Πώς η ΕΚΤ εποπτεύει τράπεζες που χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία
27 Μαρτίου 2018 (Τελευταία ενημέρωση: 13 Νοεμβρίου 2019)
Πολλοί από εμάς θεωρούμε απολύτως φυσιολογικό να πληρώνουμε τον καφέ μας ή να μεταφέρουμε χρήματα μέσω του έξυπνου τηλεφώνου μας. Για να παρέχουν αυτές τις καινοτόμες υπηρεσίες, οι τράπεζες χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία.
Τι σημαίνει «fintech»
Fintech (σύντμηση των λέξεων «financial technology», δηλ. χρηματοοικονομική τεχνολογία) είναι ένας γενικός όρος ο οποίος καλύπτει κάθε είδος τεχνολογικής καινοτομίας που χρησιμοποιείται για τη στήριξη ή την παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Η χρηματοοικονομική τεχνολογία επιφέρει πολλές αλλαγές στον χρηματοπιστωτικό τομέα και συντελεί στη δημιουργία μιας σειράς νέων επιχειρηματικών μοντέλων, εφαρμογών, διαδικασιών και προϊόντων.
Οι εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας θέτουν στο επίκεντρο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους την καινοτομία που βασίζεται στην τεχνολογία. Μπορεί να δραστηριοποιούνται ιδιαιτέρως σε τομείς όπως οι υπηρεσίες πληρωμών, η βαθμολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας και οι αυτοματοποιημένες επενδυτικές συμβουλές, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, δεδομένα μεγάλης κλίμακας (big data) ή τεχνολογία blockchain.
Πώς οι τράπεζες χρησιμοποιούν τη χρηματοοικονομική τεχνολογία
Ορισμένες νέες τράπεζες έχουν επιχειρηματικά μοντέλα που στηρίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στη χρηματοοικονομική τεχνολογία. Αυτό που τις κάνει να ξεχωρίζουν από τις παραδοσιακές τράπεζες είναι το γεγονός ότι η τεχνολογία διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, ότι συχνά έχουν μόνο ψηφιακή παρουσία και ότι εφαρμόζουν καινοτόμους τρόπους για να προσεγγίζουν και να επικοινωνούν με τους πελάτες. Ορισμένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν είναι η έγκριση δανείων με αυτοματοποιημένο τρόπο, οι εύκολες στη χρήση εφαρμογές, ο μοντέρνος σχεδιασμός και η ισχυρή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ταυτόχρονα, πολλές από τις υπάρχουσες τράπεζες διερευνούν και αυτές με ποιον τρόπο μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη χρηματοοικονομική τεχνολογία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνεργάζονται με τις εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας – ή ακόμα και τις εξαγοράζουν – για να μετασχηματίσουν το προφίλ τους και να παρέχουν καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα.
Χάρη στη χρηματοοικονομική τεχνολογία οι τράπεζες μπορούν να βελτιώσουν την εμπειρία του πελάτη παρέχοντας ενισχυμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Επίσης, μπορούν να βελτιώσουν τις εσωτερικές διαδικασίες τους.
Με έναν τόσο μεγάλο ρόλο της τεχνολογίας, είναι ασφαλείς οι τράπεζες που χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία;
Όλες οι τράπεζες – παραδοσιακές και μη – εκτίθενται σε διάφορες μορφές κινδύνου. Καταρχήν, οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και την ανθεκτικότητα τόσο των νέων όσο και των πιο καθιερωμένων τραπεζικών υποδομών, παρέχοντας ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών σε ένα ευρύ φάσμα καταναλωτών. Όμως, θα μπορούσαν ταυτόχρονα να εντείνουν ορισμένους υφιστάμενους κινδύνους.
Εναπόκειται στις ίδιες τις τράπεζες – ανεξαρτήτως του επιχειρηματικού μοντέλου – να εφαρμόζουν κατάλληλες διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων προκειμένου να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους που τις απειλούν, μεταξύ άλλων τους κινδύνους που σχετίζονται με την αναδυόμενη χρηματοοικονομική τεχνολογία. Οι εποπτικές αρχές τα λαμβάνουν όλα αυτά υπόψη κατά την αξιολόγηση των τραπεζών.
Ποια προσέγγιση ακολουθεί η ΕΚΤ όταν εποπτεύει τράπεζες που χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία
Η ΕΚΤ και οι εθνικές εποπτικές αρχές τηρούν μια ενιαία γενική αρχή: «ίδιες επιχειρηματικές δραστηριότητες, ίδιοι κίνδυνοι, ίδια εποπτεία». Με άλλα λόγια, εποπτεύουμε τις τράπεζες που χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία με τον ίδιο τρόπο όπως τις παραδοσιακές τράπεζες. Τηρούμε ουδέτερη στάση σε ό,τι αφορά την τεχνολογία που χρησιμοποιούν και αντιθέτως επικεντρωνόμαστε στους κινδύνους που αυτή ενέχει.
Η ΕΚΤ παρακολουθεί προσεκτικά την τεχνολογική καινοτομία στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει για την τραπεζική εποπτεία. Σε αυτό το πλαίσιο, αξιολογούμε τις επιδράσεις της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και του ανταγωνισμού από μη τραπεζικά ιδρύματα στα επιχειρηματικά μοντέλα των τραπεζών.
Πώς λαμβάνουν άδεια λειτουργίας οι τράπεζες που χρησιμοποιούν χρηματοοικονομική τεχνολογία
Οι οντότητες που επιθυμούν να παρέχουν τραπεζικές υπηρεσίες, ανεξαρτήτως επιχειρηματικού μοντέλου, πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια λειτουργίας τράπεζας. Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτείας, οι άδειες λειτουργίας τραπεζών χορηγούνται από την ΕΚΤ.
Ο αυξανόμενος αριθμός εταιρειών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας που υποβάλλουν αιτήσεις για άδεια λειτουργίας οδήγησαν την ΕΚΤ να δημοσιεύσει το 2018 τον οδηγό σχετικά με την αξιολόγηση αιτήσεων αδειοδότησης πιστωτικών ιδρυμάτων χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Ο οδηγός εξηγεί με σαφήνεια πώς αξιολογούνται οι άδειες λειτουργίας και συνδράμει τις εποπτικές αρχές στην αξιολόγηση συγκεκριμένων πτυχών των επιχειρηματικών μοντέλων χρηματοοικονομικής τεχνολογίας. Ο οδηγός θα πρέπει να διαβάζεται μαζί με τους γενικούς οδηγούς της ΕΚΤ για την αξιολόγηση αιτήσεων αδειοδότησης και τις αξιολογήσεις καταλληλότητας.
Εποπτικές εγκρίσεις