1 Wprowadzenie
Priorytety nadzorcze na lata 2025–2027 odzwierciedlają średniookresową strategię Nadzoru Bankowego EBC na kolejne trzy lata. Są ustalane przez Radę ds. Nadzoru EBC i co roku poddawane przeglądowi. Opierają się na wszechstronnej ocenie głównych czynników ryzyka i źródeł podatności na zagrożenia dotyczących nadzorowanych podmiotów. Uwzględniają także wynik procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP)[1] oraz postępy w odniesieniu do priorytetów z poprzednich lat. Przyczyniają się do efektywnej alokacji dostępnych zasobów nadzorczych i mogą być elastycznie modyfikowane, jeżeli uzasadniają to zmiany w środowisku ryzyka.
W minionym roku europejski sektor bankowy wykazał się odpornością w obliczu niepewnego otoczenia zewnętrznego oraz zdolnością do dalszego wspierania ożywienia gospodarczego. Sytuacja kapitałowa i płynnościowa europejskich banków jest mocna. Jakość ich aktywów pozostaje na ogół odporna na wymagające otoczenie makrofinansowe: ich rentowność osiągnęła najwyższy poziom od uruchomienia europejskiego nadzoru bankowego, głównie z powodu wyższych stóp procentowych.
Mimo solidnego stanu bilansów i profilu ryzyka banków konieczna jest ostrożność ze względu na utrzymujące się wysokie napięcia geopolityczne i związaną z nimi niepewność co do perspektyw makroekonomicznych. Chociaż nadzorowane podmioty zdołały dotychczas przetrwać niedawne szoki geopolityczne, między innymi dzięki ogólnej odporności gospodarki, banki powinny zachować czujność i regularnie oceniać, jak takie zdarzenia mogą wpływać na ich działania, operacje i profil ryzyka. W tym kontekście priorytetem pozostaje usunięcie niedociągnięć w ramowych zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym, zwłaszcza jeśli chodzi o wczesne wykrywanie pogorszenia się jakości aktywów i stosowanie odpowiedniego poziomu rezerw ostrożnościowych. Ponadto aby zwiększyć zdolność banków do przetrwania zakłóceń operacyjnych spowodowanych nagłymi zdarzeniami, kluczowe znaczenie ma usprawnienie ich ramowych zasad zapewniania odporności operacyjnej. Ponieważ szoki geopolityczne mają złożony charakter, należy stosować kompleksową strategię nadzoru, a w ramach priorytetów nadzorczych skupić się zwłaszcza na zdolności banków do przetrwania takich szoków.
Jednocześnie banki powinny podjąć intensywniejsze działania, żeby skutecznie poradzić sobie z istotnymi niedociągnięciami wskazanymi przez nadzorców w poprzednich cyklach i szybko je naprawić. W obszarach, które w przeszłości podlegały ścisłemu nadzorowi, działania nadzorców będą się koncentrować na skutecznej i szybkiej naprawie stwierdzonych niedociągnięć w bankach. Dotyczy to w szczególności agregacji i przekazywania danych o ryzyku: w tym obszarze, mimo długotrwałych kontaktów z nadzorcami i dostrzegalnej poprawy, niektóre banki nadal nie usunęły istotnych niedociągnięć. Dodatkowo priorytetem nadal będzie pełna zgodność z oczekiwaniami nadzorczymi dotyczącymi zarządzania przez banki ryzykiem klimatycznym i środowiskowym.
Ponadto, jako że postęp technologiczny nabrał zasadniczego znaczenia dla przyszłości sektora bankowego, banki powinny podjąć intensywniejsze działania na rzecz transformacji cyfrowej i ostrożnie zarządzać ryzykiem związanym z wprowadzaniem nowych technologii. Chociaż nadzorowane podmioty czynią postępy w tym obszarze w celu zwiększenia zdolności do skutecznego konkurowania w przyszłości, muszą być przygotowane na nowe czynniki ryzyka wynikające z cyfryzacji swoich operacji i usług. Dzięki temu zwiększą utrzymywalność swoich modeli biznesowych i będą mogły czerpać korzyści z innowacyjnych technologii.
W tym kontekście priorytety nadzorcze na lata 2025–2027 koncentrują się na odporności banków na bezpośrednie zagrożenia makrofinansowe i silne szoki geopolityczne (priorytet 1), zasadniczym znaczeniu szybkiego usunięcia znanych istotnych niedociągnięć (priorytet 2) oraz konieczności sprostania wyzwaniom związanym z transformacją cyfrową i nowymi technologiami (priorytet 3). Każdy priorytet dotyczy określonych (tzw. priorytetowych) źródeł podatności na zagrożenia w sektorze bankowym, w odniesieniu do których wyznaczono specjalne cele strategiczne i opracowano programy prac. Wzajemne zależności między czynnikami ryzyka znajdują odzwierciedlenie w koncepcji programów prac, których celem jest wzmocnienie efektywności i skuteczności kontaktów między nadzorcami a bankami. Na rysunku 1 wymieniono pięć kluczowych źródeł podatności na zagrożenia w bankach oraz kwestię wymagającą szczególnej uwagi dotyczącą ryzyka geopolitycznego. Są one powiązane ze wskazanymi trzema nadrzędnymi priorytetami.
Rysunek 1
Priorytety nadzorcze na lata 2025–2027 związane z występującymi w bankach źródłami podatności na zagrożenia

Źródło: EBC.
Uwagi: Na rysunku przedstawiono trzy priorytety nadzorcze na lata 2025–2027 i odnośne źródła podatności na zagrożenia, które banki mają wyeliminować w najbliższych trzech latach. Nadzór Bankowy EBC będzie prowadzić ukierunkowane działania, żeby oceniać, monitorować i kontrolować sytuację w zakresie zidentyfikowanych źródeł podatności na zagrożenia. Po prawej stronie rysunku dla każdego z tych źródeł podano odnośną nadrzędną kategorię ryzyka.
Głównym celem planowania strategicznego w Nadzorze Bankowym EBC jest opracowanie solidnej strategii na kolejne trzy lata. Priorytety nadzorcze zwiększają skuteczność i spójność planowania we wspólnych zespołach nadzorczych oraz efektywność alokacji zasobów, zgodnie z odpowiednimi poziomami tolerancji na ryzyko. Pomagają też krajowym organom nadzoru proporcjonalnie określić własne priorytety w zakresie nadzoru nad instytucjami mniej istotnymi. Dzięki przejrzystemu informowaniu o priorytetach oczekiwania nadzorcze dotyczące banków są bardziej zrozumiałe, nadzór ma większy wpływ na dalsze podnoszenie odporności sektora bankowego i łatwiej jest zapewnić równe warunki działania.
