Hoe houdt de ECB toezicht op banken die fintech gebruiken?
27 maart 2018 (bijgewerkt op 13 november 2019)
Voor veel mensen is het heel gewoon om met hun smartphone een koffie te betalen of geld over te maken. Om dit soort nieuwe diensten te kunnen aanbieden, maken banken gebruik van fintech.
Wat is fintech?
Met fintech (een afkorting van financiële technologie) worden alle vormen van technologische innovatie bedoeld die worden gebruikt bij de financiële dienstverlening en de ondersteuning daarvan. Fintech brengt vele veranderingen in de financiële sector met zich mee en geeft aanleiding tot allerlei nieuwe bedrijfsmodellen, toepassingen, processen en producten.
Fintechbedrijven baseren hun bedrijfsmodel op door technologie mogelijk gemaakte innovatie. Ze zijn vaak vooral actief op terreinen als betalingsdiensten, kredietscorebepaling en geautomatiseerd beleggingsadvies en zetten daarbij kunstmatige intelligentie, big data en blockchaintechnologieën in.
Hoe maken banken gebruik van fintech?
Sommige nieuwe banken hebben een bedrijfsmodel dat sterk leunt op fintech. Wat deze banken onderscheidt van de traditionele banken is dat technologie bij hen een centrale rol speelt, dat ze vaak alleen op internet actief zijn en dat ze bij het werven van en communiceren met hun klanten op nieuwe manieren te werk gaan. Dat doen ze onder andere door automatische kredietacceptatie, gebruikersvriendelijke mobiele apps, modern design en een nadrukkelijke aanwezigheid op sociale media.
Veel bestaande banken onderzoeken intussen hoe ook zij fintech zouden kunnen inzetten. In sommige gevallen proberen ze hun profiel te veranderen en innovatieve producten en diensten te gaan verlenen door met fintechbedrijven samen te werken of die over te nemen.
Banken willen met behulp van fintech hun klanten een betere ervaring bieden door hun producten en diensten te verbeteren. Maar fintech kan ook de interne processen van de banken helpen verbeteren.
Als technologie zo'n grote rol speelt, zijn banken die fintech gebruiken dan wel veilig?
Alle banken, zowel traditionele als fintechbanken, staan bloot aan verschillende soorten risico's. In principe zouden nieuwe technologieën kunnen bijdragen aan een efficiëntere en robuustere infrastructuur van zowel nieuwe als gevestigde banken en bieden ze de mogelijkheid een bredere groep consumenten te bereiken met een gevarieerd pakket aan producten en diensten. Maar ze zouden ook bepaalde bestaande risico’s kunnen vergroten.
Los van hun bedrijfsmodel, is het de verantwoordelijkheid van de banken zelf om hun risico’s te beheersen met behulp van toereikende risicomanagementprocessen. Nieuwe risico's in verband met fintech vallen daar ook onder. De toezichthouders houden daarmee rekening bij hun beoordeling van de bank.
Hoe houdt de ECB toezicht op banken die fintech gebruiken?
De ECB en de nationale toezichthouders hanteren één algemeen principe: ‘zelfde bedrijf, zelfde risico's, zelfde toezicht’. Met andere woorden: het toezicht op banken die fintech gebruiken, verschilt niet van het toezicht op traditionele banken. We staan neutraal tegenover de technologie die banken gebruiken en kijken in plaats daarvan naar de specifieke risico's die een bank loopt.
De ECB volgt de technologische innovatie in de financiële sector en de eventuele gevolgen daarvan voor het toezicht op de voet. In dit verband beoordelen we ook de effecten van fintech en van concurrentie door niet-banken op de bedrijfsmodellen van de banken.
Hoe verloopt de vergunningverlening aan banken die fintech gebruiken?
Elke instelling die bankdiensten aanbiedt, ongeacht haar bedrijfsmodel, moet een bankvergunning aanvragen. Bankvergunningen voor banken die onder het Europees bankentoezicht vallen, worden door de ECB verleend.
Omdat steeds meer fintechbedrijven een bankvergunning aanvragen, heeft de ECB in 2018 een gids inzake de beoordeling van aanvragen voor een vergunning als fintechkredietinstelling gepubliceerd. In de gids wordt duidelijk uitgelegd hoe vergunningaanvragen worden beoordeeld en vinden toezichthouders handvatten voor de beoordeling van specifieke aspecten van fintechbedrijfsmodellen. De gids dient in samenhang te worden gelezen met de algemene ECB-gidsen voor de beoordeling van vergunningaanvragen en van de deskundigheid en betrouwbaarheid.
Vergunningen