłatach kredytów.
Żeby pomóc bankom poradzić sobie z kryzysem i kontynuować akcję kredytową, EBC dał im większą elastyczność m.in. co do klasyfikacji kredytów udzielonych solidnym dotąd klientom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej tylko tymczasowo. Należy jednak czuwać nad tym, żeby ta elastyczność nie przyczyniła się do wspierania nierentownych kredytobiorców i opóźnienia w uznaniu ich kredytów za zagrożone.
EBC przygotował dla banków przewodniki na temat postępowania z kredytami zagrożonymi i tworzenia odpowiednich rezerw.
Powiązane działania
Uporanie się z wysokim stanem kredytów zagrożonych wymaga działań nie tylko w dziedzinie nadzoru, lecz także w dwóch innych obszarach. Pierwszym jest prawo: w niektórych krajach unijnych dostępne narzędzia prawne są niewystarczające lub nie pozwalają na terminowe rozwiązanie kwestii tych kredytów.
Drugim obszarem są rynki wtórne, za których pośrednictwem banki mogą przenosić ryzyko związane z utrzymywaniem kredytów zagrożonych na inwestorów spoza sektora bankowego: te rynki często nie są dostatecznie rozwinięte. Także ta kwestia staje się szczególnie istotna w kontekście kryzysu spowodowanego pandemią i oczekiwanego wzrostu kredytów zagrożonych.
Przewodniczący Rady ds. Nadzoru EBC Andrea Enria uważa, że częściowym rozwiązaniem tego problemu mogłaby stać się europejska spółka zarządzająca aktywami albo sieć takich spółek.
Dążąc do rozwiązania problemu kredytów zagrożonych w skali ogólnoeuropejskiej, unijna Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych przedstawiła w 2017 plan działania obejmujący wszystkie trzy obszary: nadzór bankowy, reformę przepisów dotyczących niewypłacalności i odzyskiwania długów oraz rozwój rynków wtórnych. Komisja Europejska monitoruje postępy w zmniejszaniu stanu kredytów zagrożonych. W grudniu 2020 przedstawiła również strategię zapobiegania przyszłemu narastaniu takich kredytów na skutek kryzysu spowodowanego pandemią.