Nadzór Bankowy EBC będzie w dalszym ciągu monitorować i oceniać a) zmiany w zakresie ryzyka i podatności nadzorowanych podmiotów na zagrożenia oraz b) postępy banków w realizacji priorytetów nadzorczych. Regularne przeglądy priorytetów strategicznych pozwolą Nadzorowi Bankowemu EBC dostosowywać w razie konieczności swoje zaangażowanie i działania oraz elastycznie reagować na zmiany obrazu ryzyka.
W kolejnych sekcjach szczegółowo przedstawiono wyniki procesu identyfikacji i oceny ryzyka z 2024 oraz określono priorytety nadzorcze i odnośne programy prac na lata 2025−2027. Organy nadzoru w ramach bieżących kontaktów z bankami będą się także zajmować innymi regularnymi działaniami oraz pracami następczymi dotyczącymi wcześniejszych priorytetów, stanowiącymi uzupełnienie prac nad trzema priorytetami na lata 2025−2027.
2 Ocena ryzyka i priorytety nadzorcze na lata 2025–2027
2.1 Otoczenie makroekonomiczne i środowisko operacyjne nadzorowanych podmiotów
Wprawdzie dynamika realnego PKB w strefie euro zaczęła się stopniowo poprawiać, a presja inflacyjna stale się osłabia, ale krótkookresowe perspektywy wzrostu pozostają słabe i są obciążone dużą niepewnością geopolityczną i strategiczną[2]. Umiarkowanemu ożywieniu gospodarczemu w strefie euro w 2024 sprzyjały przede wszystkim usługi, podczas gdy sektor przetwórstwa przemysłowego nadal był bardzo słaby[3]. Chociaż najnowsze wskaźniki sygnalizują osłabienie wzrostu gospodarczego w krótkim okresie w warunkach znacznej niepewności, dynamika realnego PKB w średnim okresie powinna się zwiększyć. Oczekuje się, że ożywienie gospodarcze będzie się umacniać dzięki wzrostowi realnych dochodów do dyspozycji konsumentów (który będzie podtrzymywać spożycie prywatne), zwiększeniu się popytu zewnętrznego i ustępowaniu spowalniającego oddziaływania wcześniejszego zacieśnienia polityki pieniężnej[4]. Jednocześnie inflacja HICP obniżyła się i w horyzoncie projekcji powinna dojść do docelowego poziomu. Inflacja bazowa według projekcji również nadal będzie spadać, chociaż w krótkim okresie pozostanie nieco powyżej inflacji HICP ogółem.
Biorąc pod uwagę podwyższoną niepewność, w bilansie ryzyka dla perspektyw wzrostu gospodarczego w średnim okresie nadal przeważają czynniki spadkowe. Mimo oczekiwanego powrotu do umiarkowanego wzrostu prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń z ogona rozkładu wydaje się wyższe niż rok temu, ponieważ zwiększyło się ryzyko geopolityczne[5]. Narastające napięcia geopolityczne (z powodu np. wojny na Ukrainie i konfliktu na Bliskim Wschodzie) oraz nasilająca się tendencja deglobalizacji mogą w krótkim okresie doprowadzić do wzrostu cen energii i frachtu oraz zakłócić handel światowy, co z kolei może odbić się na perspektywach wzrostu gospodarczego w strefie euro i ponowne wywołać presję inflacyjną[6]. Jednocześnie do wzrostu inflacji – zwłaszcza inflacji cen żywności – mogą się przyczyniać ekstremalne zjawiska pogodowe i przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną[7].
Oczekuje się również, że –oprócz ogólnego oddziaływania na perspektywy wzrostu gospodarczego i inflacji – ryzyko geopolityczne i wyzwania strukturalne, które wynikają z transformacji związanej z klimatem i cyfrowej transformacji systemu finansowego, będą miały bezpośredni wpływ na sektor bankowy. Szoki geopolityczne mogą zwiększyć ryzyko związane z zarządzaniem wewnętrznym, działalnością operacyjną i modelami biznesowymi, zwłaszcza wskutek sankcji finansowych lub cyberataków. Ponadto mogą wystąpić istotne konsekwencje dla profili ryzyka, zwłaszcza w sytuacjach, gdy banki mają duże bezpośrednie lub pośrednie ekspozycje bilansowe wobec kontrahentów narażonych na dany czynnik ryzyka. Jednocześnie zwiększyło się znaczenie ryzyka klimatycznego i środowiskowego dla systemu finansowego i całej gospodarki, a to pomaga kształtować otoczenie, w którym działają banki. Biorąc pod uwagę istotne ekspozycje banków na ryzyko fizyczne i ryzyko transformacji związane z klimatem, banki muszą przygotować się na poważniejsze skutki kryzysów klimatycznych i środowiskowych, które potencjalnie mogą doprowadzić do niekontrolowanej transformacji i pogłębienia szkód fizycznych[8]. Ponadto trwająca technologiczna transformacja gospodarki wymaga od banków aktywnego podejścia do przyspieszenia działań na rzecz transformacji cyfrowej, usprawnienia praktyk zarządzania ryzykiem i rozwiązania problemu rosnącej konkurencji ze strony podmiotów niebankowych.
Łagodna wycena ryzyka, która w minionym roku dominowała na rynkach finansowych, może skutkować nagłymi zmianami nastrojów na rynkach i ponowną wyceną aktywów z powodu nieoczekiwanego pogorszenia warunków. Stopniowe ożywienie aktywności gospodarczej oraz oczekiwane złagodzenie polityki pieniężnej przyczyniły się do zwiększenia apetytu na ryzyko, obniżenia premii za ryzyko oraz kilku miesięcy stosunkowo niewielkiej zmienności na rynkach akcji. Te uwarunkowania, wraz z niepewnością dotyczącą przyszłej ścieżki wzrostu gospodarczego i inflacji w największych gospodarkach świata, mogą doprowadzić do gwałtownych korekt cen aktywów i większej zmienności na światowych rynkach finansowych w przypadku pogorszenia się perspektyw makroekonomicznych lub wystąpienia szoków geopolitycznych[9]. Przykładem jest tu nagła i krótkotrwała wyprzedaż, która miała miejsce na światowych rynkach finansowych na początku sierpnia – nieoczekiwane pogorszenie się sytuacji gospodarczej w Stanach Zjednoczonych i obawy dotyczące rosnących stóp procentowych w Japonii uruchomiły gwałtowną reakcję i niechęć do podejmowania ryzyka.
