13.4.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 120/2

(1)

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι υπεύθυνη για την αποτελεσματική και συνεπή λειτουργία του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού (ΕΕΜ). Η ίδια επιβλέπει τη λειτουργία του συστήματος, προκειμένου να διασφαλίζεται η συνεπής εφαρμογή υψηλών προτύπων εποπτείας και η συνοχή των αποτελεσμάτων των εποπτικών διαδικασιών στα συμμετέχοντα κράτη μέλη.

(2)

Η ΕΚΤ υποχρεούται να διασφαλίζει τη συνεπή εφαρμογή των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας όσον αφορά τα πιστωτικά ιδρύματα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 468/2014 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2014/17) (2).

(3)

Ως αρμόδια αρχή για τα πιστωτικά ιδρύματα που χαρακτηρίζονται σημαντικά σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013, η ΕΚΤ άσκησε ορισμένα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2016/445 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ/2016/4) (3). Ακόμη, στον οδηγό τον οποίο εξέδωσε τον Νοέμβριο του 2016 σχετικά με την άσκηση δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών που παρέχει το ενωσιακό δίκαιο (εφεξής ο «Οδηγός της ΕΚΤ»), η ίδια καθορίζει κοινή δέσμη προδιαγραφών που πρέπει να εφαρμόζονται στην κατά περίπτωση άσκηση ορισμένων άλλων δικαιωμάτων κατόπιν αξιολόγησης των αιτήσεων που υποβάλλουν προς τούτο μεμονωμένα πιστωτικά ιδρύματα τα οποία χαρακτηρίζονται σημαντικά σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 και με τις διατάξεις του μέρους IV και του άρθρου 147 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 468/2014.

(4)

Προκειμένου να προκριθεί μια κοινή εποπτική προσέγγιση της αξιολόγησης της άσκησης των δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών εκ μέρους των μεμονωμένων εθνικών αρμόδιων αρχών (ΕΑΑ), η ΕΚΤ μπορεί, σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2013, να προβαίνει στην έκδοση σύστασης αναφορικά με τις εφαρμοστέες προδιαγραφές για τους σκοπούς αξιολόγησης των σχετικών αιτήσεων που υποβάλλουν τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(5)

Η θέσπιση κοινής δέσμης προδιαγραφών για την άσκηση δικαιωμάτων και διακριτικών ευχερειών σε μεμονωμένη βάση είναι απαραίτητη, αφενός, για να προαχθούν η συνέπεια, η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια στην εποπτεία των λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων εντός του ΕΕΜ και, αφετέρου, για να ενισχυθεί, όπου απαιτείται, η ίση μεταχείριση σημαντικών και λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων και η ισοτιμία των όρων ανταγωνισμού για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα στα συμμετέχοντα κράτη μέλη. Παράλληλα, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η αρχή της αναλογικότητας και οι θεμιτές προσδοκίες των εποπτευόμενων πιστωτικών ιδρυμάτων.

(6)

Ενόψει τούτου η ΕΚΤ εντόπισε ορισμένα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες μεταξύ των περιλαμβανομένων στον Οδηγό της ΕΚΤ, που θα ήταν σκόπιμο να ασκούνται με τον ίδιο τρόπο τόσο για τα σημαντικά όσο και για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα. Η ίδια εντόπισε και άλλα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες, περιλαμβανομένων και δύο γενικής φύσης που προβλέπονται στα άρθρα 380 και 420 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, για την άσκηση των οποίων συνιστά την υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης σε ό,τι αφορά τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(7)

Προκειμένου για τα δικαιώματα και τις διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με την ενοποιημένη εποπτεία και τις απαλλαγές από την εφαρμογή των απαιτήσεων προληπτικής εποπτείας κατά τα οριζόμενα στις συστάσεις του κεφαλαίου 1 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ οι ΕΑΑ θα πρέπει να καλούνται να επιδεικνύουν σύνεση όταν χορηγούν τέτοιες απαλλαγές σε μεμονωμένη βάση. Προκειμένου για απαλλαγές από την εφαρμογή των απαιτήσεων για την κάλυψη κινδύνων ρευστότητας σε διασυνοριακό επίπεδο η ΕΚΤ συνιστά την υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, λόγω του ότι δεν εφαρμόζονται σε αυτά όλες οι προδιαγραφές αξιολόγησης των σχετικών αιτήσεων σύμφωνα με τον Οδηγό της ΕΚΤ.

