Επιλογές αναζήτησης
Η ΕΚΤ Ενημέρωση Επεξηγήσεις Έρευνα & Εκδόσεις Στατιστικές Νομισματική πολιτική Το ευρώ Πληρωμές & Αγορές Θέσεις εργασίας
Προτάσεις
Εμφάνιση κατά

Συνέντευξη στα Νέα

Συνέντευξη της Danièle Nouy, Προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), στην Ειρήνη Χρυσολωρά, η οποία δημοσιεύθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2015

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε προ ολίγων ημερών τα αποτελέσματα της συνολικής αξιολόγησης των τεσσάρων σημαντικών ελληνικών τραπεζών. Γιατί είναι πάλι αναγκαία η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, μόλις έναν χρόνο μετά την προηγούμενη ένεση ρευστότητας ύψους 8,3 δισεκ. ευρώ και δύο χρόνια μετά την αρχική ενίσχυσή τους με 28 δισεκ. ευρώ; Τι άλλαξε από πέρυσι;

Είναι σαφές ότι στο διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη αξιολόγηση, τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν τον Οκτώβριο του 2014, οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας υποβαθμίστηκαν σημαντικά. Πρώτον, η ελληνική οικονομία, η οποία είχε επιστρέψει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το 2014, παρουσιάζει εκ νέου συρρίκνωση. Υπάρχει, λοιπόν, σημαντική απόκλιση από τις προβλέψεις στις οποίες είχε βασιστεί η προηγούμενη άσκηση όσον αφορά το οικονομικό περιβάλλον. Δεύτερον, οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων που επιβλήθηκαν το καλοκαίρι από τις ελληνικές αρχές έχουν ασκήσει αρνητικές επιδράσεις στη συνολική κατάσταση των τραπεζών. Τέλος, τόσο η μείωση των καταθέσεων όσο και η ανάγκη των τραπεζών να στηριχθούν εκ νέου στη λήψη έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (emergency liquidity assistance - ELA) έχουν επίσης αρνητικό αντίκτυπο στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Στο πλαίσιο αυτών των δυσμενών εξελίξεων και των ειδικών συνθηκών στην ελληνική αγορά, χρειάστηκε να γίνουν επιλεγμένες προσαρμογές προληπτικής εποπτείας ως αποτέλεσμα της φετινής αξιολόγησης ούτως ώστε να ληφθούν υπόψη οι υψηλότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες. Εξ ου και η ανάγκη να τους χορηγηθούν περαιτέρω κεφάλαια.

Ποια είναι τα επόμενα σημαντικά βήματα; Πιστεύετε ότι υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση μέχρι το τέλος του 2015;

Οι τράπεζες έχουν διορία μέχρι την Παρασκευή προκειμένου να υποβάλουν σχέδια κάλυψης των κεφαλαιακών τους αναγκών στα οποία θα περιγράφουν πώς προτίθενται να καλύψουν την υστέρηση κεφαλαίων που διαπιστώθηκε στο πλαίσιο της συνολικής αξιολόγησης. Μόλις εγκριθούν τα σχέδια αυτά, οι τράπεζες θα μπορούν να ξεκινήσουν τη διαδικασία αυξήσεων κεφαλαίου. Πιστεύω ότι υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέχρι το τέλος του έτους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του τρίτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Τώρα, από τη δική μας πλευρά, ως επόπτες, κρίνουμε σημαντικό ότι, στο πλαίσιο του τρίτου ελληνικού προγράμματος διάσωσης, έχει προβλεφθεί ποσό ύψους 25 δισεκ. ευρώ το οποίο λειτουργεί εξασφαλιστικά. Το ποσό αυτό υπερκαλύπτει σαφώς την υστέρηση των 14,4 δισεκ. ευρώ που προέκυψε από τη συνολική αξιολόγηση.

Πόσο ασφαλείς είναι οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες; Μπορείτε να αποκλείσετε το ενδεχόμενο κουρέματος των καταθέσεων;

Προφανώς, όταν ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, οι τράπεζες θα βρίσκονται σε πολύ καλύτερη θέση προκειμένου να αντεπεξέλθουν σε ενδεχόμενες δυσμενείς μακροοικονομικές διαταραχές. Επομένως, η ανακεφαλαιοποίηση θα συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα. Επιπλέον, στο πλαίσιο της εφαρμογής της οδηγίας για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών (Bank Recovery and Resolution Directive – BRRD) το 2015, και σύμφωνα με τη δήλωση του Eurogroup της 14ης Αυγούστου, το κούρεμα των καταθέσεων αποκλείεται, γεγονός που θα στηρίξει τις προοπτικές για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό άλλωστε η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του έτους, καθώς η πλήρης εφαρμογή της οδηγίας BRRD το 2016 θα συνεπάγεται πολύ αυστηρότερους όρους. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να υλοποιηθούν έγκαιρα όλες οι απαραίτητες δράσεις που προβλέπει το ελληνικό πρόγραμμα.

Υπάρχει κίνδυνος να χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση σύντομα; Από τι εξαρτάται αυτό;

Η άσκηση που διενεργήθηκε ήταν διεξοδική και το σενάριο δυσμενών εξελίξεων βασίστηκε σε αρκετά συντηρητικές παραδοχές. Πιστεύω λοιπόν ότι, αν δεν υπάρξει αβεβαιότητα ή δεν σημειωθούν περαιτέρω αποκλίσεις από τα τρέχοντα οικονομικά σενάρια και αν το πρόγραμμα προσαρμογής εφαρμοστεί κατά τρόπο αξιόπιστο, δεν θα τεθεί ζήτημα ανακεφαλαιοποίησης στο μέλλον. Επίσης, η εφαρμογή άλλων μέτρων που προβλέπονται στο μνημόνιο συνεννόησης με σκοπό την ενίσχυση της βιωσιμότητας των τραπεζών, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και τη διοίκηση των τραπεζών, θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.