2.2 Priorytety nadzorcze na lata 2025−2027
Priorytet 1: banki powinny zwiększyć zdolność do przetrwania bezpośrednich zagrożeń makrofinansowych i silnych szoków geopolitycznych
Utrzymująca się niepewność co do perspektyw makroekonomicznych i nasilające się zagrożenia geopolityczne uzasadniają wzmożoną intensywność nadzoru nad zdolnością banków do przetrwania ewentualnych szoków. Biorąc pod uwagę długotrwałe ryzyko spadkowe dla perspektyw wzrostu gospodarczego w strefie euro i dużą niepewność, bardzo ważne jest uwzględnienie scenariuszy innych niż bazowy oraz przeanalizowanie różnych ścieżek wzrostu gospodarczego i stóp procentowych. Banki powinny skutecznie usunąć niedociągnięcia wykryte w ramowych zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym, szybko rozpoznać ewentualne pogorszenie się jakości aktywów i utrzymywać odpowiedni poziom rezerw. Zmiany sytuacji makroekonomicznej mogą wpływać na ryzyko związane z ekspozycją banków na przedsiębiorstwa niefinansowe, na przykład na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Ponadto mogą mieć wpływ na ryzyko związane z ekspozycją na niebankowe instytucje finansowe, wynikające m.in. z rozprzestrzeniania się szoków na ten sektor. Dlatego kwestie te także pozostaną przedmiotem przyszłych prac nadzorczych.
Ryzyko geopolityczne, które ma złożony charakter, może prowadzić do niekorzystnych zmian makrofinansowych i oddziaływać na szersze środowisko operacyjne banków. Może wiązać się z bezpośrednimi zagrożeniami dla odporności operacyjnej banków, zwłaszcza w kontekście zwiększonego ryzyka informatycznego i ryzyka dla cyberbezpieczeństwa. Dlatego w nadchodzących latach konieczne są specjalne działania nadzorcze mające na celu zaradzenie tym niedociągnięciom. Mając na uwadze wiele kanałów oddziaływania ryzyka geopolitycznego, nadzorcy będą realizować różne ukierunkowane inicjatywy na rzecz podnoszenia świadomości i zwiększenia odporności banków na te szoki. Jedną z takich inicjatyw jest ogólnounijny test warunków skrajnych, który zostanie przeprowadzony w 2025 pod kierownictwem Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB).
Priorytetowe źródło podatności na zagrożenia: niedociągnięcia w ramowych zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym
Cel strategiczny: Banki powinny szybko rozpoznawać pogorszenie się jakości aktywów i uwzględnić to w poziomie rezerw ostrożnościowych i kapitału. Powinny nasilić działania, by szybko i skutecznie usunąć niedociągnięcia wskazane przez nadzorców w priorytetach z poprzednich lat.
Europejskie gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa jak dotąd wykazały się dużą odpornością na zmieniające się warunki makroekonomiczne i rosnące stopy procentowe. Na perspektywy przedsiębiorstw korzystnie wpływają ich dobra sytuacja bilansowa i stopniowe ożywienie gospodarcze w strefie euro, natomiast rynki nieruchomości mieszkaniowych powinny zachować odporność dzięki m.in. niskiemu bezrobociu, podwyżkom płac realnych i oczekiwanym dalszym obniżkom stóp procentowych. Poziom kredytów zagrożonych zaczął się jednak zwiększać, choć w dość wolnym tempie, przy czym wyraźniejsze zmiany obserwuje się w przypadku portfeli, które są bardziej narażone na obecne otoczenie makrofinansowe, zwłaszcza portfeli nieruchomości komercyjnych i portfeli MŚP. Pomimo tej tendencji bankowe wskaźniki pokrycia nadal się obniżały, nawet w przypadku segmentów obarczonych większym ryzykiem, co było częściowo spowodowane dalszym zmniejszaniem stanu „starych” kredytów zagrożonych. Powolny wzrost wskaźników pokrycia w przypadku nowych kredytów zagrożonych i kredytów z rozpoznanym znacznym wzrostem ryzyka kredytowego (faza 2)[10] budzi zatem obawy, że rezerwy banków mogą nie odzwierciedlać w wystarczającym stopniu potencjalnego pojawiającego się ryzyka lub spadkowych czynników ryzyka wynikających ze słabych perspektyw gospodarczych i trudnego otoczenia geopolitycznego.
Prace nadzorcze uwidoczniły utrzymywanie się niedociągnięć w ramowych zasadach dotyczących MSSF 9 stosowanych przez banki. To pokazuje, że niektóre banki nadal nie spełniają oczekiwań nadzorczych w tym obszarze. W ostatnich dwóch latach nadzorcy przeprowadzili dwie przekrojowe oceny, w których skupili się na zdolności banków do uwzględniania nowych czynników ryzyka w swoich modelach przewidywanych strat kredytowych. Z tych ocen wynika, że banki poczyniły postępy w uwzględnianiu nowych czynników ryzyka, zwłaszcza w przypadku ryzyka klimatycznego i środowiskowego. Nie poczyniono jednak wystarczających postępów w przypadku niektórych pojawiających się czynników ryzyka, np. ryzyka geopolitycznego[11]. Organy nadzoru nadal przeprowadzały także kontrole na miejscu dotyczące ryzyka kredytowego, a w niektórych instytucjach analizowały takie kwestie jak parametry modeli przewidywanych strat kredytowych, kwalifikowanie do faz oraz deficyty w tworzeniu rezerw. Proces SREP z 2024 uwidocznił także utrzymujące się niedociągnięcia m.in. w zakresie tworzenia rezerw, udzielania kredytów, klasyfikacji i (ponownej) wyceny zabezpieczeń[12].
W przyszłości Nadzór Bankowy EBC będzie nadal monitorować zdolność banków do szybkiego wykrywania pogorszenia się jakości aktywów i stosowania odpowiednich praktyk w zakresie tworzenia rezerw. W tym kontekście nadzorcy skoncentrują się na wykorzystaniu nadbudowy i uwzględnieniu nowych rodzajów ryzyka, w tym ryzyka geopolitycznego. Na etapie działań następczych utrzymają kontakty z bankami, żeby zapewnić skuteczne i szybkie zaradzenie ustaleniom poczynionym w poprzednich cyklach nadzorczych, z wykorzystaniem w tym celu wszelkich dostępnych środków[13]. Jednocześnie ukierunkowane kontrole na miejscu będą w dalszym ciągu koncentrować się m.in. na modelach i zasadach tworzenia rezerw kredytowych w ramach portfeli MŚP, podmiotów detalicznych i nieruchomości komercyjnych. Nadzorcy będą również oceniać wczesne rozpoznanie i postępowanie banków w odniesieniu do potencjalnych trudności kredytobiorców w portfelach podatnych na zagrożenia, w szczególności poprzez ukierunkowane przeglądy bankowych portfeli MŚP.