(8)

Προκειμένου για τα δικαιώματα και τις διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με τις απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις κατά τα οριζόμενα στα κεφάλαια 2 και 3 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ ενδείκνυται η υιοθέτηση μιας συνεπούς και συνετής προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕΜ, διότι οι σχετικές εποπτικές αποφάσεις επηρεάζουν το ύψος και την ποιότητα των διαθέσιμων ίδιων κεφαλαίων. Το ίδιο ισχύει για τα πρόσθετα μέσα κατηγορίας 1 και τα μέσα κατηγορίας 2 ή για τα δικαιώματα μειοψηφίας που μπορούν να περιληφθούν στα επιλέξιμα ίδια κεφάλαια υπό προϋποθέσεις. Επίσης, προς διασφάλιση της ισοτιμίας των όρων ανταγωνισμού η τυποποιημένη προσέγγιση, η προσέγγιση των εσωτερικών διαβαθμίσεων, η μέθοδος των εσωτερικών υποδειγμάτων και η προσέγγιση των εσωτερικών υποδειγμάτων για τον υπολογισμό των απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων θα πρέπει να εφαρμόζονται με συνέπεια σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα του ΕΕΜ. Εξάλλου, για τον ίδιο σκοπό θα πρέπει να βασίζεται σε κοινή δέσμη προδιαγραφών η αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα εφαρμογής μηδενικού συντελεστή στάθμισης κινδύνου για τον υπολογισμό των απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων για ανοίγματα εντός ομίλου. Πάντως, η ΕΚΤ έχει εντοπίσει ορισμένα δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με τις απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και καθιστούν αναγκαία την υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης σε ό,τι αφορά τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(9)

Προκειμένου για τα δικαιώματα και τις διακριτικές ευχέρειες που αφορούν ιδρύματα τα οποία περιλαμβάνονται σε θεσμικό σύστημα προστασίας, για λόγους διασφάλισης εποπτικής συνέπειας συνιστάται η χρήση κοινής δέσμης προδιαγραφών για την αξιολόγηση των αιτήσεων απαλλαγής από απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας κατά τα οριζόμενα στο κεφάλαιο 4 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ, δεδομένου ότι τα θεσμικά συστήματα προστασίας συνήθως περιλαμβάνουν σημαντικά και λιγότερο σημαντικά ιδρύματα. Ωστόσο, προκειμένου για τις συμμετοχές σε ιδρύματα που περιλαμβάνονται σε θεσμικά συστήματα προστασίας κατά το άρθρο 49 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 συνιστάται η υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα με σκοπό τη μείωση κατά το δυνατόν της διοικητικής επιβάρυνσης των τελευταίων.

(10)

Η προσέγγιση που περιγράφεται στο κεφάλαιο 5 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ όσον αφορά τη συμμόρφωση των σημαντικών ιδρυμάτων με τις απαιτήσεις για τα μεγάλα ανοίγματα θα πρέπει να υιοθετείται και σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, προκειμένου να προάγεται η συνετή μεταχείριση των μεγάλων ανοιγμάτων όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων του ΕΕΜ, με αποτέλεσμα τη διαχείριση και τον περιορισμό των κινδύνων συγκέντρωσης με τον προσφορότερο τρόπο.

(11)

Προκειμένου για τα δικαιώματα και τις διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με τις απαιτήσεις ρευστότητας κατά τα οριζόμενα στο κεφάλαιο 6 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ η τελευταία συνιστά την υιοθέτηση συνεπούς και συνετής προσέγγισης, διότι η άσκησή τους επηρεάζει τον υπολογισμό των απαιτήσεων όσον αφορά τον δείκτη κάλυψης του κινδύνου ρευστότητας, για παράδειγμα μέσω του καθορισμού της μεταχείρισης συγκεκριμένων εισροών και εκροών. Στα προϊόντα εκτός ισολογισμού που σχετίζονται με χρηματοδότηση του εμπορίου οι ΕΑΑ μπορούν να εφαρμόζουν ποσοστό εκροών μικρότερο του 5 %, εφόσον το εφαρμοστέο ποσοστό εκροών έχει υπολογιστεί βάσει στατιστικών στοιχείων τεκμηρίωσης.

(12)

Προκειμένου για τη χορήγηση απαλλαγών σε πιστωτικά ιδρύματα μόνιμα συνδεδεμένα με κεντρικό οργανισμό κατά το άρθρο 21 παράγραφος 1 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) και προς επίτευξη ισοτιμίας των όρων ανταγωνισμού συνιστάται η υιοθέτηση της προσέγγισης που περιγράφεται στο κεφάλαιο 8 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ σε ό,τι αφορά τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα.

