Συνοπτική παρουσίαση των ΛΣΙ
Τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα (ΛΣΙ) είναι εγκατεστημένα σε κάθε χώρα που συμμετέχει στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ). Ενώ το μερίδιο αγοράς των ΛΣΙ στα εθνικά τραπεζικά συστήματα διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, οι δραστηριότητες τους τείνουν να είναι πιο συγκεντρωμένες από γεωγραφική άποψη από ό,τι οι δραστηριότητες των σημαντικών ιδρυμάτων (ΣΙ). Πολλά ΛΣΙ παρέχουν υπηρεσίες σε μικρότερες κοινότητες ή περιφέρειες, ανάλογα με τον τόπο εγκατάστασής τους. Επιπλέον, τα χαρτοφυλάκια προϊόντων που προσφέρουν τα ΛΣΙ είναι συνήθως πιο περιορισμένα και πιο εξειδικευμένα από εκείνα που προσφέρουν τα ΣΙ. Τα τμήματα στα οποία ειδικεύονται ορισμένα ΛΣΙ περιλαμβάνουν τη χρηματοδότηση αγοράς αυτοκινήτου, τη στεγαστική πίστη, τη χορήγηση δανείων σε συγκεκριμένους τομείς και την παροχή υπηρεσιών που αφορούν τίτλους.
Πιο αναλυτικές πληροφορίες για τα ΛΣΙ στην Ευρώπη θα βρείτε τόσο παρακάτω όσο και στην Έκθεση εποπτείας των ΛΣΙ που εκπόνησε η ΕΚΤ. Περιλαμβάνονται επίσης συγκεκριμένες πληροφορίες για τα θεσμικά συστήματα προστασίας (institutional protection schemes - IPS), καθώς μεγάλος αριθμός ΛΣΙ είναι μέλη ενός IPS.
Συνοπτική παρουσίαση του τομέα των ΛΣΙ
Ο τομέας των ΛΣΙ στην Ευρώπη αποτελείται από περίπου 2.000 τραπεζικές οντότητες στο υψηλότερο επίπεδο ενοποίησης. 250 επιπλέον οντότητες λειτουργούν ως θυγατρικές άλλων ΛΣΙ, ενώ περίπου 60 ΛΣΙ λειτουργούν ως μεμονωμένα υποκαταστήματα. Αυτό ισοδυναμεί με 2.400 περίπου οντότητες που υπάγονται στην εποπτεία των εθνικών αρμόδιων αρχών (ΕΑΑ) των 21 συμμετεχουσών χωρών. Το μεγαλύτερο μέρος του τομέα των ΛΣΙ εξακολουθεί να είναι συγκεντρωμένο στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ιταλία, όπου υπάρχουν μεγάλα αποκεντρωμένα συστήματα αποταμιευτικών ή/και συνεταιριστικών τραπεζών.
Τομέας των ΛΣΙ ανά επιχειρηματικό μοντέλο μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών
(αριθμός οντοτήτων και σύνολο ενεργητικού)
Δεκέμβριος 2021
Πηγή: Υπολογισμοί της ΕΚΤ βάσει της ταξινόμησης των εσωτερικών επιχειρηματικών μοντέλων του ΕΕΜ.
Σημείωση: Αριθμός ΛΣΙ και υποκαταστημάτων στο υψηλότερο επίπεδο ενοποίησης (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών).
Δεν διαφέρει σημαντικά μόνο το μερίδιο αγοράς του τομέα των ΛΣΙ μεταξύ των συμμετεχουσών χωρών – το ίδιο ισχύει και για τα κυρίαρχα επιχειρηματικά μοντέλα των ΛΣΙ σε εθνικό επίπεδο. Αυτό περιλαμβάνει την παρουσία των ΛΣΙ σε διάφορα δυναμικά τμήματα της αγοράς, από την καταναλωτική πίστη και τα δάνεια για την αγορά ακινήτων έως τις υπηρεσίες ιδιωτικής τραπεζικής και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Οι δραστηριότητες των ΛΣΙ τείνουν να είναι πιο συγκεντρωμένες από γεωγραφική άποψη από ό,τι οι δραστηριότητες των ΣΙ καθώς οι χορηγήσεις της λιανικής τραπεζικής αποτελούν το κυρίαρχο επιχειρηματικό μοντέλο.