Μετά την ανακεφαλαιοποίηση, περιμένετε ότι οι ελληνικές τράπεζες θα είναι σε θέση να αρχίσουν να χορηγούν δάνεια στις επιχειρήσεις προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη;

Δουλειά των τραπεζών είναι να παρέχουν πιστώσεις προς την οικονομία. Αυτό όμως βασίζεται σε τρεις παράγοντες: ουσιαστική φερεγγυότητα, ισχυρή ρευστότητα και κατάλληλο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σκοπός της συνολικής αξιολόγησης και της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης είναι ακριβώς να θέσουν τις ελληνικές τράπεζες σε πολύ ισχυρότερη θέση από άποψη φερεγγυότητας και ρευστότητας. Αλλά, ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, οι τράπεζες δεν θα είναι πρόθυμες να χορηγήσουν δάνεια αν δεν είναι βέβαιες ότι θα έχουν τη δυνατότητα να ανακτήσουν τα χορηγούμενα κεφάλαια. Ως εκ τούτου, είναι επίσης σημαντικό να ληφθούν μέτρα που θα βελτιώσουν τη νοοτροπία των δανειοληπτών σε σχέση με την αποπληρωμή των οφειλών τους και να δημιουργηθούν τα κατάλληλα αντικίνητρα έναντι όσων κατ’ επιλογή αθετούν πληρωμές, των «στρατηγικών κακοπληρωτών». Με άλλα λόγια, είναι σημαντικό να παρέχεται προστασία σε όσους πραγματικά τη χρειάζονται, αλλά πρέπει να υφίστανται και οι απαραίτητες συνθήκες αποτροπής όσων συστηματικά κάνουν κατάχρηση των σχετικών ρυθμίσεων προκειμένου να μην πληρώνουν. Για παράδειγμα, ένα νομικό πλαίσιο που προστατεύει ένα υπερβολικά υψηλό ποσοστό των δανειοληπτών ξεκάθαρα δίνει σε κάποιους τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούν το σύστημα. Και τελικά, τον λογαριασμό θα κληθεί να πληρώσει το σύνολο της οικονομίας και, κατ’ επέκταση, κάθε Έλληνας πολίτης.

Οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται σήμερα από την παροχή της σχετικά ακριβής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (ELA). Πότε νομίζετε ότι θα τελειώσει αυτή η κατάσταση;

Πράγματι, η εξάρτηση από την έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα έχει αρνητικό αντίκτυπο στους ισολογισμούς των τραπεζών και περιορίζει τη δυνατότητά τους να παρέχουν πιστώσεις στην οικονομία, καθώς η ενίσχυση αυτή κανονικά παρέχεται για να καλύπτει μόνο προσωρινές ανάγκες σε ρευστότητα. Πρέπει όμως να προχωρήσουμε βήμα βήμα. Πρώτα, πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη ώστε να επιστρέψουν οι καταθέσεις στις τράπεζες και οι τράπεζες να αποκτήσουν και πάλι πρόσβαση στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτός είναι ο σκοπός της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Αυτό όμως δεν είναι η μόνη απαραίτητη προϋπόθεση. Όπως προανέφερα, είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν περισσότερες δράσεις. Η επιστροφή των καταθέσεων και η εκ νέου πρόσβαση σε χρηματοδότηση μέσω των αγορών κεφαλαίων θα καθυστερήσουν αν οι καταθέτες και οι επενδυτές δεν έχουν εμπιστοσύνη στις προοπτικές της οικονομίας. Η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων αποτελεί αναγκαία συνθήκη από αυτή την άποψη.

Ας περάσουμε σε ένα άλλο θέμα, εξίσου σημαντικό για την ανάπτυξη. Πότε πιστεύετε ότι θα αρθούν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων;

Κατά τη γνώμη μου, όσο το συντομότερο γίνει αυτό τόσο το καλύτερο. Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων δημιουργούν στρεβλώσεις στην οικονομία και τον τραπεζικό τομέα, ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν την ελευθερία των πολιτών. Όμως η λήψη της απόφασης αυτής εναπόκειται στις ελληνικές αρχές, οι οποίες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές. Για να προχωρήσουν στη χαλάρωση και την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων θα πρέπει πρώτα να κρίνουν πότε θα έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη.

Προβλέπετε ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες που προέκυψαν από το βασικό σενάριο θα καλυφθούν πλήρως από επενδυτές του ιδιωτικού τομέα;

Οι συνθήκες για κάτι τέτοιο υπάρχουν, αλλά ας περιμένουμε πρώτα να υποβληθούν τα σχέδια κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών και να ξεκινήσει η διαδικασία αυξήσεων κεφαλαίου με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.

Θα υπάρξουν αλλαγές στη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών;

Εφόσον χρησιμοποιηθούν δημόσια κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, είναι πολύ σημαντικό το κράτος να μπορέσει να τα ανακτήσει κάποια στιγμή στο μέλλον μέσω ιδιωτικοποιήσεων. Ως εκ τούτου, είναι κρίσιμης σημασίας να εξασφαλιστεί η τήρηση επαγγελματικών και αποδοτικών προτύπων διοίκησης στον ελληνικό τραπεζικό τομέα. Ο νόμος που ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας

Η αναπαραγωγή επιτρέπεται εφόσον γίνεται αναφορά στην πηγή.

Εκπρόσωποι Τύπου
Μηχανισμός καταγγελίας παραβάσεων