(13)

Όσον αφορά τα δικαιώματα και τις διακριτικές ευχέρειες που σχετίζονται με τις ρυθμίσεις διακυβέρνησης και την προληπτική εποπτεία και προκειμένου να διασφαλίζεται η εφαρμογή πρόσφορων απαιτήσεων διακυβέρνησης σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα συνιστάται η υιοθέτηση συνετής και συνεπούς προσέγγισης κατά τα οριζόμενα στο κεφάλαιο 11 του τμήματος II του Οδηγού της ΕΚΤ. Ωστόσο, ενόψει της αρχής της αναλογικότητας θεωρείται πρόσφορη για τα λιγότερο σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα η υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης όσον αφορά τη σύσταση κοινής επιτροπής αποτελούμενης από την επιτροπή κινδύνου και την επιτροπή ελέγχου.

(14)

Ακόμη, ενόψει της ανάγκης διασφάλισης ομαλής συνεργασίας εντός του ΕΕΜ η παρούσα σύσταση καλύπτει δικαιώματα και διακριτικές ευχέρειες που αφορούν τη συνεργασία μεταξύ αρχών.

(15)

Όσον αφορά τις διμερείς συμφωνίες για την εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων σε μη συμμετέχοντα κράτη μέλη κατά το άρθρο 115 παράγραφος 2 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ απαιτείται η υιοθέτηση ειδικής προσέγγισης σε σχέση με τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, δεδομένου ότι το εν λόγω δικαίωμα έχει η αρμόδια αρχή που χορηγεί τις άδειες λειτουργίας. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) και το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1024/2013, η ΕΚΤ είναι αποκλειστικά αρμόδια για τη χορήγηση και ανάκληση της άδειας λειτουργίας πιστωτικών ιδρυμάτων στο πλαίσιο του ΕΕΜ και, συνεπώς, πρέπει να συμμετέχει στη σύναψη διμερών συμφωνιών για την εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων σε μη συμμετέχοντα κράτη μέλη,

2.1.

Κάθε ΕΑΑ θα πρέπει να επιτρέπει σε πιστωτικό ίδρυμα να αντιμετωπίζει τα ανοίγματα συναλλαγών του και τις συνεισφορές του στο κεφάλαιο εκκαθάρισης κεντρικού αντισυμβαλλομένου σύμφωνα με το άρθρο 310 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, εφόσον ο κεντρικός αντισυμβαλλόμενος έχει ενημερώσει το πιστωτικό ίδρυμα ότι έχει παύσει να υπολογίζει το KCCP (υποθετικό κεφάλαιο) κατά το άρθρο 311 παράγραφος 1 στοιχείο α) του ως άνω κανονισμού.

2.2.

Για τους σκοπούς της παραγράφου 2.1, κατά την αξιολόγηση της εγκυρότητας των λόγων για τους οποίους ορισμένος κεντρικός αντισυμβαλλόμενος έπαυσε να υπολογίζει το KCCP (υποθετικό κεφάλαιο) οι ΕΑΑ θα πρέπει να εφαρμόζουν τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η ΕΚΤ ως προς τον κεντρικό αυτό αντισυμβαλλόμενο κατά την επαλήθευση της εγκυρότητας των παραπάνω λόγων.

3.1.

Σε περίπτωση εκδήλωσης δυσλειτουργίας συστήματος κατά την έννοια του άρθρου 380 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013, η οποία επιβεβαιώνεται με σχετική ανακοίνωση που δημοσιεύει η ΕΚΤ, και μέχρι τη δημοσίευση νεότερης ανακοίνωσης της τελευταίας περί αποκατάστασής της, η ΕΚΤ θα πρέπει να την αξιολογεί, οι δε ΕΑΑ να εφαρμόζουν τα συμπεράσματα της αξιολόγησης της ΕΚΤ και να κάνουν χρήση του δικαιώματος του ως άνω άρθρου 380. Στην περίπτωση αυτή:

3.2.

ΕΑΑ η οποία σκοπεύει να προβεί σε δημοσίευση ανακοίνωσης με την οποία επιβεβαιώνεται η εκδήλωση δυσλειτουργίας συστήματος κατά την έννοια του άρθρου 380 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 θα πρέπει να συντονίζει τις ενέργειές της με την ΕΚΤ πριν από την εν λόγω δημοσίευση.

1.1.

Όταν ζητείται η άδεια αφαίρεσης τοποθετήσεων σε μέσα ίδιων κεφαλαίων, οι ΕΑΑ θα πρέπει να εφαρμόζουν τις προδιαγραφές της ενότητας ΙΙ, κεφάλαιο 4, παράγραφος 4 του Οδηγού της ΕΚΤ προκειμένου να αξιολογήσουν εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 49 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013.

1.2.