Główne działania w ramach programu prac dotyczącego priorytetów nadzorczych
- Etap działań następczych w ramach ukierunkowanego przeglądu MSSF 9 koncentrujący się m.in. na wykorzystaniu nadbudowy i uwzględnieniu nowych rodzajów ryzyka, w tym ryzyka geopolitycznego. Nadzorcy będą monitorować postępy banków w radzeniu sobie z poprzednimi ustaleniami, kontrolować usuwanie wskazanych problemów oraz, w razie konieczności, stosować środki eskalacji.
- Kontynuacja kontroli na miejscu w zakresie ryzyka kredytowego, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorowego kwalifikowania do faz i tworzenia rezerw na podstawie MSSF 9 w odniesieniu do portfeli przedsiębiorstw lub MŚP, podmiotów detalicznych i nieruchomości komercyjnych, w tym wyceny zabezpieczeń.
- Ukierunkowany przegląd portfeli MŚP, ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego rozpoznania i postępowania w odniesieniu do potencjalnych trudności kredytobiorców, modeli dotyczących MŚP oraz zarządzania ekspozycjami na MŚP.
Priorytetowe źródło podatności na zagrożenia: niedociągnięcia w ramowych zasadach zapewniania odporności operacyjnej w odniesieniu do ryzyka związanego z outsourcingiem usług informatycznych i ryzyka dla bezpieczeństwa informatycznego / ryzyka cybernetycznego
Cel strategiczny: Banki powinny przestrzegać wymogów prawnych wynikających z aktu w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej (DORA) w kontekście zarządzania ryzykiem związanym z ICT, zgłaszania incydentów, testowania operacyjnej odporności cyfrowej oraz zewnętrznych dostawców usług. Powinny nasilić działania, by szybko i skutecznie usunąć wcześniej wskazane niedociągnięcia, zwłaszcza w odniesieniu do zarządzania ryzykiem związanym z cyberbezpieczeństwem i outsourcingiem.
Poważnymi wyzwaniami dla banków nadal są narastające zagrożenia cybernetyczne i zależność od tych samych zewnętrznych dostawców usług. Liczba poważnych cyberincydentów zgłoszonych przez nadzorowane podmioty w 2023 gwałtownie wzrosła i w pierwszych trzech kwartałach 2024 utrzymywała się na podobnym poziomie. Postępująca cyfryzacja bankowych usług i operacji oraz eskalacja napięć geopolitycznych (która zwiększyła ryzyko ataków ze strony grup powiązanych z państwem)[14] były kluczowymi czynnikami wpływającymi na mocny wzrost cyberincydentów w ostatnich dwudziestu latach[15]. Ponadto banki zgłaszają większą zależność od zewnętrznych dostawców kluczowych elementów działalności, a prawie wszystkie instytucje korzystają z usług w chmurze w kontekście kluczowych działań zlecanych podmiotom zewnętrznym[16]. Wysoki poziom koncentracji w odniesieniu do zewnętrznych dostawców usług informatycznych może jeszcze wzmocnić efekt domina i zwiększyć potencjalne systemowe skutki cyberincydentów[17].
Niezadowalające wyniki procesu SREP dotyczące ryzyka operacyjnego oraz rezultaty prac nadzorczych w obszarach cyberodporności i zarządzania outsourcingiem potwierdzają, że istnieją niedociągnięcia w ramowych zasadach operacyjnych banków i konieczne są postępy w ich naprawie. W procesie SREP z 2024 ryzyko operacyjne nadal było obszarem o najgorszej średniej punktacji, na co największy wpływ miały czynniki związane z ICT[18]. Nadzorcy ustalili, że w obszarze outsourcingu ponad 10% umów dotyczących kluczowych elementów działalności nie jest zgodne z odpowiednimi przepisami[19]. W tym kontekście banki powinny oceniać ryzyko koncentracji w odniesieniu do określonych dostawców, lokalizacji geograficznych (z uwagi na podwyższone ryzyko geopolityczne) i funkcji oraz odpowiednio zarządzać tym ryzykiem, a także oceniać ryzyko wystąpienia potencjalnych skutków kaskadowych w wielu sektorach i zarządzać tym ryzykiem, biorąc pod uwagę wzajemne powiązania sieci bankowych.
Test warunków skrajnych z 2024 dotyczący cyberodporności pokazał, że banki zasadniczo stosują ramowe zasady ogólnego reagowania i przywracania gotowości do pracy. Ten stress test ujawnił jednak również kluczowe obszary wymagające poprawy, w tym ramy zapewnienia ciągłości działania, planowanie reagowania na incydenty, zastępcze środki bezpieczeństwa i zarządzanie dostawcami zewnętrznymi[20]. Nadzorcy będą zatem prowadzić działania następcze dotyczące niedociągnięć związanych ze zdolnością banków do radzenia sobie ze skutkami skutecznych cyberataków[21]. W tym kontekście organy nadzoru będą kontynuować działania podjęte w ostatnich latach i przeprowadzać ukierunkowane przeglądy i oceny odporności operacyjnej banków oraz ich zgodności z odpowiednimi oczekiwaniami nadzorczymi i wymogami regulacyjnymi (zwłaszcza wymogami określonymi w rozporządzeniu DORA, obowiązującymi od stycznia 2025).
Główne działania w ramach programu prac dotyczącego priorytetów nadzorczych
- Zbieranie danych na temat zewnętrznych dostawców usług ICT w celu rozpoznania powiązań między podmiotami nadzorowanymi a zewnętrznymi dostawcami usług, potencjalnego ryzyka koncentracji oraz słabości w bankowych zasadach outsourcingu.
- Ukierunkowane przeglądy ramowych zasad zarządzania ryzykiem w odniesieniu do ryzyka związanego z outsourcingiem, a także ramowych zasad zapewniania cyberodporności i środków kontroli ryzyka.
- Działania następcze w związku z ustaleniami z testu warunków skrajnych dotyczącego cyberodporności.
- Ukierunkowane kontrole na miejscu dotyczące zasad ramowych w zakresie ryzyka operacyjnego i odporności informatycznej.
- Wprowadzenie rozporządzenia DORA do ram nadzoru.
Kwestia wymagająca szczególnej uwagi: włączenie zarządzania ryzykiem geopolitycznym do priorytetów nadzorczych
W reakcji na niedawną eskalację napięć geopolitycznych banki muszą stosować solidne zarządzanie ryzykiem i środki kontroli ryzyka oraz konieczna jest wzmożona intensywność nadzoru w krótkim i średnim okresie.
