Επιλογές αναζήτησης
Η ΕΚΤ Ενημέρωση Επεξηγήσεις Έρευνα & Εκδόσεις Στατιστικές Νομισματική πολιτική Το ευρώ Πληρωμές & Αγορές Θέσεις εργασίας
Προτάσεις
Εμφάνιση κατά

Λιθουανία: Η σπουδαιότητα των υψηλών εποπτικών προτύπων

29/12/2014

Με την υιοθέτηση του ευρώ, η Λιθουανία θα ενταχθεί στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό την 1η Ιανουαρίου 2015. Η Ingrida Šimonytė, αναπληρώτρια πρόεδρος της Lietuvos bankas, θα γίνει μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου. Σε διαδικτυακή συνέντευξη αναφέρεται στα κύρια χαρακτηριστικά του τραπεζικού τομέα της Λιθουανίας και στις προκλήσεις για την τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ.

Τι σημαίνει για τη Λιθουανία η ένταξη ως πλήρες μέλος στη ζώνη του ευρώ και στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ); Πώς αισθάνεστε που θα γίνετε μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου;

Ανέκαθεν θεωρούσαμε την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη ένταξη της Λιθουανίας στη ζώνη του ευρώ ως πλήρες μέλος ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της χώρας, δεδομένου ότι λειτουργούμε με καθεστώς επιτροπής συναλλάγματος από το 1994 και το λίτας είναι συνδεδεμένο με το ευρώ από τον Φεβρουάριο του 2002.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο στόχος της άμεσης ένταξης στη ζώνη του ευρώ αποτελεί μια φυσική στρατηγική, ιδίως εφόσον η χώρα μας κατέβαλε τόσες σημαντικές προσπάθειες για να παραμείνει συνδεδεμένη με το ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008-2009. Η ένταξη στη ζώνη του ευρώ συνεπάγεται την πλήρη εξάλειψη των συναλλαγματικών κινδύνων και του κόστους συναλλαγών, καθώς και έναν ακόμα πιο ανθεκτικό τραπεζικό τομέα.

Είναι ευτυχές το γεγονός ότι θα συμμετάσχουμε στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό και στο Εποπτικό Συμβούλιο σχεδόν από το ξεκίνημά τους, καθώς έτσι οι προσπάθειες προσαρμογής θα είναι μικρότερες από ό,τι αν συμμετείχαμε αργότερα. Θα χαρώ να συνεργαστώ με τους συναδέλφους μου, προκειμένου να ασκήσω τα καθήκοντα για τα οποία δημιουργήθηκε ο ΕΕΜ.

Η συνολική αξιολόγηση ήταν μια προεπισκόπηση της άμεσης εποπτείας της ΕΚΤ στις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες της Λιθουανίας. Πώς έχουν προετοιμαστεί οι τράπεζες για τη μετάβαση; Ποιος ήταν ο ρόλος σας σε αυτή τη διαδικασία;

Οι δύο από τις μεγαλύτερες τράπεζες έχουν θυγατρικές στην Εσθονία και τη Λετονία, άρα ήταν μια οριζόντια άσκηση για εκείνες και για τους ομίλους των SEB και Swedbank, παρά το γεγονός ότι, ως όμιλοι, δεν εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιοτήτων του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Η τρίτη τράπεζα –η DNB– συμμετείχε επίσης στην άσκηση στην Εσθονία. Υπήρξε περιθώριο για συνέργειες από πολλές απόψεις. Οι τράπεζες αντεπεξήλθαν και οι διορθώσεις ήταν ελάχιστες, ακόμα και στο πλαίσιο του σεναρίου της προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Σε κάθε περίπτωση, το κεφάλαιο παρέμεινε σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα από τα κατώτατα όρια. Αυτό δείχνει ότι όλες οι τράπεζες τήρησαν μια πολύ συνετή στάση μετά την επέλαση της παγκόσμιας κρίσης, αναγνωρίζοντας δυνητικές ζημίες βάσει πολύ συντηρητικών υποθέσεων, με αποτέλεσμα εκείνη την περίοδο να μην υπάρχει πραγματική ανάγκη για τυχόν προσαρμογές. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η ένταξή μας στον ΕΕΜ θα γίνει από πολύ βιώσιμη βάση.

Η Lietuvos bankas είχε αρκετά εκτεταμένο ρόλο στη διαδικασία, δεδομένου ότι είχαμε στη διάθεσή μας λιγότερο χρόνο για τη διεξαγωγή της άσκησης αυτής από ό,τι οι άλλες χώρες, μιας και ξεκινήσαμε αργότερα. Επομένως, δεν περιοριστήκαμε μόνο στον συντονισμό και την εποπτεία. Αναλάβαμε επίσης κάποια τμήματα του ελέγχου της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού για να εξασφαλίσουμε ότι η άσκηση θα ολοκληρωθεί εγκαίρως και θα είναι αποδοτική ως προς το κόστος, εφόσον ήταν δύσκολο για τους τοπικούς ελεγκτές και συμβούλους να παράσχουν επαρκές προσωπικό σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του τραπεζικού τομέα της Λιθουανίας και ποιος ο αντίκτυπος της εποπτείας που ασκείται από την ΕΚΤ;

Όπως έχω ήδη αναφέρει, το μοντέλο του τραπεζικού συστήματος στη Λιθουανία είναι παρόμοιο με εκείνο των άλλων χωρών της Βαλτικής, καθώς ακόμη και οι επωνυμίες των μεγάλων τραπεζών παραμένουν σε μεγάλο βαθμό οι ίδιες. Στον τραπεζικό τομέα κυριαρχούν θυγατρικές σκανδιναβικών τραπεζών και τρεις μεγάλες τράπεζες κατέχουν το περίπου 70% του μεριδίου της αγοράς. Υπάρχουν και κάποιες μικρότερες τράπεζες που δεν εμπίπτουν στον ορισμό για τα συστημικώς σημαντικά ιδρύματα, καθώς και κάποια υποκαταστήματα.

