Jak EBC nadzoruje banki korzystające z technologii finansowych?

27 marca 2018 (aktualizacja 13 listopada 2019)

Dziś wiele osób regularnie płaci za zakupy lub robi przelewy bankowe za pomocą smartfona. Do obsługi tych nowych metod płatności banki wykorzystują technologie finansowe.

Co to są „technologie finansowe”?

To ogólny termin na określenie różnych innowacyjnych technologii cyfrowych – np. sztucznej inteligencji, big data i blockchain – wykorzystywanych do świadczenia lub wspomagania usług finansowych. Te technologie zmieniają oblicze sektora finansowego i są podstawą nowych modeli biznesowych, aplikacji, procesów i produktów.

Firmy, dla których oferowanie nowatorskich rozwiązań opartych na technologiach finansowych jest głównym przedmiotem działalności, nazywa się fintechami (skrót od financial technology). Fintechy działają najczęściej w takich dziedzinach jak usługi płatnicze, scoringi kredytowe (tj. oceny wiarygodności kredytowej) i zautomatyzowane doradztwo inwestycyjne.

Jak banki korzystają z technologii finansowych?

Modele biznesowe części nowych banków w dużym stopniu opierają się właśnie na technologiach finansowych. Od modeli tradycyjnych odróżnia je to, że w tych bankach technologie finansowe są podstawą działalności, że często są to banki wyłącznie internetowe oraz że stosują nowatorskie sposoby pozyskiwania klientów i kontaktu z nimi. Do narzędzi stosowanych przez takie banki należą zautomatyzowane systemy zatwierdzania kredytów, łatwe w obsłudze aplikacje mobilne, nowoczesna szata graficzna i silna obecność w mediach społecznościowych.

Jednak również wiele tradycyjnych banków analizuje możliwości wykorzystania technologii finansowych. Czasem współpracują z firmami fintechowymi – lub nawet je przejmują – żeby zmienić swój profil biznesowy i także sprzedawać innowacyjne usługi i produkty.

Technologie finansowe mogą pomóc bankom nie tylko w przyciągnięciu i utrzymaniu klientów, lecz także w usprawnieniu procesów wewnętrznych.

Czy zależność od technologii finansowych nie odbija się na bezpieczeństwie banków?

Wszystkie banki – zarówno fintechowe, jak i tradycyjne – są narażone na różne rodzaje ryzyka. W obu typach banków nowe technologie mogą z jednej strony poprawić wydajność i odporność infrastruktury dzięki zróżnicowaniu oferty produktów i usług oraz poszerzeniu grona klientów, ale z drugiej – mogą też potęgować pewne istniejące zagrożenia.

Każdy bank, niezależnie od modelu biznesowego, powinien sam zadbać o odpowiednie procedury zarządzania ryzykiem, jakie może w nim wystąpić. Dotyczy to również nowych zagrożeń związanych z technologiami finansowymi. Natomiast nadzorcy będą je brać pod uwagę przy badaniu banków.

Jakie jest podejście EBC do nadzoru nad bankami korzystającymi z technologii finansowych?

Wspólną nadrzędną zasadą EBC i krajowych organów nadzoru jest: „ta sama branża, te same zagrożenia, taki sam nadzór”. Innymi słowy, banki korzystające z technologii finansowych są nadzorowane tak samo jak banki tradycyjne. Nasze podejście do technologii używanych przez bank jest neutralne, interesuje nas tylko konkretne ryzyko, jakie może się z nimi wiązać.

EBC uważnie obserwuje innowacje technologiczne w sektorze finansowym i ich implikacje dla nadzoru bankowego. W tym kontekście oceniamy wpływ technologii finansowych i konkurencji ze strony podmiotów niebędących bankami na modele biznesowe banków.

Jak bank korzystający z technologii finansowych uzyskuje licencję bankową?

Każdy podmiot, który chce świadczyć usługi bankowe – niezależnie od swojego modelu biznesowego – musi uzyskać na to zezwolenie, tzw. licencję bankową. W europejskim systemie nadzoru bankowego te licencje wydaje EBC.

Ponieważ liczba firm fintechowych występujących o licencje stale rośne, w 2018 EBC wydał przewodnik do oceny wniosków o licencję składanych przez instytucje kredytowe z branży fintech (niedostępna po polsku). Ma on pomóc nadzorcom w analizie konkretnych aspektów modeli biznesowych opartych na technologiach finansowych. Należy go traktować jako uzupełnienie ogólnych przewodników EBC do oceny wniosków o licencję oraz oceny kompetencji i reputacji członków organów zarządzających.

Zezwolenia