Co to są instytucje mniej istotne?

2 sierpnia 2024

Wszystkie nadzorowane banki domyślnie uznaje się za instytucje mniej istotne. Uzyskują one status istotnych – i zostają objęte bezpośrednim nadzorem EBC – dopiero wtedy, gdy spełniają przynajmniej jedno z kryteriów istotności określonych w rozporządzeniu ramowym w sprawie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego (SSM). Te kryteria dotyczą wielkości banku, jego znaczenia dla gospodarki danego kraju lub całej Unii Europejskiej, a także skali jego działalności transgranicznej. W grudniu 2023 było 110 banków zaklasyfikowanych jako istotne oraz około 2000 – jako mniej istotne.

Wiele banków mniej istotnych świadczy usługi na rzecz mniejszych społeczności lub regionów. Przykładowo do tej kategorii należy większość banków oszczędnościowych i spółdzielczych. Ponadto w porównaniu z większymi instytucjami banki mniej istotne oferują bardziej ukierunkowane usługi i produkty, takie jak finansowanie kupna pojazdów, kredyty hipoteczne, kredyty dla konkretnych sektorów i obsługa obrotu papierami wartościowymi.

Nadzór nad instytucjami mniej istotnymi sprawują krajowe organy nadzoru pod zwierzchnią kontrolą EBC (instytucje istotne są nadzorowane bezpośrednio przez EBC). Stosują przy tym zasadę proporcjonalności. Dzięki niej oczekiwania i wymogi nadzorcze odpowiadają wielkości, znaczeniu systemowemu i profilowi ryzyka nadzorowanych banków, a zasoby organów nadzoru są wykorzystywane efektywnie. Zasada proporcjonalności nie zwalnia jednak banków z obowiązku przestrzegania minimalnych standardów.

Żeby stosować proporcjonalne podejście wobec banków, klasyfikuje się je według określonych cech. To oznacza, że rozróżnienie między instytucjami istotnymi i mniej istotnymi jest punktem wyjścia do proporcjonalnego nadzoru. Dalsze pogrupowanie instytucji mniej istotnych stało się możliwe po wprowadzeniu kategorii małych i niezłożonych instytucji na podstawie zmienionego rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych (CRR II). Ponadto dodatkowymi czynnikami różnicującymi są charakterystyczne parametry banków, np. profil ryzyka, model biznesowy, skala działalności transgranicznej i wielkość. Przyjmuje się je do określenia odpowiedniego poziomu zaangażowania nadzoru (w ujęciu częstotliwości, zakresu i szczegółowości przeglądów) oraz sprawozdawczości nadzorczej.