Ponieważ ryzyko geopolityczne ma złożony charakter, ocena odporności, strategii i zarządzania ryzykiem banków będzie obejmowała różne działania. Po pierwsze, ryzyko geopolityczne jest uwzględniane w wyżej wymienionych priorytetowych działaniach związanych z zarządzaniem przez banki ryzykiem kredytowym i ryzykiem operacyjnym. Nadzorcy będą również oceniać procesy zarządzania ryzykiem i ramowe zasady dotyczące apetytu na ryzyko stosowane przez banki do monitorowania i ograniczania ryzyka geopolitycznego. W tym celu będą przeprowadzać ukierunkowane analizy porównawcze dotyczące apetytu na ryzyko i kultury ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu ryzyka geopolitycznego na bankowe zasady dotyczące identyfikacji ryzyka i apetytu na ryzyko. Dodatkowo ryzyko geopolityczne będzie ważnym elementem ogólnounijnego testu warunków skrajnych, który będzie przeprowadzony w 2025 i obejmie badawczą analizę scenariuszy mającą na celu ocenę zdolności banków do modelowania ryzyka kredytowego kontrahenta w warunkach skrajnych.
Żeby lepiej zrozumieć, jak banki podchodzą do ryzyka geopolitycznego, i doprecyzować oczekiwania nadzorcze w tym obszarze, nadzorcy dokonają przeglądu obecnych praktyk, ze szczególnym uwzględnieniem m.in. ramowych zasad zarządzania ryzykiem, planowania kapitału i płynności oraz wewnętrznych testów warunków skrajnych.
Priorytet 2: banki powinny skutecznie i terminowo zaradzić utrzymującym się istotnym niedociągnięciom
Zasadniczym elementem strategii nadzorczej SSM jest systematyczne przesuwanie nacisku z identyfikacji ryzyka na odpowiednie działania naprawcze. W związku z tym banki z nierozwiązanymi istotnymi problemami zostaną wezwane do podjęcia intensywniejszych wysiłków na rzecz pełnej zgodności z oczekiwaniami nadzorczymi i szybkiego wdrożenia solidnych planów działań naprawczych. Szeroko zakrojone prace nadzorcze przeprowadzone w poprzednich latach doprowadziły do wykrycia istotnych niedociągnięć w zakresie: a) strategii biznesowych banków i ich zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym oraz b) ich zdolności do agregacji i przekazywania danych o ryzyku. W obliczu pojawiających się czynników ryzyka (w tym ryzyka geopolitycznego) bardzo ważne jest, by banki wprowadziły odpowiednie i skuteczne ramowe zasady agregacji i przekazywania danych o ryzyku, a dzięki temu zapewniły szybkie podejmowanie decyzji i skuteczne sterowanie strategiczne. Chociaż Nadzór Bankowy EBC dostrzega już znaczne postępy w tym zakresie, proces naprawczy nie został jeszcze zakończony i będzie wymagać dalszych działań w nadchodzących cyklach nadzorczych.
Priorytetowe źródło podatności na zagrożenia: niedociągnięcia w strategiach biznesowych i zarządzaniu ryzykiem w odniesieniu do ryzyka klimatycznego i środowiskowego
Cel strategiczny: Banki powinny całkowicie spełnić oczekiwania nadzorcze dotyczące zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym oraz wymogi wynikające z nowego pakietu bankowego CRR III / CRD VI (w tym wymogi dotyczące ostrożnościowych planów transformacji), a także szybko usunąć stwierdzone niedociągnięcia.
Zdolność banków do odpowiedniego zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym pozostaje jednym z priorytetów nadzoru ze względu na rosnące ryzyko fizyczne i ryzyko transformacji, nadal niepełną zgodność banków z odnośnymi oczekiwaniami nadzorczymi oraz kolejne wymogi wynikające z wejścia w życie nowego pakietu bankowego w 2025. Nasilające się ryzyko fizyczne jest odzwierciedleniem stałego wzrostu temperatury na świecie (przewiduje się, że rok 2024 będzie rekordowo ciepły) oraz faktu, że w ostatnich latach wzrosła liczba klęsk żywiołowych związanych ze zmianą klimatu (takich jak pożary lasów i powodzie). Jednocześnie powolne postępy w realizacji celów neutralności emisyjnej budzą obawy dotyczące ryzyka transformacji. Duża część spółek notowanych na światowych giełdach nie znajduje się na ścieżce ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu nie wyższego niż 2°C[22]. Jeśli chodzi o sektor bankowy, niedawna ocena pokazuje, że 90% ankietowanych banków nadal nie przestrzega unijnych celów klimatycznych. Przez to narażają się one nie tylko na wyższe ryzyko kredytowe, ale także m.in. na ryzyko prawne w przypadku dalszego braku dobrych praktyk służących przeciwdziałaniu temu ryzyku[23]. Jednocześnie 70% europejskich banków jest narażonych na ryzyko utraty reputacji w związku z ryzykiem sporu sądowego związanego z ochroną środowiska[24].
Z ocen nadzorczych wynika, że banki nadal są w trakcie spełniania oczekiwań nadzorczych dotyczących zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym[25]. Banki nadzorowane przez EBC w większości – chociaż nie wszystkie – intensywnie działały, by przeprowadzić ocenę istotności w terminie do marca 2023. W przypadku banków, które tego nie uczyniły, EBC przystąpił do dalszej eskalacji działań i wydał wiążące decyzje nadzorcze, mogące wiązać się z nałożeniem okresowych kar pieniężnych w razie niedotrzymania przez banki wyznaczonych terminów[26]. Ocena przeprowadzona w grudniu 2023 – czyli w wyznaczonym terminie na włączenie ryzyka klimatycznego i środowiskowego do zarządzania wewnętrznego, strategii i zarządzania ryzykiem w bankach – pokazała, że podstawowe zasady ramowe dotyczące ryzyka klimatycznego i środowiskowego zasadniczo są stosowane, ale w niektórych bankach ich nie wprowadzono (w tych przypadkach nadzorcy podejmują obecnie działania następcze). Jednocześnie nadal często występują słabości utrudniające odpowiednie zarządzanie ryzykiem klimatycznym i środowiskowym. Zostały one przedstawione bankom w kolejnych pismach z informacją zwrotną, a EBC w dalszym ciągu uważnie monitoruje postępy w tych instytucjach. Nadzorcy będą także uważnie obserwować, czy banki będą przestrzegać ostatecznego terminu wyznaczonego na koniec 2024 w odniesieniu do pełnej zgodność z oczekiwaniami nadzorczymi, m.in. dotyczącymi integracji z procesem wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej i testami warunków skrajnych.
