Interview met De Tijd en L’Echo

Interview met Andrea Enria, voorzitter van de Raad van Toezicht van de ECB, door Pieter Suy en Olivier Samois

5 november 2020

Hoe kwetsbaar zijn banken nu we in een nieuwe fase van de coronacrisis zijn aanbeland?

In juli was het basisscenario van de ECB dat we in 2020 een zware recessie zouden kennen, gevolg door een behoorlijk snel herstel waardoor de economie van de eurozone tegen eind 2022 weer op het niveau van 2019 zou draaien. In zo’n scenario zouden banken hun kapitaalpositie wel enigszins aangetast zien, maar het zou beheersbaar blijven.

In een tweede golf, met een trager herstel, kan de impact op de kapitaalspositie en de verslechtering van de kwaliteit van de activa op de balansen veel groter zijn. Banken mogen op het beste hopen. Maar ze moeten zich op het slechtste voorbereiden.

En zijn ze voldoende voorbereid?

Banken kregen in juli al de waarschuwing dat ze zich moeten voorbereiden op een beduidende toename van kredieten die niet of laattijdig worden terugbetaald. Ze moeten hun klanten ook proactief doorlichten. Sommige van die klanten zullen misschien tijdelijk betaalproblemen ondervinden maar kunnen deze crisis wel overleven. Anderen zijn er slechter aan toe en zullen dat niet kunnen.

Dit is een kritiek punt. Als banken vroeg in actie treden en hun klanten weer de kans geven om te betalen door leningen te herstructureren, dan kunnen ze een sterke toename van kredietverliezen vermijden. Want die dreigen anders fors te stijgen als de betaalpauzes en andere steunmaatregelen wegvallen.

Eerder dit jaar kregen banken te horen dat ze best geen dividenden uitkeren en eigen aandelen inkopen. Maar intussen hinten onder andere Banco Santander en HSBC erop dat ze weer dividenden willen uitkeren.

Natuurlijk zijn ze de druk aan het opvoeren. Dat was me ook niet ontgaan (lacht). Maar we zullen doen wat in het belang van de sector is. Op dit moment wachten we nog af. We beslissen na 10 december, als de ECB haar macro-economische prognoses publiceert.

U herhaalde recent uw pleidooi voor een Europese vermogensbeheerder, een ‘bad bank’, die een groot deel van de slechte leningen die de banken op de boeken hebben zou overnemen.

We maken een nooit geziene crisis door die ook puin zal achterlaten in de balansen van de banken. In het ergste scenario hebben banken een significant aantal slechte kredieten op de boeken. Dat zou er in sommige gevallen toe kunnen leiden dat ze geen leningen meer kunnen verstrekken en het economische herstel niet kunnen ondersteunen. Tegelijkertijd heb je bedrijven die gebukt gaan onder de schulden en die alles moeten doen om die afbetaald te krijgen. Zij zullen niet kunnen investeren in nieuwe initiatieven.

Met een nieuwe Europese vermogensbeheerder zou je die risicovolle kredieten naar een andere plek kunnen overbrengen. Als we dat aan strenge voorwaarden koppelen, hoeft dat niet tot zombiebanken te leiden. Daarom is het net zo belangrijk dat dit een Europees initiatief is, waar dezelfde criteria gelden voor alle lidstaten van de bankunie.

Hoe zijn de Belgische banken er aan toe?

Sinds de vorige crisis heeft de Belgische banksector grondigere herstructureringen doorgevoerd in vergelijking met andere landen. De kapitaalpositie van de Belgische banken is steviger dan het Europese gemiddelde, ook de winstgevendheid ligt wat hoger. Maar in het algemeen, en nu heb ik het niet alleen over de Belgische banken, is het momenteel heel moeilijk om risico’s te kunnen inschatten. Veel zal de komende maanden ook afhangen van de mate waarin banken zijn blootgesteld aan sommige bedrijfssectoren die het vandaag erg moeilijk hebben. Zelfs voor banken die er vandaag gezond uitzien, kan dat een issue worden.