Το τραπεζικό σύστημα έδειξε ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης, καθώς οι ζημίες στις περισσότερες περιπτώσεις αναγνωρίστηκαν αμέσως, και ενισχύθηκαν τα επίπεδα κεφαλαίου. Κάποιες μικρές τράπεζες, ωστόσο, εκκαθαρίστηκαν αναγκαστικά την περίοδο 2011-2013 εξαιτίας της κακοδιαχείρισής τους, αλλά δεν υπήρξαν αρνητικές δευτερογενείς επιδράσεις σε συστημικό επίπεδο και το τραπεζικό σύστημα εν γένει έγινε ακόμα πιο ανθεκτικό και συνετό.

Οι δείκτες προληπτικής εποπτείας των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στη Λιθουανία εξακολουθούν να υπερβαίνουν σημαντικά τα απαιτούμενα ελάχιστα όρια. Για παράδειγμα, την 1η Οκτωβρίου 2014 ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας του τραπεζικού συστήματος βρισκόταν στο 20,7%.

Οι τρεις σημαντικές τράπεζες της Λιθουανίας είναι θυγατρικές ξένων τραπεζικών ομίλων που έχουν την έδρα τους σε μη συμμετέχουσες χώρες. Πώς θα λειτουργήσει η συνεργασία με τις αρχές εποπτείας των χωρών καταγωγής των τραπεζών αυτών στο πλαίσιο του ΕΕΜ;

Η συνεργασία μεταξύ της Lietuvos bankas και των αρχών ενοποιημένης εποπτείας των τριών μεγαλύτερων τραπεζών, οι οποίες είναι εγκατεστημένες στη Σουηδία και τη Νορβηγία, υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και αποτελεί καλό παράδειγμα διασυνοριακής εποπτείας. Τα σώματα εποπτών έχουν εξασφαλίσει έναν αποτελεσματικό και καλά οργανωμένο διάλογο μεταξύ των εθνικών εποπτικών αρχών και ασφαλώς υπηρετούν τον σκοπό τους.

Στο πλαίσιο του ΕΕΜ, η ΕΚΤ θα γίνει πλήρες μέλος των εν λόγω σωμάτων, συνεχίζοντας και επικουρώντας την παραγωγική εμπειρία. Οι εθνικές εποπτικές αρχές από τις συμμετέχουσες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Lietuvos bankas, θα συμμετέχουν στα σώματα εποπτών ως παρατηρητές και θα υποστηρίζουν πλήρως την ενεργό συμμετοχή της ΕΚΤ στις δραστηριότητές τους. Οι πιο πρόσφατες συναντήσεις των σωμάτων εποπτών στις οποίες έχει παρευρεθεί η ΕΚΤ έχουν ήδη δείξει πως η παραγωγική συνεργασία θα συνεχίσει στο ίδιο πνεύμα.

Γενικώς, ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή τραπεζική εποπτεία;

Πιστεύω ότι είναι σημαντικό η ΕΚΤ, ως αρχή εποπτείας, να διασφαλίζει ταυτόχρονα υψηλά πρότυπα εποπτείας και δίκαιη μεταχείριση των εποπτευόμενων τραπεζών.

Δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την αυστηρότητα και την ακεραιότητα της εποπτείας, αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να αποφεύγεται μια απλοϊκή προσέγγιση πανομοιότυπη για όλους. Οι αποφάσεις πρέπει να είναι σαφείς και κατανοητές. Πρέπει να δοθεί ευκαιρία στις εποπτευόμενες τράπεζες να εκφέρουν την άποψή τους, καθώς και να διασφαλιστεί συνεργασία υψηλού επιπέδου.

Ως ένα από τα νεαρότερα ηγετικά στελέχη στη χώρα σας, έχετε ήδη πετύχει πολλά στην καριέρα σας. Τι είναι αυτό που σας παρακινεί και από που αντλείτε την έμπνευσή σας;

Πολλοί νέοι εντάχθηκαν σε οργανισμούς και επιχειρήσεις όταν η Λιθουανία επανέκτησε την ανεξαρτησία της και πάλεψαν να οικοδομήσουν ένα θεσμικό πλαίσιο και επιχειρηματικό περιβάλλον δυτικών προδιαγραφών. Ως παιδί που μεγάλωσε υπό σοβιετική κατοχή ονειρεύτηκα την ημέρα που η χώρα μου θα αποκτούσε την ελευθερία της και θα είχε τη δυνατότητα να αγωνιστεί για δημοκρατία και ευημερία, πρότυπα που γνωρίζαμε ότι υπήρχαν στην άλλη πλευρά του σιδηρού παραπετάσματος. Χαίρομαι που αυτό έγινε πραγματικότητα και που είχα τη δυνατότητα να παίξω κάποιο ρόλο σε αυτήν την πρωτοφανή μετάβαση. Η τεράστια αλλαγή που έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής είναι ο βασικός κινητήριος παράγοντας για μένα και τους συνομηλίκους μου.

Μηχανισμός καταγγελίας παραβάσεων