Oceny nadzorcze i kontrole na miejscu będą w dalszym ciągu odnosić się do adekwatności strategii banków i zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym oraz ich zgodności z nadchodzącymi zmianami regulacyjnymi. Ocena informacji ujawnianych przez nadzorowane podmioty na temat filaru III uwidoczniła duże możliwości poprawy[27]. W miarę jak banki będą dopracowywać praktyki w zakresie ujawniania informacji, nadzorcy będą nadal regularnie sprawdzać i oceniać adekwatność tych praktyk. Przyszły pakiet bankowy CRR III / CRD VI będzie określał bardziej rygorystyczne obowiązki w zakresie ujawniania informacji oraz nałoży na banki wymóg, aby tworzyły ostrożnościowe plany transformacji, które będą weryfikowane przez organy nadzoru zgodnie z przyszłymi wytycznymi EUNB. Ponadto ryzyko klimatyczne i środowiskowe będzie nadal poddawane ocenie w ramach kontroli na miejscu. Te kontrole będą samodzielne oraz w ramach niektórych kontroli dotyczących konkretnych kategorii ryzyka. Organy nadzoru będą przeprowadzać także dogłębne analizy zdolności banków do przeciwdziałania ryzyku utraty reputacji i sporu sądowego.
Główne działania w ramach programu prac dotyczącego priorytetów nadzorczych
- Monitorowanie pełnej zgodności z oczekiwaniami nadzorczymi i wdrażanie kolejnych stopni eskalacji.
- Przekrojowa ocena przestrzegania przez banki wymogów w zakresie informacji dotyczących filaru III w odniesieniu do ryzyka związanego z ochroną środowiska, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym.
- Dogłębne analizy zdolności banków do przeciwdziałania ryzyku utraty reputacji i sporu sądowego związanemu z zobowiązaniami w zakresie ochrony klimatu i środowiska.
- Przegląd bankowych planów transformacji zgodnie z obowiązkami przewidzianymi w CRD VI.
- Ukierunkowane klimatyczne i środowiskowe kontrole na miejscu: samodzielne lub w ramach planowych przeglądów poszczególnych kategorii ryzyka (np. ryzyka kredytowego, ryzyka operacyjnego i ryzyka związanego z modelem biznesowym).
Priorytetowe źródło podatności na zagrożenia: niedociągnięcia w agregacji i przekazywaniu danych o ryzyku
Cel strategiczny: Banki powinny nasilić działania, by usunąć utrzymujące się od dawna niedociągnięcia w ramowych zasadach agregacji i przekazywania danych o ryzyku oraz dostosować swoje praktyki do oczekiwań nadzorczych. Niespełnienie przez banki oczekiwań nadzorczych może skutkować wprowadzeniem środków eskalacji.
Postępy w eliminowaniu utrzymujących się od dawna niedociągnięć w ramowych zasadach agregacji i przekazywania danych o ryzyku są nadal niewystarczające. Znaczna liczba nadzorowanych podmiotów nadal nie przestrzega w pełni oczekiwań nadzorczych i zasad dotyczących efektywnej agregacji danych o ryzyku i sprawozdawczości w zakresie ryzyka określonych przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego. Proces SREP z 2024, ukierunkowany przegląd zdolności w zakresie agregacji i przekazywania danych o ryzyku oraz kampania kontroli na miejscu pokazały, że słabości występują w następujących obszarach: a) zaangażowanie i wiedza fachowa organów zarządzających, b) kompleksowość ramowych zasad agregacji i przekazywania danych o ryzyku, c) adekwatność architektury danych i infrastruktury informatycznej, d) złożone i rozdrobnione systemy informatyczne oraz e) zarządzanie jakością danych.
Zgodnie z zeszłorocznymi priorytetami nadzorczymi Nadzór Bankowy EBC zwiększy intensywność działań, żeby dopilnować przestrzegania przez nadzorowane podmioty oczekiwań nadzorczych określonych w “przewodniku EBC dotyczącym efektywnej agregacji danych o ryzyku i sprawozdawczości na temat ryzyka. Nadzorcy będą nadal zwiększać presję na banki, które nie usunęły niedociągnięć w wyznaczonym terminie, i w razie potrzeby będą wykorzystywać pełny zestaw eskalacji środków nadzorczych (w tym sankcje)[28]. Taka strategia naprawcza uwzględni indywidualną sytuację banków i będzie dostosowana do istotności ich nierozwiązanych problemów, ich miejsca w cyklu naprawy oraz ich dotychczasowych osiągnięć w rozwiązywaniu problemów nadzorczych. Nadzorcy będą też kontynuować ukierunkowany przegląd zdolności w zakresie agregacji i przekazywania danych o ryzyku oraz przeprowadzać ukierunkowane kontrole na miejscu, a przy tym ściśle współpracować z bankami w razie stwierdzenia niedociągnięć.
Główne działania w ramach programu prac dotyczącego priorytetów nadzorczych
- Działania następcze dotyczące ukierunkowanego przeglądu praktyk agregacji i przekazywania danych o ryzyku oraz przestrzegania oczekiwań nadzorczych określonych w przewodniku dotyczącym efektywnej agregacji danych o ryzyku i sprawozdawczości na temat ryzyka, a także naprawa wcześniej rozpoznanych problemów i w razie potrzeby wykorzystanie pełnego zestawu eskalacji środków nadzorczych.
- Ukierunkowane kontrole na miejscu dotyczące nadrzędnych kwestii związanych z zarządzaniem wewnętrznym i infrastrukturą informatyczną, zdolności do agregacji danych o ryzyku oraz praktyk w zakresie sprawozdawczości na temat ryzyka.
- Sprawozdanie kadry zarządzającej w sprawie zarządzania danymi i jakości danych – coroczne badanie ankietowe mające zapewnić odpowiednią rozliczalność organów zarządzających banków w kwestiach sprawozdawczości wewnętrznej, finansowej i nadzorczej.
Priorytet 3: banki powinny ulepszyć strategie transformacji cyfrowej i sprostać wyzwaniom pojawiającym się w związku z nowymi technologiami
Banki muszą poradzić sobie z wieloma strukturalnymi i długookresowymi trendami. Jednym z nich jest transformacja cyfrowa. Postęp technologiczny szybko przekształca wiele sektorów, w tym bankowość, co stwarza wiele nowych możliwości biznesowych, ale także nowe wyzwania i zagrożenia dla podmiotów obecnych na rynku. Transformacja cyfrowa stała się jednym z priorytetów dla wielu banków dążących do utrzymania konkurencyjności i istotne jest, by wprowadziły one odpowiednie zabezpieczenia ograniczające potencjalne ryzyko wynikające z tych nowych praktyk biznesowych i technologii. W tym kontekście kluczową rolę odgrywa również trudne otoczenie zagrożeń cybernetycznych, ponieważ postępy w transformacji cyfrowej mogą osłabić odporność operacyjną banków. Oczekuje się, że w długiej perspektywie cyfryzacja zwiększy konkurencyjność banków, usprawni ich modele biznesowe i poprawi ich odporność na konkurencję spoza sektora bankowego.