Μια ΕΑΑ μπορεί να επιτρέπει σε θεσμικό σύστημα προστασίας να υποβάλλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας κατά το άρθρο 49 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 575/2013 για λογαριασμό όλων των λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτό. Στην περίπτωση αυτή η ΕΑΑ μπορεί να εκδίδει απόφαση για τη χορήγηση άδειας σύμφωνα με το ως άνω άρθρο, η οποία ισχύει για όλα τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα που αναφέρονται στην αίτηση.

1.1.

Ακολούθως προς το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/445, για προϊόντα εκτός ισολογισμού που σχετίζονται με χρηματοδότηση του εμπορίου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 429 και στο παράρτημα I του ως άνω κανονισμού οι ΕΑΑ θα πρέπει να ορίζουν ποσοστό εκροών 5 % το οποίο τα πιστωτικά ιδρύματα θα εφαρμόζουν κατά την αξιολόγηση των εκροών ρευστότητας. Οι ΕΑΑ θα πρέπει να υποχρεώνουν τα πιστωτικά ιδρύματα να τους αναφέρουν τις αντίστοιχες εκροές σύμφωνα με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 680/2014 της Επιτροπής (7).

1.2.

Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1.1, προκειμένου για λιγότερο σημαντικά ιδρύματα εγκατεστημένα σε ορισμένο κράτος μέλος η οικεία ΕΑΑ μπορεί να ορίζει ποσοστό εκροών μικρότερο του 5 % βάσει στατιστικών στοιχείων τεκμηρίωσης.

1.1.

Προκειμένου για λιγότερο σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα (συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών ιδρυμάτων που είναι θυγατρικές ομίλων) που δεν θεωρούνται σημαντικά κατά την έννοια του άρθρου 76 παράγραφος 3 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ οι ΕΑΑ θα πρέπει, ασκώντας το σχετικό δικαίωμα, να επιτρέπουν τη σύσταση κοινής επιτροπής αποτελούμενης από την επιτροπή κινδύνου και την επιτροπή ελέγχου.

1.2.

Οι ΕΑΑ θα πρέπει να αξιολογούν τη σημασία του πιστωτικού ιδρύματος κατά την έννοια του άρθρου 76 παράγραφος 3 της οδηγίας 2013/36/ΕΕ από πλευράς μεγέθους, εσωτερικής οργάνωσης και φύσης, πεδίου εφαρμογής και πολυπλοκότητας των δραστηριοτήτων του, σύμφωνα με τις προδιαγραφές αξιολόγησης της ενότητας ΙΙ κεφάλαιο 11 παράγραφος 3 του Οδηγού της ΕΚΤ.

1.3.

Εφόσον συγκεκριμένη εθνική νομοθεσία με την οποία μεταφέρεται στο οικείο δίκαιο η οδηγία 2013/36/ΕΕ θεσπίζει ήδη κριτήρια πέραν των προδιαγραφών που προβλέπονται στην ενότητα ΙΙ κεφάλαιο 11 παράγραφος 3 του Οδηγού της ΕΚΤ, οι οικείες ΕΑΑ θα πρέπει να τα εφαρμόζουν.

2.1.

Δεδομένης της αρμοδιότητας της ΕΚΤ για την αρχική αδειοδότηση πιστωτικών ιδρυμάτων εντός του ΕΕΜ και της αρμοδιότητας των ΕΑΑ για την προληπτική εποπτεία λιγότερο σημαντικών ιδρυμάτων, οι ΕΑΑ θα πρέπει να γνωστοποιούν στην ΕΚΤ τυχόν πρόθεσή τους είτε να εκχωρήσουν την άμεση εποπτική αρμοδιότητά τους επί ενός λιγότερο σημαντικού ιδρύματος στην αρμόδια αρχή που έχει αδειοδοτήσει και εποπτεύει τη μητρική επιχείρησή του είτε να αναλάβουν την εποπτική αρμοδιότητα επί θυγατρικού πιστωτικού ιδρύματος που έχει αδειοδοτηθεί σε άλλο κράτος μέλος. Ως αρχή αρμόδια για την αδειοδότηση των πιστωτικών ιδρυμάτων η ΕΚΤ θα πρέπει να συνεργάζεται με την οικεία ΕΑΑ με σκοπό την κατάρτιση διμερούς συμφωνίας όσον αφορά την εκχώρηση εποπτικών αρμοδιοτήτων σε ΕΑΑ που είναι υπεύθυνη για την εποπτεία σε διαρκή βάση της μητρικής οντότητας, ή την ανάληψη τέτοιων αρμοδιοτήτων από ΕΑΑ που είναι υπεύθυνη για την εποπτεία σε διαρκή βάση της θυγατρικής οντότητας, στο οικείο συμμετέχον κράτος μέλος.

2.2.

Η παράγραφος 2.1 εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις: