Proces przeglądu i oceny nadzorczej w 2015

Celem procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP) jest budowanie odporności systemu bankowego, która jest warunkiem trwale stabilnego i solidnego finansowania gospodarki. Doświadczenia z minionych kryzysów wskazują, że niedokapitalizowany system bankowy jest barierą dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego. System bankowy z odpowiednim poziomem kapitału zapewnia długoterminowe korzyści, które są znacznie wyższe od wszelkich krótkoterminowych kosztów ponoszonych albo przez same banki, albo przez państwo, gdy musi ono udzielić słabszym bankom publicznego wsparcia.

Wspólna metodologia

W 2015 po raz pierwszy zastosowano wspólną metodologię SREP wobec 120 największych grup bankowych w strefie euro. Wcześniej w poszczególnych krajach stosowano różne procesy. Poziomy kapitału i płynności banków pod bezpośrednim nadzorem EBC zostały obecnie ustalone na podstawie ich profili ryzyka. W razie konieczności stosowano dodatkowe środki nadzorcze.

Podręcznik metodologii procesu SREP na 2015 (niedostępny po polsku):

Metodologia SSM jest zgodna z przepisami unijnymi i wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB). Opiera się na dobrych praktykach jednolitego mechanizmu nadzorczego (SSM) oraz zaleceniach organów międzynarodowych. Obejmuje całościową ocenę zdolności instytucji do efektywnego działania, przyjmuje perspektywę prognostyczną i uwzględnia zasadę proporcjonalności. Łączy elementy ilościowe z jakościowymi przez dopuszczenie tzw. ograniczonej opinii eksperckiej. Dzięki temu zapewnia spójność, a jednocześnie uwzględnia specyfikę instytucji. Po raz pierwszy możliwe były szeroko zakrojone analizy porównawcze i przekrojowe. Wszystkie instytucje mogły być ocenione w spójny sposób, co służy większej integracji jednolitego rynku bankowego.

Wymogi kapitałowe

W sumie w latach 2015–2016 wymogi kapitałowe, z uwzględnieniem skutków wprowadzenia łącznych wymogów dotyczących buforów, stopniowo wzrosły o 50 punktów bazowych.

• Biorąc pod uwagę miejsce strefy euro w cyklu gospodarczym, należy utrzymać, a w niektórych przypadkach podnieść, poziom kapitału w systemie bankowym. Wiele banków wciąż odbudowuje swoją kondycję po kryzysie finansowym z 2012 i nadal zmaga się z ryzykiem i trudnościami. W tym kontekście średni poziom wymogów w ramach filaru II w porównaniu z rokiem 2015 wzrósł o 30 punktów bazowych.
• Ponadto w następstwie kryzysu dostrzeżono – i uwzględniono w zasadach kapitałowych i kalibracji SSM na podstawie unijnych przepisów – konieczność ograniczenia niekorzystnego wpływu działalności globalnych i krajowych banków o znaczeniu systemowym na cały system finansowy i na gospodarki strefy euro. W tym celu, zgodnie z wytycznymi EUNB, do wymogów w ramach filaru II dodano bufory systemowe (bufory dla globalnych bądź krajowych banków o znaczeniu systemowym lub bufor na ryzyko systemowe). Dzięki temu ograniczono prawdopodobieństwo i intensywność rozprzestrzenienia się problemów tych instytucji w całym systemie. Stopniowo wprowadzane bufory systemowe są przyczyną dodatkowego zwiększenia wymogów kapitałowych (pozostałych 20 punktów bazowych) dla banków ze strefy euro między 2015 a 2016. Będą one wprowadzane stopniowo do roku 2019.

Starannie sprawdziliśmy poziom kapitału wymaganego od banków ze strefy euro, uwzględniając zwłaszcza kapitał podstawowy Tier I (CET1) przy pełnym obciążeniu oraz całkowite wymogi kapitałowe. W przypadku globalnych banków o znaczeniu systemowym kalibracja wprowadzanych wymogów kapitałowych przy pełnym obciążeniu odzwierciedla kilka kwestii, w tym konieczność zapewnienia spójnych zasad dla wszystkich 120 instytucji, systemowe skutki działalności globalnych i krajowych banków o znaczeniu systemowym oraz obszerne porównanie z globalnymi bankami o znaczeniu systemowym z innych jurysdykcji.

Maksymalna kwota podlegająca wypłacie

Podejście SSM do stosowania maksymalnych kwot podlegających wypłacie wynika z opinii EUNB opublikowanej 18 grudnia 2015.

Opinia EUNB (EBA/Op/2015/24) (tylko po angielsku)

To podejście może jednak zostać zmienione w związku z przyszłymi nowelizacjami przepisów lub zastosowaniem wytycznych EUNB. Ma to służyć spójności i harmonizacji na jednolitym rynku.

Większa pewność w planowaniu kapitału

Dzięki bezpośredniej komunikacji z bankami zapewniamy przejrzystość i pewność nadzorczą, które są dla nich niezbędne do planowania kapitału. Przy założeniu niezmienności warunków wymogi kapitałowe w ramach filaru II określone w decyzjach SREP z 2015 są wskazaniami na przyszłość, zwłaszcza że w pełni uwzględniliśmy już wymogi w zakresie bufora zabezpieczającego przy pełnym obciążeniu. Banki mogą też zaplanować stopniowe wdrażanie pakietu CRD IV/CRR, czyli odliczeń od kapitału CET1 oraz tworzonych stopniowo buforów na ryzyko systemowe. Choć nie są jeszcze znane ostateczne zmiany w umowie bazylejskiej III, wiadomo już, że ich celem nie jest znaczące podniesienie kapitału w systemie, lecz większa prostota, porównywalność i przejrzystość wymogów kapitałowych w bankach.