Szybki postęp w dziedzinie technologii – np. pojawienie się generatywnej sztucznej inteligencji – oraz mocne tempo wdrażania tych technologii w bankach (np. sztuczna inteligencja jest wykorzystywana zarówno do celów ostrożnościowych, jak i do innych celów) wymagają usystematyzowanego podejścia. Organy nadzoru bankowego muszą opracować ukierunkowane strategie, żeby lepiej zrozumieć działania banków w reakcji na strukturalne trendy kształtujące przyszłość tego sektora, takie jak platformy cyfrowe, partnerstwa strategiczne i wykorzystanie sztucznej inteligencji. Dlatego EBC promuje odpowiednie zarządzanie ryzykiem związanym z transformacją cyfrową i wprowadzanie najlepszych praktyk branżowych.
Priorytetowe źródło podatności na zagrożenia: niedociągnięcia w strategiach transformacji cyfrowej
Cel strategiczny: Banki powinny poprawić strategie transformacji cyfrowej i związane z nimi plany wykonawcze, by odpowiednio ograniczyć odnośne ryzyko, w tym ryzyko wynikające ze stosowania nowych/zaawansowanych technologii, np. usług w chmurze i sztucznej inteligencji.
Nadzorowane podmioty zanotowały rekordowo wysoką rentowność, głównie z powodu przechodzenia z niskich do dodatnich stóp procentowych, co spowodowało wzrost marż odsetkowych netto. Banki osiągnęły wyższe dochody, a jednocześnie zdołały ograniczyć wzrost kosztów, dzięki czemu poprawiły efektywność kosztową (co znalazło odzwierciedlenie w niedawnym spadku wskaźnika kosztów do przychodów). Ta poprawa wynika jednak w dużej mierze z czynników zewnętrznych związanych z makrofinansowym otoczeniem banków, podczas gdy nadal utrzymują się wyzwania strukturalne związane z ich modelami biznesowymi. W tej sytuacji nadzorowane podmioty mogą wykorzystać te ponadplanowe zyski do dalszego wdrażania transformacji cyfrowej i ulepszenia ramowych zasad zapewniania odporności operacyjnej.
W ostatnich latach Nadzór Bankowy EBC priorytetowo traktował ocenę ryzyka związanego z cyfryzacją sektora bankowego. Działania nadzorcze, np. badania rynku, ukierunkowane przeglądy i kontrole na miejscu, pozwoliły na zebranie dobrych praktyk bankowych i wskazanie istotnych aspektów prowadzenia transformacji cyfrowej w bankach z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju, odpowiedniego zarządzania wewnętrznego i świadomości ryzyka. W lipcu 2024 Nadzór Bankowy EBC opublikował raport na temat najważniejszych kryteriów oceny i dobrych praktyk w dziedzinie transformacji cyfrowej[29], w którym przedstawiono niezbędne podstawy tworzenia przez organy nadzoru ram kompleksowej oceny w odniesieniu do cyfryzacji. W przyszłości Nadzór Bankowy EBC będzie kontynuować działania w tym obszarze: będzie prowadzić ukierunkowane kontrole na miejscu i przeglądy dotyczące kluczowych technologii, zastosowań i linii biznesowych w celu dalszego pogłębiania wiedzy i udoskonalania podejścia nadzorczego. Nadzorcy będą współpracować z bankami w ramach działań podejmowanych w następstwie poczynionych wcześniej ustaleń i stosować przy tym jasno ustalone podejście eskalacyjne.
Główne działania w ramach programu prac dotyczącego priorytetów nadzorczych
- Ukierunkowane działania koncentrujące się na wpływie cyfrowej działalności banków na ich modele/strategie biznesowe oraz na ryzyku wynikającym ze stosowania innowacyjnych technologii.
- Ukierunkowane kontrole na miejscu dotyczące transformacji cyfrowej, odnoszące się zarówno do informatycznych aspektów strategii banków, jak i do ich aspektów związanych z modelami biznesowymi.
2.3 Dalsze działania nadzorcze i działania wynikające z wcześniejszych priorytetów
Oprócz priorytetów nadzorczych na lata 2025–2027 Nadzór Bankowy EBC będzie nadal zajmować się innymi regularnymi i doraźnymi działaniami.
Następcze działania naprawcze w ramach regularnych prac nadzorczych
Po przeprowadzeniu w poprzednich latach szeroko zakrojonych przeglądów nadzorczych niektóre wcześniejsze priorytety znalazły się na zaawansowanym etapie, na którym nacisk nadzoru przesuwa się z identyfikacji kluczowych źródeł podatności na zagrożenia na faktyczne działania naprawcze dotyczące odnośnych ustaleń. W tej sekcji omówiono postępy poczynione w ostatnich kilku latach i zwrócono uwagę na obszary, które nadal trzeba uważnie obserwować i które pozostaną przedmiotem regularnych działań nadzorczych.
W ostatnich trzech latach organy nadzoru koncentrowały się na ramowych zasadach zarządzania ryzykiem kredytowym w bankach. Szczególny nacisk położono na odporność portfeli, które są bardziej podatne na wpływ sytuacji makrofinansowej lub narażone na ryzyko refinansowania, np. portfeli nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych. W rezultacie banki poprawiły zdolność do radzenia sobie z potencjalnym wzrostem liczby dłużników mających trudności w portfelach nieruchomości. Niektóre banki jednak nadal muszą zrobić więcej, żeby m.in. przestrzegać w pełni wytycznych EUNB dotyczących udzielania i monitorowania kredytów, odpowiedniego uwzględniać ryzyko refinansowania kredytobiorców oraz szybko aktualizować wyceny zabezpieczeń. Ponadto organy nadzoru nadal prowadziły przeglądy modeli wewnętrznych, w wyniku których zebrano wiele ustaleń i środków odnoszących się do modeli opartych na ratingach wewnętrznych.
W 2022 przeprowadzono ukierunkowany przegląd zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta, a w rezultacie kontroli na miejscu, które przeprowadzono w ostatnich kilku latach, wykazano istotne źródła podatności na zagrożenia w bankowych praktykach zarządzania ryzykiem (testach warunków skrajnych, procesie i dokumentacji zarządzania skutkami niewykonania zobowiązania i innych obszarach). W następstwie tego ukierunkowanego przeglądu wskazane banki przedstawiły ukierunkowane plany działania z terminem na ostateczną naprawę niedociągnięć do końca 2025. Ponadto w październiku 2023 EBC opublikował przewodnik dotyczący rzetelnych praktyk zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta i postępowania z tym ryzykiem[30].
W 2024 podjęto również znaczne prace nadzorcze w celu usunięcia niedociągnięć w ramowych zasadach zarządzania aktywami i pasywami. Przeprowadzono ukierunkowane przeglądy dotyczące zdolności w zakresie awaryjnych planów utrzymania płynności i optymalizacji zabezpieczeń; wykonalności planów finansowania; postępowania i strategii w zakresie zarządzania aktywami i pasywami oraz ryzyka stopy procentowej i ryzyka spreadu kredytowego. Wskutek tych przeglądów stwierdzono niedociągnięcia m.in. w następujących obszarach: a) ocena zabezpieczeń i monetyzacji (m.in. nieznany status zabezpieczeń w ramach ich kwalifikowania przez bank centralny, zbyt optymistyczny czas do zapewnienia płynności); b) założenia stosowane w projekcjach modelowania depozytów (m.in. zbyt optymistyczny przyszły wzrost depozytów, poleganie na uproszczonych założeniach modeli); c) procesy historycznej weryfikacji, walidacji i rekalibracji modeli zarządzania aktywami i pasywami oraz d) ogólne zasady postępowania w zakresie zarządzania aktywami i pasywami (m.in. zarządzanie danymi, możliwość dostosowania systemów informatycznych, kalibracja limitów w oświadczeniach o postawie wobec ryzyka).
Usunięcie niedociągnięć w funkcjonowaniu organów zarządzających banków pozostaje priorytetem nadzorczym od 2020. W wyniku działań nadzorczych (obejmujących ukierunkowane przeglądy skuteczności organów zarządzających i różnorodności w ich składzie, kontrole na miejscu i coroczne zbieranie danych) ujawniono kluczowe słabości i opisano postępy w ich usuwaniu. Mimo pewnych postępów w obszarze różnorodności niektóre banki nadal wykazują słabości pod względem zbiorowej odpowiedniości (m.in. w odniesieniu do fachowej wiedzy informatycznej i niezależności organów zarządzających), planowania sukcesji oraz funkcjonowania i składu komitetów. Wnioski z tej analizy zostały wykorzystane przy aktualizacji przewodnika EBC dotyczącego zarządzania wewnętrznego i kultury ryzyka, który ma zostać opublikowany na początku 2025 i określa oczekiwania nadzorcze wobec banków.
W przyszłości organy nadzoru skoncentrują się na trwałym zaradzeniu poczynionym ustaleniom w powyższych obszarach, żeby zapewnić pełną zgodność z oczekiwaniami nadzorczymi i regulacyjnymi. Będą monitorować wyniki działań nadzorczych i współpracować z poszczególnymi bankami w celu usunięcia nierozwiązanych problemów, zwłaszcza tych utrzymujących się od dawna. W przypadku gdy działania naprawcze będą opóźnione lub niewystarczające, nadzorcy mogą zastosować strategie eskalacji i w razie konieczności wykorzystać pełny zestaw dostępnych narzędzi nadzorczych.
Europejski Bank Centralny 2024
Adres do korespondencji 60640 Frankfurt am Main, Germany
Telefon +49 69 1344 0
Internet www.bankingsupervision.europa.eu
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zezwala się na wykorzystanie do celów edukacyjnych i niekomercyjnych pod warunkiem podania źródła.
Objaśnienia terminów można znaleźć w słowniczku SSM (dostępnym jedynie po angielsku).
HTML ISBN 978-92-899-6920-8, ISSN 2599-8587, doi:10.2866/6166915 QB-01-24-029-PL-Q
Zob. „Aggregated results of the 2024 SREP”, EBC, grudzień 2024.
Zob. „Projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu dla strefy euro”, EBC, grudzień 2024.
Zob. „Projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu dla strefy euro”, EBC, grudzień 2024.
Zob. „Projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu dla strefy euro”, EBC, grudzień 2024.
Zob. Financial Stability Review, EBC, listopad 2024.
Zob. oświadczenie EBC o polityce pieniężnej z 12 grudnia 2024.
Zob. Economic Bulletin, nr 7, EBC, 2024.
Zob. „Sustainable finance: from ‘eureka!’ to action”, przemówienie wygłoszone przez Franka Eldersona podczas sympozjum na temat finansów w czasie transformacji, zorganizowanego przez Sustainable Finance Lab 4 października 2024.
Zob. Financial Stability Review, EBC, listopad 2024.
Zob. „Same same but different: credit risk provisioning under IFRS 9”, Working Paper Series, nr 2841, EBC, 2023.
Zob. „IFRS 9 overlays and model improvements for novel risks”, EBC, lipiec 2024.
Zob. „Aggregated results of the 2024 SREP”, EBC, grudzień 2024.
Informacje o innych planowanych i prowadzonych działaniach nadzorczych w zakresie ryzyka kredytowego opisano także w sekcji 2.3.
Zob. wywiad Anneli Tuominen dla „Börsen-Zeitung” z 21 listopada 2023.
Zob. Global Financial Stability Report, MFW, kwiecień 2024.
Zob. „Rise in outsourcing calls for attention”, Supervision Newsletter, EBC, luty 2024.
Zob. Global Financial Stability Report, MFW, kwiecień 2024.
Zob. „Aggregated results of the 2024 SREP”, EBC, grudzień 2024.
Zob. „Rise in outsourcing calls for attention”, Supervision Newsletter, EBC, luty 2024.
Zob. „Global rifts and financial shifts: supervising banks in an era of geopolitical instability”, przemówienie wygłoszone przez Claudię Buch podczas ósmej dorocznej konferencji ERRS poświęconej nowym granicom w polityce makroostrożnościowej, 26 września 2024.
Zob. „ECB concludes cyber resilience stress test”, komunikat prasowy, EBC, 26 lipca 2024.
Zob. monitor neutralności emisyjnej publikowany przez MSCI Sustainability Institute.
Zob. „Risks from misalignment of banks’ financing with the EU climate objectives”, EBC, styczeń 2024.
Zob. „‘Failing to plan is planning to fail’ – why transition planning is essential for banks”, The Supervision Blog, EBC, 23 stycznia 2024.
Zgodnie z przewodnikiem EBC dotyczącym ryzyka klimatycznego i środowiskowego z 2020.
Zob. także „You have to know your risks to manage them – banks’ materiality assessments as a crucial precondition for managing climate and environmental risks”, The Supervision Blog, EBC, 8 maja 2024, oraz „Nature-related risk: legal implications for central banks, supervisors and financial institutions”, przemówienie wygłoszone przez Franka Eldersona podczas konferencji prawnej ESBC z 2024, 6 września 2024.
Zob. „ESG data quality: Pillar 3 disclosures in focus”, Supervision Newsletter, EBC, luty 2024.
Zob. „Risk data aggregation and risk reporting: ramping up supervisory effectiveness”, The Supervision Blog, EBC, 15 marca 2024.
Zob. „Digitalisation: key assessment criteria and collection of sound practices”, EBC, 2024.
Zob. „Sound practices in counterparty credit risk governance and management”, EBC, październik 2023.