Τομέας των ΛΣΙ ανά χώρα
(ανά αριθμό οντοτήτων)
Δεκέμβριος 2021
Πηγή: Υπολογισμοί της ΕΚΤ.
Σημείωση: Αριθμός ΛΣΙ και υποκαταστημάτων στο υψηλότερο επίπεδο ενοποίησης (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών των χρηματοπιστωτικών αγορών).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τομέα των ΛΣΙ, μπορείτε να ανατρέξετε στις ακόλουθες δημοσιεύσεις της ΕΚΤ:
- Έκθεση εποπτείας των ΛΣΙ
- Ετήσια Έκθεση της ΕΚΤ για την εποπτική δραστηριότητα
- Στατιστικά στοιχεία για τα ΛΣΙ (αναμένονται το β’ τρίμηνο του 2023)
- Ενημερωτικό δελτίο εποπτείας
Συνοπτική παρουσίαση του IPS
Ως θεσμικό σύστημα προστασίας (institutional protection scheme - IPS) νοείται σύμφωνα με τον κανονισμό για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (Capital Requirements Regulation - CRR) μια συμβατική ή εκ του νόμου ρύθμιση ευθύνης που α) προστατεύει τα συμμετέχοντα ιδρύματα και β) διασφαλίζει ότι διαθέτουν την απαιτούμενη ρευστότητα και φερεγγυότητα ώστε να αποφύγουν τη χρεοκοπία, εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στον CRR, να απαλλάσσουν ιδρύματα που αποτελούν μέλη κάποιου IPS από την εφαρμογή επιλεγμένων απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας – για παράδειγμα όσον αφορά τη ρευστότητα σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 4 του CRR ή τη δυνατότητα να λαμβάνονται υπόψη τα ενδοομιλικά ανοίγματα στον υπολογισμό των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο ποσών ανοιγμάτων σύμφωνα με το άρθρο 113 παράγραφος 7 του CRR – ή να τους επιτρέπουν ορισμένες παρεκκλίσεις (π.χ. εφαρμογή χαμηλότερου ποσοστού εκροής και υψηλότερου ποσοστού εισροής στον υπολογισμό της απαίτησης κάλυψης του κινδύνου ρευστότητας (άρθρο 422 παράγραφος 8 και άρθρο 425 παράγραφος 4 του CRR) για ιδρύματα μέλη κάποιου IPS.
Τα IPS αναγνωρίζονται επί του παρόντος για τους σκοπούς του CRR σε τέσσερις χώρες που συμμετέχουν στον ΕΕΜ: Αυστρία, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία. Η σημασία των IPS είναι σημαντική, δεδομένου ότι τα μέλη τους αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% των τραπεζών της ζώνης του ευρώ και κατέχουν περίπου το 10% του συνολικού ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος. Στην πραγματικότητα, τα ΣΙ που υπόκεινται στην τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ και τα ΛΣΙ είναι συχνά μέλη του ίδιου IPS. Οι δύο βασικοί τομείς που καλύπτονται από IPS στις εν λόγω τέσσερις χώρες της ζώνης του ευρώ είναι οι συνεταιριστικές τράπεζες και τα ταμιευτήρια.
Το 2016 η ΕΚΤ δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον τρόπο αξιολόγησης των IPS και τον συντονισμό των σχετικών δραστηριοτήτων της ΕΚΤ και των ΕΑΑ. Οι κατευθυντήριες γραμμές διασφαλίζουν ότι η ΕΚΤ και οι ΕΑΑ αξιολογούν τις νέες αιτήσεις αναγνώρισης IPS με εναρμονισμένο τρόπο, παρακολουθώντας με συνέπεια τα IPS προκειμένου να εξασφαλίζεται η συμμόρφωση τους με τις νομικές απαιτήσεις.